Einde in zicht voor Dutch Blockchain Coalition

Ecosysteem ligt er; komende jaren moet blijken of technologie een blijvertje is

Na zeven jaar stopt aan het einde van dit jaar de Dutch Blockchain Coalition, een samenwerkingsverband tussen partners uit de overheid, kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Op 1 juli vond aan de TU Delft de slotconferentie plaats. De doelstellingen zijn volgens de coalitie gehaald. De conferentie stond tevens in het teken van nieuwe, aanverwante initiatieven, zoals de Brede Analyse Tokenization en de internationale publiek-private samenwerking ‘Fides – Accelerating Digital Trust’.

De missie van de DBC was om kennis over en het gebruik van blockchain te vergroten en daarmee de decentrale inrichting van de digitale infrastructuur in Nederland te versnellen. De coalitie werkte met een actieagenda waarin zij de technologische mogelijkheden van blockchain testte, keek of de techniek voldoende aansluit bij de wet- en regelgeving en werkte aan onderzoeks- en scholingsprogramma’s op dit terrein.

Volgens Victor van der Hulst, coalitiemanager van de Dutch Blockchain Coalition, is de belangrijkste reden om er een punt achter te zetten het behalen, in algemene zin, van de doelstellingen. ‘Er bestaat inmiddels een actief ecosysteem in Nederland, er is een strategische dialoog met beleidsmakers en bedrijven gevoerd en de techniek is aanwezig en onderweg in wet- en regelgeving.’ De komende maanden worden lopende activiteiten afgerond, opgedane kennis en ervaringen geborgd en een eindverslag opgemaakt.

Digitale sleuteltechnologie

Een andere, praktische reden is het stoppen van de overheidssubsidie, naast de partnerbijdragen de belangrijkste inkomstenbron van de Dutch Blockchain Coalition. Die werd gefaciliteerd vanuit de Topsector ICT die publieke en private partijen bij elkaar in coalities, samenwerkend aan sleuteltechnologieën. Blockchain was tot 2024 een van de digitale sleuteltechnologieën, en is in de herziening van de Nationale Technologiestrategie ondergebracht in de sleuteltechnologie ‘Software Technologies and Computing’.

Van der Hulst: ‘Zo’n sleuteltechnologie heeft een tijdelijk karakter. Als coalitie hebben we vervolgens de afweging gemaakt wat onze taak de komende jaren moet zijn en of het bestaande ecosysteem sterk genoeg is dit zelf op te pakken.’

Van de daken schreeuwen

Toch viel er de afgelopen jaren genoeg kritiek te horen op het fenomeen blockchain. Niet iedereen bleek overtuigd van de toegevoegde waarde van de technologie. Ook droegen de cryptohype met het omstreden cryptomining en het mislukken van projecten zoals het prestigieuze Tradelens, een blockchain-gedreven wereldwijd handelsplatform, opgezet door IBM en containervervoerder Maersk, niet bij aan de populariteit.

Van der Hulst erkent dat de blockchaincommunity de mogelijkheden ervan soms te veel van de daken schreeuwde. ‘Maar zoiets hoort ook bij een jonge technologie. Je moet het ook de tijd gunnen. In de genoemde mislukte projecten was de technologie niet de oorzaak, maar de governance en/of het verdienmodel. Juist daar ligt veelal de uitdaging met een decentrale opzet, die te gemakkelijk wordt onderschat.’

‘Van der Hulst heeft veel vertrouwen in de initiatieven rond smart contracts en self-sovereign identity’

Hij wijst er ook op dat blockchain geen ‘push technology’ is die je direct kunt gebruiken maar onderdeel vormt van een toepassingsgebied waarbij diverse technologieën worden ingezet. Wat dat betreft heeft Van der Hulst veel vertrouwen in de talloze initiatieven rond ‘smart contracts’ (digitale contracten die zijn opgeslagen op een blockchain en automatisch worden uitgevoerd als aan vooraf bepaalde voorwaarden wordt voldaan) en ‘self-sovereign identity’ waarbij gebruikers controle hebben over de informatie die ze gebruiken om te bewijzen wie of wat ze zijn of.

Denk bij dit laatste aan ontwikkelingen als de Europese id-wallet, het Company Passport (een ondernemingswallet), Digital Travel Credentials (digitale reisbescheiden) en Digital Product Passports (product- , herkomst- en duurzaamheidsinformatie). ‘Zulke ‘digital trust’-projecten worden in samenwerkingsverbanden uitgewerkt en daarin wordt ook de inzet van blockchaintechnologie afgewogen.’

Wet- en regelgevend kader

Tijdens de DBC-slotconferentie in Delft was er aandacht voor de Brede Analyse Tokenization, waaraan het afgelopen halfjaar in samenwerking met Stichting 2Tokens is gewerkt. Deze analyse biedt handvatten aan beleidsmakers voor de komende jaren. Volgens Van der Hulst ontstaat er ook steeds meer duidelijkheid over het wet- en regelgevend kader in de Europese Unie (EU), wat leidt tot meer innovatie en adoptie. Hij wijst op de inwerkingtredende MiCAR (Markets in Crypto-Assets Regulation)-verordening, het eerste Europese wetgevingspakket voor het reguleren van crypto’s en aan crypto’s gerelateerde diensten, alsook de tweede ronde van de European Blockchain Regulatory Sandbox voor het indienen van innovatieve toepassingen met ‘distributed ledger technologies’.

Tijdens de slotconferentie kwam in dit verband ook nog het concrete voorbeeld van het ‘Wetsvoorstel elektronisch cognossement’ (een document voor het vervoer van goederen op zee) aan bod. Deze komt voort uit de DBC use-case ‘electronic Bill of Lading’ en gaat eind dit jaar naar de Tweede Kamer. De komende jaren zal uitwijzen of blockchain zich in dit soort toepassingsgebieden blijft manifesteren, aldus Van der Hulst.

Fides Manifest

In Delft presenteerde hij ook het zogeheten Fides Manifest aan Barbara Kathmann, voorzitter van de Kamercommissie voor Digitale Zaken. Daarin staan de principes om digitaal vertrouwen (fides in Latijn) te verbeteren. Het manifest, ondertekend door partijen zoals KNB, Belastingdienst, KvK, GS1, SURF, TNO, ABN Amro, ECP, TU Delft en Vidua, dient als een niet-bindende leidraad voor het samen ontwerpen van digitale oplossingen en ecosystemen en het bevorderen van verbeteringen op het vlak van digital trust, licht Van der Hulst toe Het vormt de basis voor de nieuwe, internationale publiek-private samenwerking ‘Fides – Accelerating Digital Trust’ die in de komende zes maanden meer vorm gaat krijgen (de website fides.community komt waarschijnlijk deze week in de lucht).

Blockchain

Bij een blockchain (blokketen) – eigenlijk een gedistribueerde database (ledger, ‘grootboek’) – gaat het om een ketensysteem waarbij in elk block (record) informatie wordt meegenomen en verzegeld middels een cryptografische hash (een digitale vingerafdruk). De decentralised ledger is niet alleen gedistribueerd (wat op zich geen nieuw concept is), maar wordt ook door meerdere partijen (of individuen) beheerd (daarmee decentralised). Dat laatste is nieuw (sinds Bitcoin).