Mede door roekeloos gedrag van de Chinese eigenaar Wingtech en de daarvan afkomstige topman Zhang Xuezheng staat de Nijmeegse chipfabrikant Nexperia er zo slecht voor dat de Ondernemingskamer wel móést ingrijpen. Dit blijkt uit de vandaag gepubliceerde uitspraak.
De Amsterdamse rechter heeft Zhang Xuezheng geschorst als bestuurder van Nexperia, omdat de chipfabrikant slachtoffer dreigt te worden van tegenstrijdige belangen. Gerede twijfels zijn ontstaan aan het beleid van deze ceo.
De Chinees probeerde WSS, een ander bedrijf van hem, te redden door Nexperia dit jaar zeer grote orders voor wafers te laten plaatsen in een omvang die het Nijmeegse bedrijf niet nodig heeft. Hij gaf opdracht om voor tweehonderd miljoen dollar aan wafers te bestellen terwijl de behoefte van de business slechts orders van zeventig à tachtig miljoen dollar rechtvaardigde. Volgens medewerkers zouden die bestelde wafers al verouderd zijn voordat ze gebruikt kunnen worden. Dit betekent dat de wafers feitelijk vernietigd zouden worden.
Onverantwoorde transacties
Bovendien moest Nexperia ver vooruitbetalen. De rechter spreekt van transacties die zakelijk niet verantwoord zijn en de chipfabrikant uit de Waalstad financieel schaden. De financieel directeur van Nexperia en twee andere financiële functionarissen waaronder de ‘group treasurer’, hadden zich nog tegen het beleid van hun baas verzet. Prompt daarop werden hun bankvolmachten ingetrokken. In hun plaats werd een bankvolmacht verleend aan drie personen zonder bijzondere financiële ervaring. Onder hen is een persoon die geen werknemer van Nexperia is, alsmede een medewerker met een ESG-achtergrond.
De cfo waarschuwde nog voor het risico op fouten als het financiële beheer in handen zou komen van personen zonder financiële ervaring. Ook de directeur juridische zaken sprak zijn ernstige zorgen uit, echter zonder resultaat. Een paar dagen later kregen de critici hun ontslag aangezegd. Volgens de rechter grenst deze handelwijze van Zhang aan roekeloosheid.
Governance aan laars gelapt
Een tweede grond voor twijfel aan een juist beleid en een juiste gang van zaken is het niet opvolgen van toezeggingen aan de Nederlandse Staat om de governance van Nexperia te wijzigen. Afgesproken was een onafhankelijke raad van commissarissen met belangrijke goedkeuringsrechten aan te stellen.
Voor het ministerie van Economische Zaken waren de ‘reserved matters’ een belangrijk onderdeel; dat wil zeggen besluiten van Nexperia Holding die zouden worden onderworpen aan goedkeuring door de raad van commissarissen. Maar de Chinese aandeelhouder in de persoon van Zhang zette nagenoeg geen stappen in het belang van Nexperia.
Amerikaanse sanctie
Ook niet toen afgelopen juni duidelijk werd dat er een aanzienlijke kans was dat de Amerikaanse ‘vijftigprocentregel’ zou worden ingevoerd, waardoor ook Nexperia direct door handelsbeperkingen uit de Verenigde Staten zou worden geraakt. Deze regel houdt in dat Amerikaanse handelssancties ook gelden voor vennootschappen waarvan de aandelen voor 50 procent of meer worden gehouden door Chinese (rechts)personen op de zogeheten Entity List. Wingtech staat op die lijst.
Afgelopen 30 september bleek deze sanctie inderdaad ook voor Nexperia te gelden. Dat zou een grote negatieve impact op de chipfabrikant kunnen hebben. Op dezelfde dag gaf minister Vincent Karremans (Economische Zaken) het bevel tot bevriezing van de productiemiddelen van Nexperia om verder onheil te voorkomen.
Geschorst
Het kabinet stoort zich eraan dat eerdere toezeggingen tot een betere governance niet worden nagekomen, terwijl dit van groot belang is om de Amerikaanse autoriteiten ervan te overtuigen dat Nexperia buiten de Chinese invloedssfeer valt. Zowat het enige wat Zhang deed, was zijn zuster uit de ondernemingsleiding te halen.
Om al deze redenen heeft de Ondernemingskamer Zhang geschorst als bestuurder. In zijn plaats is Guido Dierick (oud-directeur NXP Nederland) tot niet-uitvoerende bestuurder van Nexperia benoemd, met een beslissende stem. De aandelen in Nexperia Holding zijn met uitzondering van één aandeel als beheerder overgedragen aan mr. drs. A.R.J. Croiset van Uchelen.
China boos
China is ‘not amused’ over de gang van zaken. De Chinese regering legde Nexperia op 4 oktober een exportverbod op vanuit het Aziatische land. Volgens De Gelderlander houdt dat in dat Nexperia China en onderaannemers bepaalde volledig afgewerkte componenten en halffabricaten niet mogen uitvoeren. Nexperia zegt in gesprek te zijn met de Chinese autoriteiten om van de beperkingen af te komen.
Als dit bedrijf zo belangrijk is voor de westerse chipproductie waarom staan we het dan toe dat het verkocht wordt aan een Chinees bedrijf? De ACM of de minister had de verkoop dan gewoon moeten verbieden.
Of krijgen we weer dat gezeur dat de minister de verkoop niet kan verbieden als er geen direct gevaar is voor de Nederlandse veiligheid of economie?
In elk beschaafd land kan de politiek elke verkoop verbieden als men zelf maar verdenkt dat dit in de toekomst een probleem zou kunnen opleveren. Waarom staat dit land stijf van de regels en wetten maar kan dit dan weer niet?