Slechts mondjesmaat biedt het Nederlands hoger onderwijs toegepaste kennis over de uitbesteding van it-diensten. Een nieuw lectoraat aan de Amsterdamse School voor ICT moet daarin verandering brengen.
Met een geschatte jaaromzet van 7 miljard euro over 2005, is in Nederland een volwassen bedrijfstak voor externe it-dienstverlening, oftewel it-sourcing, ontstaan. It-sourcing is dan ook een bedrijfstak die zich onstuimig ontwikkelt, zegt Guus Delen, partner bij Verdonck, Klooster en Associates in Zoetermeer. “Met een jaarlijkse omzetgroei van twintig procent is die markt nog lang niet verzadigd.” De globalisering van de markt en de ontwikkeling van de netwerksamenleving zorgen ervoor dat steeds meer bedrijven zich bezinnen op het uitbesteden van hun it-afdeling. Concentratie op ‘kerncompetenties’ is, vanwege de toegenomen internationale concurrentie, het devies.
Bedrijven die zich bij deze trend willen aansluiten hebben echter een probleem, weet Delen, die een jarenlange ervaring heeft opgebouwd in het adviseren van bedrijven bij complexe it-uitbestedingsprocessen. “Er is niet genoeg kennis over dit onderwerp in de markt. Leveranciers van it-diensten als IBM en EDS hebben er natuurlijk veel ervaring mee, maar wel eenzijdig vanuit het gezichtspunt van de aanbieder. De uitbesteders van de diensten doen het meestal voor de eerste keer, zij weten er dus weinig van. Door hun slechte kennis van sourcing maken ze onnodige fouten, wat tot grote financiële schade kan leiden.” Dat geldt vooral voor de kleinere bedrijven, zegt Delen. “De multinationals zijn er eerder aan begonnen. Die hebben in het verleden ook veel schade geleden, maar hebben het nu redelijk in de hand.”
Monitor
Het is van groot belang dat alle kennis over sourcing, die in de praktijk met vallen en opstaan is opgedaan, wordt samengebracht, geanalyseerd en beschikbaar gemaakt voor ict’ers ‘in het veld’. Delen heeft daar vorig jaar al een start mee gemaakt bij de presentatie van zijn promotieonderzoek aan de Universiteit van Amsterdam. Een van de resultaten van zijn onderzoek naar ‘decision- en controlfactoren voor it-sourcing’ was een monitor, gebaseerd op achttien casussen uit de praktijk. Hiermee kan het verloop van de uitbesteding gedurende het hele proces worden gecontroleerd. Sinds 1 januari heeft Delen ook een aanstelling als lector aan de Amsterdamse School voor ICT (AS ICT) gekregen, zodat hij zijn kennis in het hoger onderwijs kan implementeren.
“De Amsterdamse School voor ICT is een samenwerkingsverband tussen de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en de Universiteit van Amsterdam,” legt Delen uit. “Als lector ga ik daar een zogenaamde ‘kenniskring’ aansturen, bestaande uit docenten van de HvA en onderzoekers van de universiteit én uit het bedrijfsleven. Die laatste zullen zich een dag in de week gaan bezighouden met onderzoek naar de praktijk van het uitbesteden en ‘inbesteden’ van it-diensten binnen hun organisatie.” Momenteel voert Delen besprekingen met ‘enkele grote bedrijven, zowel uitbesteders als it-dienstverleners’, voor de levering van deze onderzoekers.
Naast het verzamelen en analyseren van de ervaringen uit de bedrijfspraktijk, wil het lectoraat de opgebouwde kennis ook breed beschikbaar maken via de HvA-opleidingen. “Nu kunnen ict-professionals en studenten nog geen specifieke opleiding voor sourcing volgen. Wat wij gaan doen is eerst naar de bestaande opleidingen van de HvA kijken wat er aan kennis ingestopt kan worden.” In de opleiding Informatica is al plaats ingeruimd voor it-service management (ITSM) en business engineering (BE). “In die curricula moet sourcing in september een plaats hebben gekregen.”
Cultuurbarrière
Volgende stap is het opzetten van een hbo-minor ‘sourcing of it’. Het ultieme doel van Delens lectoraat is echter een aparte hbo-master ‘sourcing’ – wat vroeger met een doctoraaltitel overeenkwam. “Die moet in 2007, uiterlijk 2008 gerealiseerd zijn” Beide opleidingen zullen via contractonderwijs, in deeltijd, voor ict-professionals toegankelijk zijn. “Dat is een van de redenen waarom we het bedrijfsleven nauw bij de plannen betrekken. Zo wordt in aansluiting op het lectoraat een speciale werkgroep ‘opleidingen’ opgericht bij het Platform Outsourcing Nederland (PON).”
Voor welke ict’ers zal een dergelijke masteropleiding interessant zijn? Delen: “Ten eerste voor de ongeveer duizend middel- en hogere managers van de it-diensten leveranciers. Maar veel belangrijker nog – hoewel kleiner in omvang – is de groep die achterblijft bij het bedrijf dat uitbesteedt. Zij moeten de uitbestede diensten bij de leveranciers aansturen. Dat is een zware functie. Zeker met de huidige trend van offshore outsourcing naar landen als India. Dat is nog veel moeilijker, want dan moeten ze over die cultuurbarrière heen managen en communiceren. Offshoring hoort dan ook gewoon bij dit lectoraat.”
