Cloud Communications: van telecom naar IT

'De komst van Internet telefonie heeft de vraag naar analoge telefoonlijnen hard geraakt. Van deze ontwikkelingen heeft KPN als marktleider bovengemiddeld veel last', schreef Rob Goosens recent in de Telegraaf, naar aanleiding van de presentatie van de kwartaalcijfers van de telecomaanbieder. Dit terloopse zinnetje beschrijft in essentie precies de ontwikkelingen in de telecommunicatiemarkt. Blijkbaar is er niet alleen sprake van een interessante nieuwe technologie maar van een ingrijpende en fundamentele verandering van het business model.

De essentie van de verandering is een kanteling van de markt: van verticaal naar horizontaal geïntegreerd. Klassieke telecommunicatieaanbieders leveren combinaties van verbindingen, faciliterende diensten en hardware voor twee dominantie protocollen: spraak en tekst. Met die protocollen verdiende de sector haar geld. De verbindingen en centrale apparatuur werden gezien als noodzakelijke, maar ondergeschikte technische voorzieningen – die dan ook gebundeld werden meegeleverd. Veel klassieke telecombedrijven blijven hardnekkig vasthouden aan die verticale benadering.

De internet-wereld is echter horizontaal geïntegreerd. Elk stukje van de ‘stack’ is met andere delen verbonden via standaarden. En elke laag kent een eigen verdienmodel.  Het resultaat van die horizontale integratie is het ‘permissionless innovation’ paradigma. Nieuwkomers kunnen communicatiediensten aanbieden door te bouwen op bestaande standaarden en diensten, en zonder zware reguleringseisen en enorme investeringen in de infrastructuur. Netneutraliteit ondersteunt en versterkt die ontwikkeling. Dat is de reden dat netneutraliteit door veel klassieke operators als een probleem in plaats van als kans wordt gezien.

De digitalisering van het bedrijfsleven geeft dat horizontale model een extra duw in de rug. Elk zichzelf respecterend bedrijf zet momenteel in op veelzijdige communicatie met haar stakeholders. Dat vereist integratie met it: met back- en frontoffice systemen en met de online activiteiten. Spraak, tekst en beeld worden geïntegreerde it-functies in plaats van losse facilitaire diensten van een gespecialiseerd bedrijf. De groei van het aanbod van de nieuwe communicatiediensten door it-distributeurs en it-resellers maakt het plaatje compleet.

Hoe ontwikkelt zich dit verder? Je mag op grond van het voorgaande verwachten dat in landen met een sterke digitale infrastructuur, een hoge mate van digitalisering en een brede Internet acceptatie, de omslag naar het horizontaal geïntegreerde model met op IP gebaseerde diensten sneller zal verlopen. En dat is inderdaad precies wat er gebeurt. De Cavell Group meldt dat de groei van VoIP, uc (unified communications)  en andere op de cloud gebaseerde communicatie in Nederland sneller verloopt dan elders. Aanbieders van zulke diensten hebben hier goede kansen. Gunstig voor afnemers en voor de economie. Want groei, zo weten we, komt vooral vanuit de innovatieve scale-ups in het mkb.

Ik voorzie dan ook een goede toekomst voor de Nederlandse cloud communicatiesector. En het bedrijfsleven kan hiervan profiteren door die moderne communicatietechnologie in de it-strategie op te nemen.

My 2cts voor de klassieke telecom sector? Ik denk dat er geen andere keuze resteert dan het loslaten van de verticale benadering. Dat betekent vol inzetten op de open-access strategie. Een aanpak die, zo blijkt in Nieuw Zeeland, Australië en Singapore, gunstig uitpakt voor de klassieke operators, voor digitalisering, en daarmee voor de gehele economie. Dat heeft uiteraard consequenties voor de investeringen in de access-netwerken. En het vereist ook een andere rol van de overheid. Maar daarover een andere keer meer!