Een versoepeling van het ontslagrecht voor banen met zeer hoge salarissen zou Nederland veel aantrekkelijker maken als vestigingsplaats voor nieuwe ai-bedrijven. Dit is een van de meest controversiële onderdelen van het Nationale AI Deltaplan.
Meer dan zestig experts, verdeeld over vele sectoren zoals het onderwijs, de wetenschap, media, het bedrijfsleven en andere organisaties, schreven ruim vijftig aanbevelingen voor het nieuw te vormen kabinet. Demissionair minister Vincent Karremans (Economische Zaken) had deze groep gevraagd de leiding te nemen bij het schrijven van dit plan.
Veel ideeën zijn niet nieuw en in de VS al gemeengoed. Delen van het plan waren al eerder naar buiten gekomen. Een bedrijf opschalen met duur internationaal top-(ai)talent is heel risicovol als je niet ook makkelijk van iemand af kan, aldus het Deltaplan. Volgens techondernemer Jelle Prins (Cradle) die maandag 23 november dit plan presenteerde, lijkt het weinig flexibele ontslagrecht een van de belangrijkste redenen dat techbedrijven Nederland mijden of maar beperkt opschalen.
Ai-werving
Een ander voorstel is een bestaande overheidsorganisatie het mandaat te geven om een ‘AI Landing & Investment Office’ op te richten dat Nederland positioneert als voorkeurslocatie voor Europese hoofdkantoren van ai- en deeptechbedrijven.
Ook moet er een gespecialiseerd ai-wervingsteam komen dat ai-toptalent naar Nederland haalt. Als voorbeeld dient het Britse AI Opportunities Action Plan. Zo’n team kan maatwerk bieden, zoals een versneld visumproces, praktische ondersteuning bij vestiging en persoonlijke begeleiding bij de overstap naar Nederland. Het team richt zich niet alleen op buitenlands talent, maar zet zich ook expliciet in om Nederlandse ai- professionals die naar het buitenland zijn vertrokken opnieuw aan Nederland te binden.
Ai-hub
Een ander voorstel is de ai-talentconcentratie te versterken met een ai-hub in Amsterdam. In ecosystemen, zoals Londen, Parijs en Zürich gebeurt dit al. Ai-bedrijven, startups en onderzoekslabs zijn daar geconcentreerd binnen één compact gebied. Overigens werkt al 40 procent van het Nederlandse ai-talent in de hoofdstad.
Verder is zekerheid op lange termijn gewenst over de fiscaal gunstige expatregeling (voorheen 30 procent-regeling). Stabiliteit helpt toptalent over de brug te trekken.
Randvoorwaarden moeten beter
Volgens de samenstellers van het Deltaplan zijn de randvoorwaarden voor een ai-ecosysteem slecht vervuld. Tussen de startups van vandaag zit de ASML van morgen. Maar mogelijk verdwijnt deze ongezien naar Amerika. Van de veelbelovende bedrijven die hier wel gevestigd zijn, is meer dan een derde van plan om binnen twee jaar naar het buitenland te verhuizen. De oorzaak kan in de kern teruggebracht worden tot de eerder genoemde arbeidsregels die het risicovol maken voor bedrijven om snel op te schalen, een gebrek aan kapitaal om te groeien, en regelgeving die het testen en de uitrol van innovaties belemmert.
Vergaande maatregelen zijn daarom nodig om niet volledig afhankelijk te worden van de VS en China. Zo wordt voorgesteld om een speciale economische zone in te richten voor innovatie in het fysieke domein. Er moet ruimte komen om systemen zoals autonome bussen, schepen, drones en bezorgrobots veilig en in realistische omstandigheden te testen. Jelle Prins denkt in eerste instantie aan Amsterdam, maar ook Almere zou een mooie proeftuin kunnen worden.
Nationaal agentschap
De ai-experts roepen ook op te investeren in ai-projecten die doorbraken realiseren met grote maatschappelijke en economische impact. Voorgesteld wordt een Nationaal Agentschap voor Disruptieve Innovatie (Nadi) op te richten, naar het voorbeeld van het Amerikaanse Darpa, met autonomie om technologische doorbraken te financieren.
Onlangs bleek tijdens een forum van vertegenwoordigers van ai-bedrijven, georganiseerd door Prosus, dat behoefte bestaat aan zeer ambitieuze projecten die in de techwereld sterk tot de verbeelding spreken en toponderzoekers aanspreken. Ook zou er een Nederlands Ellis Instituut moeten komen om internationale toponderzoekers aan te trekken en Europees koploper te worden in ai-onderzoek.
Belangrijk is ook om te investeren in voldoende rekenkracht en hernieuwbare energie. Ai-rekenkracht wordt cruciaal voor de economie. Versnel vergunningverlening voor lokale datacenters via ai rekenzones en investeer EU breed in meer rekencapaciteit. Benut bestaande netcapaciteit optimaal, en investeer in hernieuwbare energie. Zo luidt het advies.
