De diepgaande herstructurering die van UWV een wendbare, mens- en toekomstgerichte uitvoeringsorganisatie moet maken, is nog allerminst in kannen en kruiken. De Ondernemingsraad (OR) houdt haar kritiek op deze mammoet-operatie, kortweg Verandermotor geheten. Binnen deze nieuwe opzet wordt straks in multidisciplinaire agile teams gewerkt om sneller, concreter en meer herkenbaar veranderingen door te voeren voor de cliënten van UWV.
De OR heeft nog steeds twijfels over zowel de inhoud als de aanpak van het verandertraject. Ze adviseert dan ook om het plan aan te passen en beter af te stemmen op de praktijk en de mensen binnen de organisatie. Het medezeggenschapsorgaan heeft vooralsnog negatief geadviseerd. Indien aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan, kan ze besluiten alsnog positief te adviseren.
De OR heeft ook op basis van achterbanraadplegingen knelpunten naar boven gehaald. Zij stelt in haar advies, dat Computable heeft ingezien, liefst dertig voorwaarden, op basis waarvan zij haar negatieve advies eventueel zou kunnen bijstellen.
Onduidelijk is de impact van de Verandermotor op de betrokken drieduizend medewerkers waaronder bijna alle it’ers. Er is te weinig inzicht in wat de veranderingen concreet betekenen voor medewerkers. De OR mist een heldere analyse van de personele gevolgen. Zo weten medewerkers nog niet in welke clusters en teams ze straks terechtkomen. Deze clusters moeten daarnaast zoveel mogelijk ‘end to end’ autonoom worden ingericht. Maar aangezien er twintig clusters worden gevormd, heeft de OR zorgen over hoe de sturing en coördinatie van deze clusters goed geborgd kunnen worden en in hoeverre ze ook daadwerkelijk autonoom kunnen werken. Dat geldt bijvoorbeeld voor functiewijzigingen, werkdruk of benodigde competenties.
Als deze legacy blijft voortbestaan, wordt het straks lastig om autonoom te werken in clusters zoals de Verandermotor beoogt
Volgens de OR is er ook weinig draagvlak, maar de raad van bestuur ziet dat anders. De OR vreest dat de Verandermotor leidt tot extra lagen van coördinatie en sturing, wat juist kan zorgen voor vertraging en complexiteit in plaats van versnelling; ook die mening wordt niet gedeeld door de raad van bestuur (zie ook reactie in kader onderaan dit artikel).
Afgelopen juni schaarde de OR zich schoorvoetend achter het hoofdlijnen-ontwerp van de Verandermotor. Daarbij werd afgesproken dat er in een gefaseerd traject deeladviezen aan de OR zouden worden voorgelegd ter uitwerking van deze hoofdlijnen. In augustus en september zijn de detail-adviesaanvragen voor advies bij de OR ingediend. Op 31 oktober heeft de OR zijn advies hierop uitgebracht. Op basis daarvan is een overall (integraal) advies tot stand gekomen met een hele waslijst aan knelpunten.
Over het doel van de Verandermotor, het realiseren van dienstverlening met oog voor de menselijke maat, is de OR het eens. Maar daar is wel een modern IV-landschap voor nodig. In maart had de OR al aangedrongen om in de komende verandertrajecten een expliciete plek op te nemen voor het vervangen van legacy. Maar de OR ziet daar in de (deel)adviesaanvragen nagenoeg niets van terug. Als deze legacy blijft voortbestaan, wordt het straks heel lastig om autonoom te kunnen werken in clusters zoals de Verandermotor beoogt.
Potentieel risico’s
Volgens de OR bestaat er nog steeds onduidelijkheid over de positionering van de mensen die werken bij de afdeling EDPP (Expertise Diensten Project Professionals), nota bene een afdeling die zich richt op het verbeteren van digitale processen en het ontwikkelen van efficiënte werkmethoden. Hetzelfde geldt voor OPP (Organisatie Project Professionals), een afdeling voor projectmanagement.
En dat terwijl juist deze afdelingen in staat zijn om grote verandertrajecten te organiseren. Daarnaast vraagt de OR zich af of deze afdelingen nog voldoende opdrachten zullen krijgen (met kans op verborgen boventalligheid) als deze opdrachten rechtstreeks in de clusters worden neergelegd. De OR voorziet hierin een groot potentieel risico voor het welslagen van de doelstelling.
Verder wijst de OR erop dat eerdere organisatiewijzigingen bij UWV niet het gewenste effect hebben gehad. Voorkomen moet worden dat weer dezelfde fouten worden gemaakt bij de Verandermotor. De UWV-top beloofde medio juni daarom een specifieke Root Cause Analyse uit te voeren. Maar daar is het tot nog toe niet van gekomen.
SAFe-raamwerk
De Verandermotor is gebaseerd op de invoering van SAFe, een raamwerk dat grote organisaties helpt om agile-werkwijzen op schaal toe te passen, met focus op samenwerking, flexibiliteit en klantwaarde. De OR ziet deze methodiek wel zitten, maar niet de wijze waarop UWV deze methode wenst in te voeren. Twynstra Gudde, door de OR om advies gevraagd, noemt de door de UWV-top voorgestane werkwijze ‘vrijblijvend’. Afgeraden wordt een eigen UWV-versie van SAFe te maken, zo bleek al uit een eerder advies van de OR over het hoofdlijnenontwerp. Het model is een evenwichtig samenhangend geheel. Indien het model niet volledig dan wel op onjuiste wijze wordt ingevoerd, kan dit contraproductief werken.
