De vertrouwenscrisis rond Atos is compleet. ‘Het bedrijf sterft aan een langdurige ziekte, aan een bijna criminele vergiftiging’, stelt de machtige vakcentrale CGT. De torenhoge schulden als gevolg van Atos’ falende acquisitiebeleid, werken als een gif, aldus de bond.
De CGT staat niet alleen in zijn woede. Op alle niveaus klinken de beschuldigingen over en weer. Steeds feller worden de discussies over wat er moet gebeuren met de grote it-dienstverlener, die ook in Nederland en België veel projecten heeft.
De afgelopen dagen bereikte het onbehagen het kookpunt. Bonden, politieke partijen, ministeries, werknemersvertegenwoordigingen, verschillende groepen aandeelhouders, financiers, zakelijke partners en klanten vallen over elkaar heen. Boosheid en paniek wisselen elkaar af.
Ondanks het vele gepraat, vaak in de meest bombastische bewoordingen, is namelijk niets bereikt. Het voormalige vlaggenschip van de Franse it heeft de afgelopen zes maanden totaal geen vooruitgang geboekt bij de herstructurering die het concern, of wat daarvan overblijft, moet redden. De verkoop van Tech Foundation (outsourcing) aan de Tsjechische bruinkool-magnaat Kretinsky is mislukt. Ook de toekomst van het beter draaiende Eviden blijft in nevelen gehuld.
De kolossale schuldenlast (bruto ruim 4,6 miljard euro) loopt met de dag op. De onderhandelingen over herfinanciering slepen zich voort. Met kunst en vliegwerk, zoals grootscheepse factoring, maskeert het bedrijf dat de kas zo goed als leeg is. Tegelijk is de uitstroom van Atos’ beste mensen aanzienlijk. Dat schrikt serieuze overnamekandidaten af.
Gebrek aan vertrouwen
Maar het ernstigst is het volslagen gebrek aan vertrouwen in het management en al die partijen die Atos uit het ravijn moeten halen. Niet alleen richting de ondernemingsleiding die continu van samenstelling wisselt, maar ook richting andere stakeholders. Vooral de regering moet het ontgelden, niet alleen bij de vakbeweging die nationalisatie eist. President Macron wordt verweten niets te doen tegen de voortgaande de-industrialisatie van zijn land. Vooral het verlies van soevereiniteit op het gebied van it krenkt de Franse ziel, zo blijkt uit de lange rij van ‘thought leaders’ die zich in de media over dit onderwerp hebben uitgelaten.
Het grote zwartepieten-spel is begonnen. Met name de socialisten, communisten, republikeinen en vakbonden gooien bergen modder over zowat iedereen die bij Atos is betrokken of geacht wordt de groep overeind te houden. In dit klimaat wordt het wel heel moeilijk om oplossingen te vinden.
Blind en doof
Tekenend is de ongekend harde kritiek van de machtige vakcentrale CGT. Als we deze bond moeten geloven, is de groepsleiding van Atos ‘blind en doof’. Volgens de CGT leeft het topmanagement in zijn eigen wereldje. De leden van de Raad van Bestuur zijn al jaren bezig hun eigen posities te beschermen, zo schampert de bond. In plaats van een goede industriële visie te ontwikkelen maakten de bestuurders zich vooral druk over hun aandelen en opties. Het management wist die altijd bijtijds met winst te verkopen.
De ondernemingsleiding onderscheidt zich door eindeloos te praten en hoogdravende betogen te houden. Aan mooie woorden geen gebrek. Al die zogenaamde adviezen en meningen waren bedoeld om de fouten te bedekken die hun carrière zouden schaden. Anderen moesten daarvoor de prijs betalen. Het management bedacht ook allerlei prachtige namen voor reorganisaties die niets uithaalden en alles nog erger maakten. Voorbeelden: Spring, Matisse (Franse schilder) en Boost.
Het afglijden begon met Eurocommissaris Thierry Breton
Het afglijden begon met Eurocommissaris Thierry Breton die Atos van 2009 tot 2019 leidde. Hij scheepte de groep met een kolossale schuld op, aldus de bond. Onder diens bewind deed Atos peperdure overnames die bijna allemaal faliekant mislukten. Breton probeerde zo zijn strategische fouten te maskeren. Hij had de overgang naar de cloud namelijk volledig gemist.
Net voordat uitkwam dat Breton meermalen een kat in de zak had gekocht, verliet hij het zinkende schip om bij de Europese Commissie te belanden. Breton liet een puinhoop achter. De torenhoge schulden, een gevolg van Breton’s falende acquisitiebeleid, werken als een gif, stelt de vakbond die Atos ziet afsterven. De bond spreekt zijn afschuw uit over de passieve houding van de regering die incompetentie en onmacht wordt verweten.
Raar spel
De CGT vreest dat rond al die overnames een raar spel is gespeeld. Moeilijk te bevatten is waarom uitgerekend het enige vlaggenschip, het zeer winstgevende Wordline, al snel weer van de hand werd gedaan. De bond suggereert dat ook de banken en de adviesbureaus bij dit foutenfestival allerlei spelletjes hebben gespeeld om er zelf beter van te worden. Hoeveel miljoenen zijn opgegaan aan de ondersteuning van verkeerde overnames en dodelijke desinvesteringen?, zo vraagt de CGT zich af.
Het wantrouwen tegen de ondernemingsleiding van Atos beperkt zich niet tot de bonden. Onzekerheid bestaat over de juistheid van de financiële rapportages. Nog niet vergeten is dat externe accountants drie jaar geleden grote vraagtekens zetten achter de jaarrekeningen van twee grote Amerikaanse dochters.
Tekortkomingen
De Franse vermogensbeheerder DNCA heeft twijfels over de waardering van software en andere bedrijfsmiddelen. Ook andere financiële kringen vrezen ernstige tekortkomingen in de naleving van regels en controle.
Het uitstel van de publicatie van de jaarrekening kan een voorspel zijn voor meer ellende. Naast de externe accountants Deloitte en Grant Thornton is adviesbureau Accuracy aangesteld om de staat van Atos’ financiën op te helderen.
Ook onderzoekscommissies van verschillende ministeries in Parijs buigen zich over de penibele situatie waarin Atos is komen te verkeren. Op 10 april wordt de top van Atos in een openbare hoorzitting aan de tand gevoeld. De soap is nog niet ten einde.
