Met de hakken over de sloot wisten Carly Fiorina en Michael Capellas toestemming te vergaren voor het samengaan van hun concerns. Nu de kruitdampen van het definitieve doorgaan van de overname zijn opgetrokken, valt vast een voorzichtige balans op te maken: het nieuwe HP lijkt levensvatbaar, en bovendien: had het oude HP een andere keuze?
| Computable publiceert om de week een overzicht van een ict-segment. Wie zijn de sterke spelers, waar zitten de zwakke broeders, en welke kansen heeft de branche ondanks de economische malaise? |
De weerstand van Walter Hewlett heeft ongetwijfeld ook te maken gehad met de angst dat hij zijn macht binnen het nieuwe HP-bolwerk zou verliezen. Uiteindelijk is dat, na een serie rechtszaken en procedures die door hemzelf als laatste strohalm tegen de HP-directie waren aangespannen, ook gebeurd. Voor Hewlett is er inmiddels geen plaats meer, hoewel hij op sommige punten terechte zorgen en bezwaren heeft geuit.
Servicekoek opeisen
Dat de HP-directie tot het eind de poot stijf wist te houden en ondanks alle kritiek van analisten, beleggers en aandeelhouders, plus de onheilstijdingen van ‘familieleden’, de overname van Compaq voor 18,4 miljard dollar doorzette, is de verdienste van topvrouw Fiorina. Zij gaat de boeken in als de geestelijk moeder van het ‘nieuwe’ HP, dat zich bijna een jaar geleden door de intredende it-winter, toenemende concurrentie en dalende winstmarges gedwongen zag zijn boedel aan te vullen met het eveneens op dat moment kwakkelende Compaq.
Wie de argumenten voor de acquisitie op een rijtje zet, concludeert dat de strategische zet van Fiorina grotendeels een logische is geweest. 
Enkele pluspunten: HP/Compaq wordt in één klap de grootste pc-producent ter wereld, is stevig genesteld in de top van de servermarkt en hoort met Compaqs iPaq-technologie bij de top op de handheldmarkt. Belangrijker nog is dat de nieuwe combinatie meer geld kan binnenhalen met de zeer rendabele software- en dienstverleningsactiviteiten. Vooral met die laatste heeft HP/Compaq ambitieuze plannen. Het wil zo snel mogelijk de strijd aangaan met de nummer 1, IBM Global Services, om een deel van de aantrekkelijke servicekoek te kunnen opeisen. Op dat punt profiteert het nieuwe HP via de overname van Compaq indirect van de overname van het adviesgedreven Digital die de Texaanse computerproducent in 1998 pleegde.
Of bovenstaande ambities zijn waar te maken, en of het nieuwe HP zichzelf over enige tijd mag omschrijven als een hoog renderend it-concern, hangt in hoge mate af van het organisatietalent van Fiorina en Capellas. In feite staan hen twee belangrijke taken te wachten: ‘dood hout’, dus slecht renderende activiteiten, wegsnijden en ‘dubbele takken’, dus overlappende activiteiten, terugsnoeien. Dit moet leiden tot een jaarlijkse besparing van vijf miljard dollar. Dat lijkt op het eerste gezicht redelijk makkelijk, maar het snoeiwerk kan soms tot pijnlijke beslissingen en dus wellicht tot onrust binnen de organisatie leiden. Door het samengaan verdwijnen vijftienduizend van de 145 duizend banen. Daarbij gaat het niet alleen om productiewerk. De directeur van HP Nederland, Dick Westerveld, bijvoorbeeld heeft al plaatsgemaakt voor Erik van der Meijden, sinds 1999 directeur van Compaq Nederland. De redenering is duidelijk: geen twee kapiteins op één schip.
Hopen op inhaalslag
Daarnaast verschillen de bedrijfsculturen: de snelle jongens uit Texas en het meer residentiële HP, dat een lange historie kent. Vooral op dat laatste wist Walter Hewlett met succes in te spelen. Hij waarschuwde er terecht voor dat de zorgvuldig opgebouwde onderzoeksschat van HP, die onder andere tot uiting komt in vooruitstrevende printertechnologie, door de overname kan verwateren. Uiteindelijk zou dat kunnen leiden tot een lagere beurskoers en dus tot tegenvallers voor de aandeelhouders, wat waarschijnlijk ook Hewletts grootste angst is.
De vraag is of HP een alternatief had. Amper een jaar geleden leek het concern het in zijn eentje langzaam maar zeker te moeten afleggen tegen it-grootmachten als IBM. Nu mag het hopen dat het een inhaalslag weet te maken, zeker op het terrein van de lucratieve it-dienstverlening.
De planning van de fusie, midden in de economische winter, lijkt daarbij geen slechte. Veel grote zakelijke klanten, de belangrijkste markt voor het nieuwe HP, heroriënteren zich, of bezinnen zich op hun it-uitgaven. Het concern dat zich als compleetste, flexibelste en prijsconcurrerendste opstelt, trekt aan het langste eind. HP/Compaq heeft met het oog op de opleving van de it-markt, die pas begin 2003 wordt verwacht, tijd om de organisatie op de echte frontoorlog voor te bereiden.
Marten Dijkstra
