In deze wekelijke rubriek een greep uit de stortvloed aan berichten over artificial intelligence. Vandaag over een onderzoek naar ai-gebruik in Nederland, het inschakelen van ai-agenten bij de inkoop en Amazons grote taalmodel voor videoanalyse.
Waar Nederland normaliter is Nederland haantje de voorste is bij nieuwe technologie, loopt ons land Europees gezien achter bij de adoptie van ai. Slechts 42 procent van de hoogopgeleide Nederlandse professionals gebruikt ai-tools zoals ChatGPT, vergeleken met een Europees gemiddelde van 75 procent. Van degenen die ai gebruiken, doet slechts acht procent dit dagelijks.
Zo blijkt uit onderzoek van de Amsterdamse consultancy Samhoud onder duizend hoogopgeleide deelnemers. Tussen de sectoren zijn de verschillen groot. In de zorgsector heeft bijna tachtig procent van de werknemers nog nooit ai gebruikt, het hoogste percentage van alle sectoren. In het onderwijs ligt het percentage ai-gebruikers iets boven het gemiddelde van rond de zestig procent, maar het dagelijks gebruik van ai blijft daar extreem laag; slechts twee procent. Voorop lopen organisaties in de sectoren informatie en communicatie, financiële dienstverlening en zakelijke dienstverlening. Hier maakt ongeveer de helft van de werknemers gebruik van ai.
Onduidelijk ai-beleid is een van de oorzaken. Ruim eenderde van de medewerkers verkeert in onzekerheid of ze ai mogen inzetten in hun werk. Vooral in de zorg speelt dit probleem. Een aanbeveling voor het verhogen van de ai-adoptie is daarom om een helder kader op te stellen en te communiceren over hoe ai is te gebruiken in de organisatie. Ook uit onderzoek van Stanford blijkt dat Nederland zwak is op gebied van ai-governance.
Demografisch zijn er eveneens grote verschillen. Van de Nederlandse leidinggevenden geeft bijna twee derde aan gebruik te maken van ai, terwijl dit percentage onder medewerkers slechts richting een derde gaat. Bovendien zijn leidinggevenden beter op de hoogte van het beleid rondom ai; een op de vijf van hen is onzeker over het gebruik van ai, terwijl dit percentage onder werknemers bijna dubbel zo groot is. Ook staan leidinggevenden vaker positief tegenover ai, terwijl medewerkers vaker terughoudend zijn.
Ai-agent
AI kan de inkoopwereld verder automatiseren en stroomlijnen, zonder menselijke kwaliteiten te vervangen, maar juist te versterken. Zo luidt de boodschap van de Nederlandse Vereniging van Inkoopmanagement (Nevi) tijdens het Inkoopcongres 2024. Nevi benadrukt dat ai niet het werk van de inkopers overneemt..
Marktvorser Gartner ziet dat een beetje anders. Bij inkoop zullen ai-agenten namens menselijke operators inkooptaken automatiseren. Deze autonome systemen zijn in staat om op eigen houtje beslissingen te nemen, wat verder gaat dan het louter ondersteunen van inkoopprofessionals. En deze ontwikkeling kan snel gaan.
Volgens een Gartner-enquête, die in juli 2024 werd uitgevoerd en waaraan wereldwijd 258 respondenten deelnamen, geeft bijna driekwart van de inkoopmanagers prioriteit aan de integratie van generatieve ai in hun strategieën. Als agenten inkoopactiviteiten overnemen, kan de inkoopprofessional zich concentreren op strategische besluitvorming, complexe problemen, innovatie en beheer van relaties met belanghebbenden.
Agentic reasoning helpt bij het maken van beslissingen door te denken zoals mensen dat doen. Dit betekent dat inkoopafdelingen generatieve ai kunnen gebruiken om ingewikkelde situaties snel te doorzien en vervolgens vlot en nauwkeurig goede beslissingen te nemen. Eveneens van invloed op de inkoop wordt het vermogen van gen-ai om meerdere vormen van gegevens te verwerken en te integreren, zoals tekst, afbeeldingen en audio. Voor de inkoop kan dan uit diverse informatiebronnen worden geput.
Om generatieve ai bij inkoop goed te benutten zijn wel uitgebreide gegevens over inkoopprocessen nodig die verder gaan dan basisprestatie-metingen. Gegevensrechten moeten aandacht krijgen in contracten.
Olympus
Amazon komt binnenkort met een groot taalmodel dat begrijpt wat er gebeurt in afbeeldingen en video’s. Het model, met de codenaam Olympus, helpt gebruikers om specifieke scènes te vinden, zoals een winnend basketbalschot. Olympus zou goed zijn in het analyseren van video’s en kan dingen volgen zoals de baan van een bal of problemen met boorapparatuur onderwater.
Eenvoudige tekst-opdrachten zijn voldoende om specifieke elementen uit (bewegende) beelden te halen. Volgens The Information is het model minder goed in het genereren van tekst dan sommige andere modellen. Amazon heeft het model ontwikkeld los van Anthropic, de OpenAI-concurrent waar ze fors in heeft geïnvesteerd. Onlangs maakte Amazon bekend zijn eerdere investering van vier miljard dollar in Anthropic te verdubbelen.
