Het kan dagen duren voordat er meer zekerheid komt over de oorzaak van het uitvallen van de onderzeese datakabel tussen Finland en Duitsland. Maar de roep om een noodplan ter voorbereiding op sabotage klinkt harder dan ooit.
Een Frans reparatieschip is onderweg om het defecte deel van de zeebodem te halen en te repareren. Dan zal er ook meer duidelijkheid komen over de oorzaak van de kabelbreuk van de C-Lion1. Zeker is dat een behoorlijke externe kracht tot de breuk heeft geleid. Dit kan een anker of groot visnet zijn dat over de bodem sleept, maar ook sabotage. Inlichtingendiensten uit Noord-Europa hebben eerder gewezen op de inzet van Russische vissersboten voor militaire doeleinden. Ook zijn regelmatig Russische onderzeeërs gesignaleerd rond hightech-kabels.
De Finse en Duitse ministers van Buitenlandse Zaken hebben hun verontrusting over het incident in de Oostzee uitgesproken. Ze waarschuwden voor de gevaren van hybride oorlogsvoering door kwaadwillende (staats)actoren. Hoewel er geen directe aanwijzingen zijn voor sabotage, houden autoriteiten rekening met deze mogelijkheid. De 1.170 km lange glasvezelkabel komt uit in Rostock, de plaats waar de Navo vorige maand een nieuwe marinebasis heeft geopend. Rusland heeft daar al tegen geprotesteerd. De discussie over de bescherming van kritieke infrastructuur is opnieuw aangewakkerd.
De Duitse minister van Defensie Boris Pistorius beschouwt de beschadiging van de onderzeese kabel als sabotage. ‘Niemand gelooft dat deze kabels per ongeluk zijn doorgesneden,’ zei hij vanochtend. De Litouwse strijdkrachten hebben de bewaking van hun wateren inmiddels opgevoerd. Want behalve de kabel die Finland en Duitsland verbindt, is ook een kabel tussen Zweden en Litouwen defect geraakt.
Incidenten
Onderzeese kabels vormen een cruciaal onderdeel van de internationale communicatie. De afgelopen jaren hebben zich meerdere incidenten voorgedaan, tot het vermeend doorsnijden van zeekabels door Houthi-rebellen in de Rode Zee toe.
Eerder pleitten de VVD-kamerleden Rajkowski en (inmiddels minister) Brekelmans voor een noodplan met backupscenario’s om beter voorbereid te zijn op (Russische) sabotage. Verstoringen in de zeekabels bij Marseille en Schotland toonden aan hoe afhankelijk Europa is geworden van deze datakabels. Defensie-minister Ruben Brekelmans verklaarde vanmorgen ‘toenemende activiteit van met name Rusland op onze zeeën’ te zien, ‘gericht op spionage en mogelijk zelfs sabotage van onze vitale infrastructuur’.
Van al het wereldwijde internetverkeer gaat 97 procent door onderzeese kabels. Overigens heeft het internetverkeer geen zichtbare last van het defect aan de zeekabel tussen Finland en Duitsland.