Salarispad
Het Deltaplan pleit ook voor de introductie van een apart salaris- en carrièrepad binnen de overheid om technisch talent door te laten groeien. Het wordt momenteel niet beloond om binnen de overheid carrière te maken op basis van technische en specialistische kennis. Doorgroeien naar senior functies kan vrijwel alleen via managementposities, maar niet iedereen wil personeel aansturen.
Tegelijkertijd heeft de overheid juist ook ervaren technische uitvoerende specialisten nodig voor kennisbehoud en uitvoering, maar lukt het haar slecht om deze experts aan zich te binden en te behouden. Daardoor wordt veel gebruikgemaakt van dure zzp-constructies en -brokers. Met een apart salarispad voor specialistische functies kan de overheid onder andere meer technisch talent langdurig aan zich binden, doordat het mogelijk wordt om op basis van inhoudelijke kennis promotie te maken tot de hoogste schalen.
Héhé (of hèhè maar vreemd genoeg lijken de diakritici anders besloten te hebben en gaat het om de klemtoon, niet om uitspraak van de e 🤔).
Maar goed, er lijkt eindelijk wat te gaan gebeuren. Ik had niet gedacht dat onze aanstormende broedplaats voor AI-talent en -innovatie Groningen al zo snel het nakijken zou hebben. Hopelijk kunnen we de plannen nog aanpassen en wat nuttigs gaan doen met het grootste deel van die 250 miljoen. Iets met energie, lijkt me. Maar de discussie over atoomcentrales (inmiddels uiteraard inherent veilig) waarover Rutte een balletje opwierp, hebben we als nuchtere Groningers ook maar snel afgeschoten.
En daardoor wordt zon en wind dus ook niks want daar zit een kip/ei problematiek met betrekking tot de kostprijs synthetisch gas waardoor we straks ook ons onderaardse gasopslag met 13 meter beton dicht mogen plempen.
Demissionair minister Vincent Karremans is voltooid verleden tijd na zijn Nexperia-debacle want de experts zijn de kalkoenen die het kerstdiner willen dicteren. Een bedrijf opschalen met duur internationaal top-(ai)talent is heel risicovol als je makkelijk van iemand af kan en deze je bedrijfsgeheimen meeneemt want het probleem zit arbeidsrechtelijk in de loyaliteit.
Zonder loyaliteit wordt elk AI‑bedrijf een doorstroomstation van kennis en verliest Nederland de strategische voorsprong die het juist probeert te bouwen. Het is een slecht plan omdat alleen gekeken wordt naar de korte termijn, de ‘na mij de zondvloed’ instelling van kalkoenen die we gebraden opdienen via een Ondernemingskamer.
Een onbetrouwbaar iemand zonder loyaliteit niet meer de deur uitkrijgen zolang hij of zij voor de rechtbank aantoonbaar geen juridisch verwijtbare fouten maakt, is wel een rare manier om loyaliteit zoveel mogelijk in stand te houden. De loyale mensen lopen juist de deur uit.
Wat betreft je opmerking over onbetrouwbare werknemers is het als met je boekhouding Rob. Want fouten maken is menselijk waardoor het juridisch om het bewijzen van opzet gaat. Of om gebrek aan competenties want om op basis van inhoudelijke kennis promotie te maken tot aan de hoogste schalen gaat meer om de hypes die de legacy van morgen zijn:
“Doorgroeien naar senior functies kan vrijwel alleen via managementposities, maar niet iedereen wil personeel aansturen.”
Too many chiefs and not enough indians gaat om een scheef salarishuis bij de overheid waar het borgen van kennis een probleem is. En waar loyaliteit begint te schuren als we kijken naar een baantjescarrousel. Het aanjagen van de economie vanuit de quartaire sector lijkt me hierin een illusie.
Ik denk dat het grootste probleem voor de Nederlandse economie op dit moment de netcongestie is. De rest is allemaal behapbaar. Maar doordat wij de energievoorziening niet op orde hebben vertrekken veel bedrijven of investeren zij elders.
Daarnaast zijn de extra energieheffingen funest voor energie-intensieve industrie zoals chemie en metaal (smelterijen en staalfabrieken). Vroeger hadden wij het goedkope gas om hen te lokken maar nu dat verdwenen is en de gasprijs hier zelfs aanzienlijk duurder is dan in buurlanden zijn ze allemaal aan het afbouwen. Wij gaan weer een periode van massawerkloosheid krijgen.
De ontslagbescherming fors verminderen zal hoe sowieso leiden tot meer bedrijvigheid. Maar er zit ook een beperking aan, want schaarste aan arbeid, moeilijkheid om start- en groeikapitaal te verkrijgen en dure energie limiteren ondernemers.
Der Nationale AI-Deltaplan zeigt, wie wichtig es ist, dass die Niederlande ein attraktives Umfeld für KI-Hauptsitze schaffen.
Ein flexibles Arbeitsrecht kann Innovation fördern, Talente anziehen und Unternehmen ermutigen, hier ihre KI-Zentren aufzubauen. Genau der strategische Ansatz, der den Technologiestandort stärkt.
https://mashsuperfood.com/nl