Knelpunten
In de adviesaanvraag Veranderaanpak is een opsomming gegeven van knelpunten die uit diverse evaluaties binnen UWV naar voren zijn gekomen en maken dat de duurzame verandering bij UWV niet vanzelf slaagt. De OR destilleert uit deze opsomming de volgende knelpunten:
• De divisies hanteren hun eigen werkwijze hetgeen leidt tot inefficiëntie en grote verschillen in afstemming;
• Veranderen over divisies heen is ingewikkeld, iedere divisie moet apart worden benaderd;
• Het gebrek aan prioritering vormt een belangrijk obstakel;
• Weinig flexibiliteit en snelheid in het doorvoeren van verbeteringen en innovaties’;
• De overlegstructuren ten behoeve van controle zijn complex en stroperig;
• De besluitvorming is te traag en daardoor het verandervermogen laag;
• Processen zijn complex en moeilijk te volgen;
• Onduidelijk is op basis waarvan keuzes worden gemaakt. Keuzes worden niet onderbouwd. Er is geen leidraad voor het maken van keuzes;
• Het gebrek aan prioritering zorgt voor hoge druk binnen teams, conflicterende prioriteiten en afhankelijkheden worden niet voldoende geadresseerd.
Tijd dringt
De OR vindt dat de Raad van Bestuur te weinig inzicht geeft in de gevolgen van de Verandermotor voor de organisatie in zijn geheel. Een jaar na de adviesaanvraag Verandermotor is nog steeds veel onduidelijk. Ook uit diverse enquêtes onder het personeel komt een negatief beeld naar voren. Als er weinig draagvlak is voor de verandering en de wijze van aanpak, is dit volgens de OR een groot risico voor het succes van de operatie.
De OR geeft derhalve aan ‘door de onduidelijkheden niet anders te kunnen doen dan negatief te adviseren’. Als de bestuurder de gestelde voorwaarden in wil vullen – die duidelijkheid en zekerheid aan de medewerkers zullen geven -, is de OR bereid zijn advies te heroverwegen.
De tijd dringt, want de UWV-top wil in mei 2026 (aanvankelijk januari) beginnen met de eerste ‘wave’ van veranderingen waarbij met 6 van de toekomstige 22 clusters wordt gestart. Voor 1.000 medewerkers betekent dat veranderingen in structuur, organisatie en werkwijze.
Reactie UWV
‘De raad van bestuur (rvb) en de ondernemingsraad van UWV zijn anderhalf jaar geleden begonnen met de eerste gesprekken over de Verandermotor. Gedurende deze periode hebben de raad van bestuur en de OR hier veel en intensieve gesprekken over gevoerd. De inzet, betrokkenheid en constructief kritische houding van de OR in dat proces wordt door de raad als zeer waardevol beschouwd, ondanks dat we het niet altijd over alles eens zijn.’
‘De raad van bestuur begrijpt een groot deel van de zorgen die de OR heeft opgenomen in zijn adviezen en heeft in hun reactie hierop een aantal toezeggingen gedaan, die op korte termijn openbaar gemaakt zullen worden. Met dit aanstaande besluit op de vijf detail-adviesaanvragen zetten we als UWV een volgende stap richting de implementatie van de Verandermotor. Waardoor we straks sneller en merkbaarder veranderingen kunnen doorvoeren voor betere dienstverlening aan cliënten van UWV. Uiteraard worden medewerkers van UWV hier goed in meegenomen.’
‘De inzet, betrokkenheid en constructief kritische houding van de OR in dat proces wordt door de raad als zeer waardevol beschouwd, ondanks dat we het niet altijd over alles eens zijn.’
jaja, die zeikerds van OR natuulijk weer, zal er gedacht zijn.
Gelukkig kun je ze prima negeren als ze er bijv weer over beginnen dat alle vorige decenia ook niet gebracht had wat men wilde. “De UWV-top beloofde medio juni daarom een specifieke Root Cause Analyse uit te voeren. Maar daar is het tot nog toe niet van gekomen.”
Asjemenou, Sapperdeflap en nou moe.
Tis ook wel een paradox. Je hebt 2 soorten OR mewerkers: oude en vroeg-oude.
maandenlang zeveren of over te rechte stoel voor de kromme rug, zonneschermen, non binaire papadagen. antischeetkussens en maar flexibel blijven.
“Onduidelijk is de impact van de Verandermotor op de betrokken drieduizend medewerkers waaronder bijna alle it’ers”
Hoezoo onduidelijk.. 3000 medewerkers die niet voor niets bij UWV terecht zijn gekomen. Welke impact zou Verandermotor nou hebben ? Hoe is die trouwens verzekerd en belast ?
SAFEe dan, het paradepaardje. Eerst wilde UWF een eigen versie maken.
Eigen versies betekent dat men het gewoon een slecht idee vindt en alleen akkoord gaat het als werkelijk alle nuttigheid eruit geperst is.
Ja, Dit kan contraproductief werken, haha heel goed gezien.