Wanneer de grootste Internet-overeenkomst aller tijden, die tussen @Home en Excite, beklonken wordt, cirkelt een vliegtuigje met een spandoek over de gemeenschappelijke parkeerplaats van beide bedrijven in Redwood City. Congratulations T.J. & George, leest men op het doek.
T.J is @Home’s golden boy Tom Jermoluk. George is in dit geval George Bell, algemeen directeur van webportaal Excite. De rekening voor deze gevleugelde felicitatie gaat naar Kleiner Perkins Caufield & Byers, kortweg Kpcb. Deze belangrijkste investeringsgroep van Silicon Valley laat het niet bij een kaartje wanneer er gefeliciteerd moet worden. Vooral niet als het gaat om een deal waarbij het zelf nauw betrokken is.
Het spandoek had ook een andere tekst kunnen bevatten: Congratulations John Doerr. Dat zou echter niet erg discreet zijn geweest. Zowel Jermoluk als Bell ontkennen immers in alle toonaarden dat het scenario voor het @Home-Excite spektakel tot stand kwam in het hoofdkwartier van Kpcb. Maar volgens het babbelcircuit in de Industry Standard was het wel degelijk John Doerr, de bekendste partner in Kpcb, die in december 1998 aan de top van Excite suggereerde te gaan praten met @Home. En nadat achtereenvolgens Microsoft, Sony, Yahoo! en America Online als potentiële partners voor Excite waren afgevallen (de duurste verzameling afgewezen huwlijkskandidaten aller tijden), werd Doerrs voorstel realiteit.
Bestuursraden
John Doerr zit in de raad van bestuur van @Home. En, o ja, hij zit ook in de bestuursraden van Netscape, Intuit, Realto.com, Sun Microsystems, Macromedia, Amazon.com en nog een handjevol andere dynamische Silicon Valley bedrijven waarin Kpcb heeft geïnvesteerd. Op een gewone werkdag kan Doerr contact hebben met Al Gore, Bill Gates en de premier van Rusland, wie dat op die dag ook moge zijn. Je kunt wel zeggen dat er vrijwel geen deal gesloten wordt in Silicon Valley zonder dat Doerr daar op één of andere manier bij betrokken is. Hij is een icoon van Silicon Valley en de machtigste man in de IT-wereld. Zijn filosofie is keiretsu, waarover straks meer.
Ingehuurd
John Doerr arriveert in 1974 in Californië. Het is het jaar waarin Robert Kahn en Vincent Cerf TCP/IP ontwikkelen. Dat gaat echter geheel aan de mensheid voorbij. Het grote nieuws in 1974 is immers het aftreden van president Nixon.
Doerr studeerde elektrotechniek in Houston en heeft een graad (MBA) aan Harvard. Eigenlijk wil hij zelf een bedrijf beginnen maar hij weet niet hoe. Zijn pogingen om een baan te vinden bij een investeringsmaatschappij lopen op niets uit.
Min of meer bij toeval wordt Doerr ingehuurd door een kleine producent van chips: Intel. Het bedrijf van Andy Grove heeft dan net de 8080-microprocessor gelanceerd en staat aan de vooravond van een fabelachtige periode van groei. Je kunt wel zeggen dat Doerr toevallig langs kwam toen het goud begon te regenen in de starten van San Francisco. Doerr blijft tot 1980 bij Intel, volgens zijn zeggen "het best bestuurde bedrijf ter wereld."
Bij Intel beleeft Doerr van zeer nabij hoe een nieuwe industrietak een geweldige hoeveelheid geld en economische macht kan ophoesten. Doerr: "Tussen 1980 en 1990 genereerden de bedrijven die geld verdienen aan het bestaan van de microprocessor, meer dan honderd miljard dollar aan inkomsten. De waarde aan aandelen die ze voortbrachten, ligt voor die periode in dezelfde orde van grootte. Dit is de grootste productie van rijkdom die de mensheid ooit heeft beleefd." Om nog meer betrokken te zijn bij de economische en financiële revolutie die zich in Silicon Valley voltrekt, verlaat hij in 1980 Intel en wordt partner bij Kpcb.
