Fred van der Molen beschouwt en becommentarieert het ict nieuws van de afgelopen week. Met deze keer: Wat is nog erger dan illegaal Windows gebruiken? ‘Beam me up, Scotty’? Waarom opwaarderen naar Office 2003? Zijn softwarebedrijven onbetrouwbaarder dan hardwarefabrikanten?
Wat is nog erger dan illegaal Windows gebruiken?
… geen Windows gebruiken. Microsoft geeft China toegang tot de broncode van alle Windows-versies. Die afspraak maakte Bill Gates vorige week met de Chinese overheid. China treedt daarmee toe tot Microsofts Government Security Program (GSP). Het softwarebedrijf wil met dit initiatief bij overheden twijfels over de veiligheid van zijn producten wegnemen. Eerder tekenden al de Navo, Rusland en het Verenigd Koninkrijk, en met tientallen andere landen en organisaties is Microsoft in gesprek. Maar waarom is Microsoft zo gretig om direct al ‘piratenlanden’ als China en Rusland toegang te geven tot de kroonjuwelen van Microsoft? Is dat niet de kat op het spek binden?
Het is maar hoe je het bekijkt. Een gecontroleerde toegang tot de broncode van overheden zal de huidige praktijk van grootschalig illegaal gebruik niet erger maken. Bovendien dreigt er in deze landen en met name China nog een horrorscenario dat veel erger is dan grootschalige softwarepiraterij: dat de ontluikende Chinese markt met honderden miljoenen potentiële gebruikers helemaal geen Windows gaan gebruiken. Dat gevaar bestaat serieus, want China ontpopt zich tot een ware roerganger op het gebied van Linux-gebruik. Niet toevallig tekende de gemeente Beijing enkele dagen voor de aankomst van Gates op Beijing Airport nog een overeenkomst met IBM om gezamenlijk een "China-IBM Linux Solution Cooperation Center" van de grond te helpen. Er is inmiddels een officiële Chinese overheidsversie van Linux die bekend staat als de Red Flag-distributie.
Microsofts GSP-programma kan er in ieder geval toe bijdragen dat men niet de voorkeur geeft aan open-broncode software. Landen als China en Rusland vrezen dat Windows vol zit met achterdeuren waarlangs Amerikaanse diensten in hun computersystemen kunnen inbreken. Niet zo’n gekke gedachte natuurlijk. Alleen al zo’n redelijk gedocumenteerd bericht dat de update-functie van Windows informatie over alle geïnstalleerde applicaties aan Microsoft doorgeeft, geeft te denken. Microsoft heeft herhaaldelijk gesteld dat alleen gegevens over Microsoft-software worden geïnventariseerd.
De Chinezen kunnen nu in ieder geval controleren wat er wel en niet in Windows zit. Om aan te geven welk belang Microsoft aan de Chinese markt hecht, ging Bill Gates zelf naar Beijing. Daar kon hij de politieke leider Jiang Zemin gelijk melden dat Microsoft de investeringen ter plekke flink gaat opvoeren. De rijkste man ter wereld brengt de laatste tijd meer tijd door met politici dan met programmeurs. De arme Gates was nauwelijks uit China of hij moest alweer voor de Amerikaanse senaat verschijnen. Gezeten naast – god betere het – Scott McNealey legde hij vervolgens nog één maal uit waarom Microsoft geen monopolist is.
‘Beam me up, Scotty’?
… Orion calling base. Over McNealey gesproken. Ook Sun wil in de toekomst geen computers maar ‘oplossingen’ verkopen. Je kunt bij Sun straks nauwelijks nog een kale Unix-doos bestellen. Er komt standaard een soort Super Solaris mee, een volledig toegerust applicatieplatform met de Sun Open Network Environment (ONE), software voor applicatieservers, directory services, berichtenverkeer, opslag en webportalen. De ambitie van dit ‘Orion-project’ is bovendien om software als abonnement te verhuren en één keer per kwartaal collectief te verversen. Dat is een mooi plan. Het scheelt klanten een hoop gehannes met versiebeheer en ondoorzichtige licentiekosten.
