Een aantal jaren geleden waren nog veel zorginstellingen onbekend met domotica (huis- en pandautomatisering) of onderschatten zij de meerwaarde hiervan, ondanks dat ze veel geld en tijd investeerden in andere professionele, stabiele en duurzame oplossingen. Alle technieken werden separaat aangelegd. Denk hierbij aan video-deurintercom, alarmtoestellen zorgoproep, KNX (vroeger EIB), verwarming en koeling. Kortom, alle technieken werden aangelegd door aparte installateurs.
Tegenwoordig zie je de technieken domotica en ict naar elkaar groeien. De backbone van toegangscontrole, KNX, zorg en video-deurintercom lopen nu via Ethernet. Dus wanneer je een goede switch in de woning zet, hoeft er maar één kabel door het gebouw gelegd te worden (CAT6a of glas). Alle technieken lopen over deze ene kabel wat zeker besparingen oplevert. Wat nu gebeurt is steeds meer integratie van koeling en verwarming (warmtepomp) tot integratie van audio en video. Dit laatste is belangrijk, omdat senioren niet veel veranderingen willen hebben. Dus elke keer een nieuwe afstandbediening of meerdere zelfs, is voor senioren erg lastig. Nu zie je steeds meer touchpanels die alles kunnen aansturen via een zeer intuïtieve bediening. Ook vanuit de universiteiten en overheid wordt dit gepromoot.
Hoe zou domotica, in samenwerking met de ict, een bijdrage kunnen leveren aan de zorg? Domotica en ict, zijn twee erg aan elkaar verweven vakgebieden binnen de gebouwautomatisering. Domotica kan er voor zorgen dat een gebouw gaat 'leven'. Hiermee wil ik zeggen dat een gebouw informatie gaat geven over het huidige gebruik en de toestand waarin het gebouw, de installaties, de omgeving en de gebruikers zich bevinden. Deze informatie kan worden ontsloten naar ict, om op deze manier een doelmatiger en beter beheersbaar proces te krijgen. Met andere woorden, de relatie tussen (zorg)proces en gebouw wordt hiermee geoptimaliseerd.
De vraag naar ict neemt alleen maar toe. Vragen als 'hoe krijg ik het behandelplan van mijn kind te zien op dit touchpanel?', 'kan ik zien wie de behandelaars zijn van mijn zoon?', etc. worden beantwoord. Vandaar dat er samenwerkingsverbanden worden opgezet omdat deze technieken niet bekend zijn bij de electra- en warmte-installateurs. Zo komt er in een project voor 66 appartementen draadloos internet, zodat de bewoners elkaar niet hinderen wanneer ze zelf wireless access points gaan ophangen.
Je ziet dat op verschillende manieren ict binnenkomt in de zorg. Alleen dan is het mogelijk om bijvoorbeeld te koppelen met externe diensten zoals bijvoorbeeld de boodschappendienst van Albert Hein, de geldbrengservice van de Rabobank, etc. Allemaal mogelijkheden wanneer je de basisopbouw regelt met telematica, UTP's en gemanagede switches.
Welke raakvlakken heeft domotica met ict? Met andere woorden, hoe nauw zijn deze met elkaar verbonden? Domotica, uit het oogpunt van gebouwgebonden installaties (zoals verlichting, klimaat, zonwering, toegangscontrole, beveiliging, etc.) kan op zichzelf functioneren. Wordt echter de integratie met ict gemaakt, dan biedt dit een scala aan extra mogelijkheden. Denk hierbij aan bijvoorbeeld verlichting, op de achtergrond kan de bediening van de lichtschakelaar worden gebruikt voor een zogenoemde inactiviteitmeting van de cliënt. Een ander voorbeeld is toegangscontrole; hiermee kan niet alleen vastgelegd worden wie er in een bepaalde ruimte mag komen, maar kan bijvoorbeeld ook de registratie van zorg exact worden vastgelegd en automatisch worden doorbelast.
De touchpanels wordt vaak opgebouwd met Linux. Nu komt ook nog de iPad in beeld waarbij je ook alles kan aansturen. Door de integratie van electra, werktuigbouw, consumenten electronica, ict en audio/video wordt de installatie wel problematischer. Wie is er nu verantwoordelijk voor de juiste werking van de totale installatie?
Staat de samenwerking tussen ict en domotica, niet gelijk aan dure oplossingen? De mening is dat juist de samenwerking tussen ict en domotica kostenbesparend werkt. Wat telt bij dit soort oplossingen zijn de beheersbaarheid van processen en de exploitatiekosten hiervan. Als deze uitgangspunten in een vroeg stadium worden onderkend en de basis vormen voor een integraal ontwerp van gebouw, techniek, processen en gebruiker. Dan zal men zien dat een goed doordacht ontwerp goedkoper is dan een aantal losse oplossingen, om aan de deelvragen van de gebruiker te voldoen.
Hoe zou de toekomst eruit kunnen zien? Voor de beheersbaarheid van kosten en processen zou het fijn zijn als er, met name in de zorg, eerder wordt nagedacht over een integrale oplossing waarbij in het begin van het traject ook system integrators voor domotica en aanbieders van ict-oplossingen aan tafel komen met de traditionele bouwkundige en technische adviseurs. Als er op deze manier naar projecten wordt gekeken, zullen er meer ontwerpen komen die een totale oplossing bieden met de huidige stand van de techniek, zodat deze in dienst staat van de gebruiker, waardoor deze technieken de zorgaanbieder ondersteunen met het verlenen van zorg en het beheersen van processen, en hiermee de kosten.
Dit artikel is kwam tot stand in samenwerking met Elektrokern Solutions, Beter Leven Management en Voskamp groep.
Ben met de strekking van het artikel eens, maar het komt bij mij een beetje gedateerd over.
Bij gebouwinstallaties die de laatste 15 – 20 jaar ontworpen zijn, wordt de informatie digitaal verwerkt en via web- of windowsinterfaces toegankelijk gemaakt. Ook de sensoren zijn grotendeels digitaal. Door standaardisatie m.b.v. de bekende ICT standaarden en de Konnex (KNX) standaarden is integratie heel goed mogelijk.
De digitale domotica zie je nog niet zoveel bij particulieren, maar bij bedrijven zijn die technieken al lang de standaard geworden. Analoge installatietechnieken kunnen goed zijn, maar zijn beheersmatig gewoon achterhaald en niet goed te integreren.
De analoge apparatuur zie je ook uit ziekenhuizen verdwijnen. Bij ouderwetse zorginstellingen met verouderde bekabeling kom je nog nieuwe installaties tegen. Daar heeft men te weinig inzicht in de kosten van analoge apparatuur en in de mogelijkheden van digitale technieken. Dat geldt ook voor de thuiszorg
Kortom, domotica en gewone ICT gaan in de zorg allang samen, alleen nog niet overal.