Durfkapitaal
Startende bedrijven in Silicon Valley beginnen veelal met het plunderen van persoonlijke bankrekeningen, het verkopen van een verzameling baseball cards en het opjagen van de privé-schulden. Vroeg of laat moeten jonge ondernemers echter met hun bedrijfsplan aankloppen bij de VC’s, (venture capitalists), ofwel verschaffers van durfkapitaal. Deze geldschieters achter de spiegelende glazen gevels van hun bedrijfspanden staan in Silicon Valley aan de top van de voedselketen. Start-ups komen, start-ups gaan, maar de VC’s blijven altijd bestaan. Ze kunnen nieuwe bedrijven en ideeën maken of breken.
Om lid te worden van zo’n illuster gezelschap als Kpcb heeft men minstens een MBA van Stanford of Harvard nodig. Andere vereisten zijn ervaring in het runnen van een hightech bedrijf en erg veel connecties, bij voorkeur met mensen die ook aan Stanford of Harvard hebben gestudeerd. Uiteraard moet men zeer bedreven zijn in de nobele kunst van het omgaan met geld. Durfkapitalisten hebben zo’n aparte positie in de IT-wereld dat ze zelf hun eigen sport bedrijven: ultimate frisbee, een vorm van American Football, waarbij gespeeld wordt met een frisbee in plaats van een bal.
Keiretsu
John Doerr heeft zijn grote reputatie in de wereld van de venture kapitalisten te danken aan zijn betrokkenheid bij de lancering van bedrijven als Sun Microsystems, Lotus Development, Compaq en Netscape en zijn belangrijke rol in de introductie van Kpcb’s Java-Fund, startkapitaal voor bedrijven die ‘iets’ met Java doen.
Binnen Kpcb is Doerr de grote profeet van de Japanse keiretsu-filosofie. Keiretsu staat in Japan voor de onderlinge afhankelijkheid van invloedrijke personen en bedrijven die een continue uitwisseling van informatie en kennis mogelijk maakt. ‘Informatie en kennis’ klinkt natuurlijk wat fijnerbesnaarder dan invloed en macht. Hetzelfde geldt voor de term keiretsu; dat klinkt beter dan ouwe-jongens-krentenbrood in een omgeving waar sushi-bars populair zijn.
Belangen
In de visie van Doerr vormen de partners van Kpcb en de bedrijven die door Kpcb worden gesteund, één groot keiretsu-netwerk. Verschillende analisten van de financiële wereld in Silicon Valley plaatsen vraagtekens bij de manier waarop Doerr het concept in de praktijk brengt. Ze vragen zich af of er geen ethische bezwaren zijn tegen het feit dat Doerr posities heeft in de board of directors van zoveel verschillende bedrijven die onderling met elkaar concurreren. Doerr zit bijvoorbeeld zowel in de raad van bestuur van @Home als van Netscape. Wiens belangen houdt Doerr eigenlijk in de gaten, wanneer @Home onderhandelt met Microsoft? Die van @Home? Wellicht Netscape? Of die van Kpcb?
Politiek
De kritiek weerhoudt de super-energieke Doerr er niet van om zijn keiretsu-filosofie uit te breiden tot het terrein van de politiek. In 1996 verzamelt Doerr 32 miljoen dollar voor een succesvolle lobby in Californië ‘om een wetsvoorstel te torpederen dat het voor aandeelhouders erg gemakkelijk maakt om bedrijven aan te klagen als de resultaten tegenvallen. Vervolgens werpt Doerr zich samen met James Barksdale op de politieke mobilisatie van Silicon Valley middels het TechNet, een organisatie die ervoor moet zorgen dat de stem van de Valley luid en duidelijk wordt gehoord in Washington DC. Heeft TechNet invloed? Sommigen wijzen op de antitrustzaak tegen Microsoft. Die suggestie wijst Doerr uiteraard resoluut van de hand. In de terminologie van Doerr is geen ruimte voor vijanden, alleen voor partners.
Rijkdom
Doerr mag de meest invloedrijke geldschieter van Silicon Valley zijn hij is niet de rijkste. Hoewel zijn aandelen waarschijnlijk wel meer waard zijn dan 250 miljoen dollar, wordt hij op dit gebied ruim gepasseerd door de oervader aller VC’s, Arthur Rock. Rock investeerde ooit 300 duizend dollar in Intel. Die aandelen zijn nu meer dan een half miljard dollar waard. Maar wie weet, misschien zal Doerrs investering in Excite-@Home ooit net zo’n goed rendement opleveren.