Maar wat gaat het kosten? We hebben bij Microsoft gezien dat een abonnementmodel tot flinke kostenstijgingen kan leiden. Een nevendoelstelling van Orion is natuurlijk dat de omzet van Suns softwaredivisie omhoog gaat. Sun besteedt nu al de helft van zijn r&d-budget aan software, maar neemt nog altijd een relatief bescheiden plaats in de softwaremarkt in. Dat moet veranderen.
Waarom opwaarderen naar Office 2003?
… vanwege sterk verbeterd contactbeheer misschien. Na de overname van Great Plains en vooral Navision wisten we dat Microsoft brood zag in bedrijfssoftware en vooral crm. Inmiddels is het eerste eigen crm-pakket op de Amerikaanse markt gebracht.
Uit een uitgelekte (of bewust gelekte, je weet het maar nooit met de strategen uit Redmond) bètaversie van Office 2003 blijkt nu dat Microsoft zich ook helemaal aan de onderkant van deze markt gaat roeren. De volgende versie van Outlook wordt namelijk uitgebouwd tot een serieus programma voor contactbeheer. Dat is slecht nieuws voor leveranciers van programma’s als Act en Goldmine. Waarschijnlijk komt de Outlook-uitbreiding Contact Manager in de professionele (mkb) versie van Office, maar misschien ook wel in de gewone Office. Veel kleine bedrijven moeten immers wel een reden hebben om weer een nieuwe versie aan te schaffen. De officiële bèta van Office 2003 wordt eind deze maand verwacht. Bij de bèta zaten trouwens nog twee aardige nieuwe applicaties: One Note en Info Path. De eerste is een multimediaal kladblok, de tweede een beheerhulpmiddel (codenaam XDocs) om gegevens uit verschillende Office-applicaties in XML-formaat op te slaan.
Zijn softwarebedrijven onbetrouwbaarder dan hardwarefabrikanten?
… driewerf ja. Enron, World Com, Ahold. Na de opeenstapeling van financiële malversaties in de top van internationale ondernemingen ben je geneigd elke bedrijfsleider als een onbetrouwbare zakkenvuller te zien en elk jaarverslag te wantrouwen. In de ict-sector hebben de cowboys uit de telecomwereld zich het meest schuldig gemaakt aan ‘het grote graaien.’ De geschiedenis leert ons verder dat je softwarebedrijven meer moet wantrouwen dan hardwarefabrikanten en dienstverleners. Of daar een ander type managers werkt weet ik niet, maar softwarebedrijven klooien meer met cijfers dan hardwarebedrijven. De reden is waarschijnlijk eenvoudigweg dat je met software-omzetten veel eenvoudiger kunt manipuleren. Dat hebben bedrijven als Informix, Novell, Baan, Lernout & Hauspie of Peregrine ons door de jaren heen wel geleerd. Op betrekkelijk eenvoudige wijze wisten deze bedrijven (en vele andere) kwartalen lang de omzet kunstmatig hoog te houden door niet verkochte software als omzet te boeken. Vrachtwagens vol software werden daartoe geparkeerd bij wederverkopers of gelieerde bedrijven. Die werden vervolgens vast geboekt als omzet en het kwartaal was weer gered. Nu weer blijkt Peregrine Systems, notabene maker van software voor inventarisbeheer, de kluit al jarenlang te hebben belazerd. De omzet van de laatste drie jaar blijkt met maar liefst bijna veertig procent lucht opgeklopt. Het bedrijf, enkele jaren terug nog een beurslieveling, werkt nu na een faillissement aan een doorstart. Het grootste deel van het management is opgestapt, één lid in staat van beschuldiging gesteld. De ceo Gary Greenfield zit er nog steeds. Die wist van niets. Is dat op die positie niet bijna net zo erg als frauderen?
Fred van der Molen
