Er waait weer een nieuwe managementhype door overheidsland: het zogenaamde shared service center, afgekort ssc. Het doet me denken aan zo’n 15 jaar geleden toen de euro en het millennium voor onrust zorgden. En van meer recente datum: Het Nieuwe Werken.
Overheden moeten vooral met een ssc gaan werken omdat dit goedkoper en efficiënter is. Dat moet echter nog maar blijken. Enerzijds omdat de politiek vaak te snel wil scoren: ‘boek de besparingen maar alvast in’. Terwijl het komen tot standaarden, afstemmen van processen en het overbruggen van cultuurverschillen vaak jaren duurt en besparingen dus ook. De eerste jaren zijn de kosten voor een scc juist hoger door het betrekken van externe deskundigheid.
Anderzijds denk ik dat de ongebreidelde schaalvergroting in zijn algemeenheid op zijn retour is. Of het nu gaat om de onderwijsfabrieken waarbij docenten het contact met studenten beperken tot een periodiek spreekuur. Of de massale zorginstellingen die de kosten volledig uit de hand hebben laten lopen. Juist in de zorg blijkt de buurtgerichte kleinschalige aanpak weer tot succes te leiden.
Wat betreft ict zie ik veel meer heil in centrale landelijke regie op architectuur, infrastructuur, systemen en toepassingen. Daardoor is er consequent beleid richting inwoners; of die nu in Voerendaal of Bedum wonen. Neem een voorbeeld aan de Belastingdienst. Dus landelijk faciliteren, maar lokaal toepassen binnen kaders.
Er zijn ook ssc’s die zeggen dat ze kosten besparen door samen aan te besteden. Het behalen van winst door grootschalig en gezamenlijk aanbesteden staat volledig haaks op het kansen geven aan lokale ondernemers. Laat staan het betrekken van ander beleid, zoals de wens om meer mensen met een beperking aan werk te helpen. Door het opschalen kun je in een Europese aanbesteding raken, terwijl je daar helemaal niet op voorbereid bent. De doorlooptijd is lang en ook de tijdsbesteding is intensief.
Opvallend is dat zo’n ogenschijnlijk modern ssc vervolgens weer een ander gebouw oplevert waar de samenwerkende diensten bijeen gebracht worden. Om te voorkomen dat al die gemeentehuizen leeglopen en we meer tijd aan reizen besteden zou ik hier juist Het Nieuwe Werken op van toepassing verklaren. Dus gewoon in je eigen gebouw blijven en vandaar uit het landelijke of regionale netwerk faciliteren.
Wat mij betreft zouden ssc’s slechts een tussenstap mogen zijn naar een landelijke facilitair bedrijf voor alle lokale overheden.
Op zich goed dat je de knuppel eens in het hoenderhok laat rond gaan, maar ik denk dat er meer effect is wanneer er meer gestandaardiseerde producten zijn. Verschillen die er nu … nog… per gemeente zijn zouden weggewerkt moeten worden, daarmee wordt het ook veel eenvoudiger om de onderliggende lagen te vereenvoudigen en te standaardiseren. Top down heeft een groter effect dan bottom up en dat laatste is wat je voorstaat in deze blog..
Dat overheden achterlopen wist ik wel, maar dat deze ‘hype’ daar nu pas doordringt verbaast me.
Ik ben wel een voorstander van Shared Service Centers. Simpelweg omdat ik weet dat het voor grotere organisaties heel goed kan werken en bij kan dragen aan effectievere en efficiëntere werkwijzen en lagere kosten. Voorwaarde is wel dat je zo’n SSC ook echt goed inricht en dat de klant er aan de andere kant ook klaar voor is.
Mijn mening is overigens gebaseerd op mijn ervaringen vanuit zowel een service/system integrator perspectief, als vanuit een klant perspectief.
Ik lees jouw stukjes graag, maar denk dat je hier iets nieuws ziet wat er al was. Share Service Centers worden in het bedrijfsleven al langer gebruikt. Het kent successen en mislukkingen. Waar het om gaat is dat er een regie afdeling komt die services hebben uitbesteed. De kostenbesparing zitten meer aan de onderkant dan aan de Shared Services kant. Gevaar is alleen dat werknemers in een Share Service Center zich gaan bezighouden met de inhoud, in plaats van de inhoud. Hierdoor ontstaat het gevaar van ongebreidelde groei van zo een organisaie.
@Ralf: Neem dit stukje van Robert niet al te serieus en lees de reactie van Ruud, hij signaleerde het ook al. SSC’s zijn er al langer in overheidland. Zelf stond ik in 2004 (!) aan de wieg van een SSC van meerdere gemeentes in de provincie Zuid Holland en in 2008 in Brabant.