BLOG – De introductie van DeepSeek begin dit jaar zette de techwereld op z’n kop. Hoewel de technologie achter deze generatieve ai indrukwekkend is, is alle ophef ook overdreven – en dat tekent de huidige kijk op ai. We zijn zo onder de indruk van ai, dat de belangrijke vragen niet altijd worden gesteld. Want wat zijn de strategische kansen en risico’s van deze technologie? Bij welke processen kan ai ons helpen en wanneer is het juist een kostenpost? Ofwel, waarom bewondering voor deze technologie niet mag afleiden van zakelijk realisme.
De babyboomergeneratie was de eerste die op grote schaal gebruikmaakte van informatietechnologie. Omdat technologie in die tijd behoorlijk kostbaar was, moest elke cent voor een it-project worden gerechtvaardigd. Dit vroeg om een gedegen business case met een aantoonbare roi. Daarnaast was het belangrijk dat projecten aansloten op een specifieke bedrijfsbehoefte en door alle relevante betrokkenen werden goedgekeurd. De angst voor projectoverschrijdingen was groot en de relatie tussen de it-afdeling en de business vaak complex en gespannen. Wederzijds wantrouwen was eerder regel dan uitzondering.
Tegenwoordig ziet de situatie er anders uit. De lijst van Fortune 50-ondernemingen puilt uit van de technologiereuzen en bedrijven in andere sectoren kijken jaloers naar hun hoge winstmarges. Door de beschikbaarheid en populariteit van nieuwe technologieën vergeten we tegenwoordig vaak onze gezonde dosis pragmatisme en dat geldt zeker ook voor ai. Deze technologie is allesbehalve nieuw: de wortels voeren terug tot het midden van de vorige eeuw. Hoewel de technologie pas mainstream werd met het succes van ChatGPT. Maar dat het nu door veel personen en organisaties gebruikt wordt, wil niet zeggen dat het niet geplaagd wordt door oude vertrouwde problemen. Zo kan ai veel geld kosten om te implementeren, vraagt de ontwikkeling om enorme rekenkracht en is de kwaliteit van de output nog variabel.
Menselijk instinct
De zwakke punten van ai worden nog te vaak vergeten. Ai blinkt immers uit in intensieve rekentaken, kan ontzettend snel patronen bestuderen en vliegensvlug trends detecteren, veel sneller dan de mens. Daarbij stapt ai ‘s ochtends niet met het verkeerde been uit bed, raakt het niet vermoeid en heeft het geen twee weken vakantie naar de zon nodig. De technologie is ook verrassend goed in het uitvoeren van creatieve taken, zoals het genereren van afbeeldingen, muziek, gedichten en video’s. Wat is dan het probleem? Welnu, ai heeft niet het menselijke instinct dat ons voor gevaren behoedt en ons helpt om het bredere plaatje te zien.
Zo kan een chatbot die zonder context een klant met slecht nieuws benadert, onbedoeld schade aan de klantrelatie toebrengen. En een ai-model dat sollicitanten selecteert op basis van patronen uit het verleden, kan bestaande vooroordelen onbedoeld versterken. Het is dus belangrijk om goed te begrijpen waar ai vandaag al wél van waarde is en waar nog niet.
Frontlinie
Ai verricht al wonderen in de frontlinie van de onderneming: we kunnen repetitieve taken, zoals de verwerking van creditcardaanvragen en onkostendeclaraties, overlaten aan ai, zodat medewerkers zich kunnen focussen op uitdagingen die om creativiteit vragen. Daarnaast zijn de mogelijkheden met ai nog altijd groeiende, met constante verbeteringen en nieuwe mijlpalen. Misschien raken we binnenkort wel onder de indruk van het vermogen om te raden wat onze volgende stap is en om slimmere manieren aan te dragen om ons werk gedaan te krijgen. Maar daar zijn we nu nog niet. Voorlopig moeten we de beslissingen van ai combineren met menselijke besluitvormers met gezond verstand, zodat zij acties en beslissingen kunnen controleren, testen en waar nodig terugdraaien.
Voorzichtig vooruit
In de toekomst zullen ai en mensen zij aan zij werken. Tot die tijd moeten we de technologie implementeren met de nodige voorzorg en doordachte budgetten. We houden onze ogen open voor de komst van de volgende DeepSeek, maar moeten altijd vragen blijven stellen over de inzetbaarheid, kosten en risico’s.
Ik kwam op de website van DeepSeek het motto ‘into the unknown‘ tegen. Dat klopt wel. En daarom is het zo belangrijk pragmatisch te blijven: zo voorkom je dat je verloren raakt in een technologische wildernis.
Claus Jepsen, chief product & technology officer Unit4
