Dualcore debuteert in x86

Dualcore-technologie is nu verschenen in x86-processoren. IBM’s zware Power-chips zijn reeds dual- en zelfs multicore. Intel en AMD hebben vorige week vanuit tegengestelde richtingen hun eerste dualcore-processoren gelanceerd.

Dualcore Dualcore-processoren bieden de prestatievoordelen van dualprocessor-systemen tegen een lagere prijs. Het prestatieniveau is echter niet gelijk aangezien een dualcore-processor het moet doen met één geheugenbus naar de rest van het computersysteem. AMD omzeilt dit probleem door de interconnectietechnologie HyperTransport te gebruiken. Daarbij is de geheugencontroller geïntegreerd in de processor. De twee kernen in de nieuwe Opteron hebben een directe verbinding met elkaar.

Intel gebruikt de dualcore-technologie, waarbij twee verwerkingskernen samen één krachtige chip vormen, allereerst in zijn paradepaardje Pentium 4 Extreme Edition. Die topzware en dure desktopprocessor was oorspronkelijk een geherpositioneerde werkstationchip, die dankzij veel cache-geheugen een hoog prestatieniveau heeft. De nu onthulde dualcore-uitvoering, model 840, heeft twee kernen die elk draaien op 3,2 GHz. Intel claimt een prestatiewinst van 50 tot 65 procent ten opzichte van de huidige enkelkerns 3,73 GHz Extreme Edition.
Verder is de nieuwe chip voorzien van Intels Hyperthreading-technologie, AMD-compatibele 64-bit extensies (EM64T) van de instructieset, een 800 MHz geheugenbus en 2 MB Level 2 cachegeheugen. De cache is verdeeld over de twee kernen. Dankzij HyperThreading ziet het besturingssysteem hier vier processoren. Dit alles is bedoeld voor gebruik in zware pc’s. Dell liet vorige week weten dat het Intels model 840 gaat voeren in zijn Precision 380-werkstation.
Intel is bezig dualcore-chips breder door te voeren. Die technologie komt dus ook in zijn andere processoren, waaronder de reguliere Pentium 4-chips (tegenwoordig Pentium D geheten). Daarbij is HyperThreading echter uitgeschakeld. Deze Pentium D’s (codenaam Smithfield) verschijnen naar verwachting na juni dit jaar. Op stapel staan ook uitvoeringen waarbij de kernen op 2,8 en 3,0 GHz draaien. Daarnaast heeft Intel dualcore-ontwerpen voor laptopchips (codenaam Yonah) en zwaardere werkstation- en serverchips (codenamen Dempsey en Paxville). Die komen begin volgend jaar uit.

Massaproductie

AMD brengt dualcore juist eerst uit voor servers. Het lanceert deze week zijn Opteron 800-chips, bedoeld voor machines met vier of acht processoren. Eind mei volgt een uitvoering voor tweeweg machines, servers en werkstations. De processoren hebben kernen die draaien op 1,8, 2 of 2,2 GHz en zijn elk voorzien van 1 MB cachegeheugen.

Softwarekosten Dualcore brengt een probleem met zich mee: de softwarekosten. Veel softwareleveranciers hanteren nog een licentieschema per processor. Dualcore betekent daardoor een kostenverdubbeling. Microsoft heeft al laten weten dat het overstapt op een licentieschema per processorvoet (socket). Enkele softwareleveranciers, waaronder databankproducent Oracle en middlewareleverancier BEA, liggen echter nog dwars.

Het energieverbruik is ongeveer gelijk aan dat van enkelkerns Opterons; het ligt op 95, 55 of 30 Watt, afhankelijk van de kloksnelheid. De twee laatstgenoemde modellen maken de dualcore 64-bit chips geschikt voor serverbladen, benadrukt Casper Pilkes van AMD. Hij wijst ook op het hogere energieverbruik van Intels Xeon-processoren, waarbij bovendien de geheugencontroller nog gescheiden is en in de Northbridge-chip zit.
“Dit is meer dan alleen 64-bit; we bieden ook compatibiliteit, wat de totale eigendomskosten drukt, en beveiliging.” Pilkes verwijst met het laatste naar de bescherming tegen bufferoverloop die AMD heeft ingebakken in al zijn chips. “De nieuwe Opterons zijn socket-compatibel met huidige Opteron-systemen, er is alleen een bios-opwaardering nodig.”

Apple IBM werkt al sinds midden 2004 in stilte aan een dualcore-uitvoering van zijn PowerPC 970-processor. Apple gebruikt de oudere 970FX-uitvoering onder de naam G5 in zijn Macintosh-computers. De dualcore 970MP, codenaam Antares, heeft voor elke verwerkingskern 1 MB aan Level2 cachegeheugen. Deze processor heeft een hogere kloksnelheid dan de huidige G5-chips en zou daarmee ook een hogere hitteafgifte hebben. De lancering staat gepland voor dit jaar; wanneer is nog niet bekend. Er gaan ook geruchten over een singlecore-uitvoering, de 970GX.

Pilkes benadrukt dat de massaproductie van de nu aangekondigde Opterons reeds gestart is en ze binnen een maand verkrijgbaar zijn. Onder meer HP, Sun en IBM komen met servers die deze Opterons bevatten. Dell houdt nog altijd de boot af wat AMD betreft, hoewel het geregeld laat vallen dat het gebruik van processoren van de Intel-concurrent overweegt. Analisten interpreteren dit als prijspressie op Intel.

Ondersteunen

Een dualcore-uitvoering van desktopprocessor Athlon64 komt in de tweede helft van dit jaar op de markt. AMD heeft een prototype daarvan in februari al gedemonstreerd, maar moet zijn fabriekscapaciteit verdelen. De massaproductie van dualcore-desktopchips komt naar verwachting pas volgend jaar op gang.
Pilkes legt uit waarom zijn bedrijf eerst de servermarkt benadert. “Dualcore is vergelijkbaar met ‘ multithreading’; applicaties moeten dat wel ondersteunen. In de serverwereld zijn veel applicaties al multithreaded. Daarmee kunnen ze de voordelen van dualcore benutten. In de desktopwereld moet je het dan vooral hebben van ‘multitasking’; meerdere applicaties die tegelijk draaien.” AMD werkt ook al aan multicore, maar geeft nog geen streefdatum voor de onthulling daarvan.

Papieren lancering

De twee x86-chipmakers benaderen dualcore dus vanuit tegengestelde richtingen. De Amerikaanse Intel-woordvoerster Shannon Love ontkent dat er sprake is van een race tussen de twee processorproducenten. Ze stelt dat Intel nu plannen uitvoert die reeds lang geleden zijn vastgesteld. “Zowel de Pentium Extreme Edition als de Pentium D liggen op schema. Ze worden beide gelanceerd op momenten die al lang gepland zijn.”
Veel analisten denken dat Intel zijn eerste dualcore-chips eerder onthult om AMD af te troeven. Het feit dat het de Pentium Extreme Edition is, versterkt dit idee aangezien die chip niet voor de massamarkt is bestemd. Intel zou hiermee een ‘papieren lancering’ doen; het voortijdig aankondigen van een product dat dan slechts mondjesmaat verkrijgbaar is.