In 1998 belandde bij Computable een melding over een storing op een luchthaven nog in de ludiek bedoelde rubriek Bits & Bugs ‘voor grappige feitjes en wetenswaardigheden’. Recente gebeurtenissen maken duidelijk dat de lol er vrij snel af is bij it-incidenten op vliegvelden. Een selectie van storingen uit de afgelopen decennia.
1) Gehavende luchthavens
Onder het kopje ‘Gehavende luchthavens’ verhaalde de redactie in 1998 over een software-update om de displays van het luchtverkeer-radarsysteem te verbeteren op een aantal Amerikaanse vliegvelden. Het resultaat: wegvallende en niet verwerkte vluchtinformatie. Snel werd er terug gestapt op de oude software. ‘U hoeft niet te wachten tot het jaar 2000. Ook in 1998 zijn spannende avonturen mee te maken als gevolg van problemen met software’, stelde de redactie gevat vast.
2) Luchthavens Kopenhagen en Oslo weer open na urenlange sluiting door drones
In vergelijking hiermee was de toon van premier Mette Frederiksen van Denemarken afgelopen week stukken dreigender. Zij bestempelde de onbekende drones, die het Deense luchtruim schonden en het vliegverkeer platlegden, als ‘de ernstigste aanval op de Deense kritieke infrastructuur tot nu toe’ en ‘een aanslag’ op de luchthaven van Kopenhagen. Vanwege de drones was het vliegveld uren gesloten. Ook de luchthaven van Oslo lag een tijd stil door rondvliegende drones waarbij Russische betrokkenheid wordt vermoed.
3) Cyberaanval luchthavens zet aandacht voor supply-chain-security op scherp
Meerdere Europese luchthavens, waaronder Brussels Airport, London Heathrow en Berlin Brandenburg, werden afgelopen weekend getroffen door een cyberaanval op Collins Aerospace, leverancier van check-in- en boardingsystemen. Hun Muse-software liet het afweten na een aanval met ransomware, waardoor passagiers enkel handmatig konden worden ingecheckt. In een analyse schreef Computable-redacteur William Visterin dat het incident een schoolvoorbeeld is van hoe supply-chain-aanvallen werken: niet de luchthaven zelf werd geraakt, maar een externe partner met diepgaande verwevenheid bij organisaties.
4) Netwerkstoring legt Eindhoven Airport plat
Een softwarefout in een standaard netwerkonderdeel van Nafin (Netherlands Armed Forces Integrated Network), een glasvezelnetwerk van het ministerie van Defensie en KPN, zorgde vorig jaar augustus voor een grote storing waar allerlei overheidsinstanties en Eindhoven Airport mee te maken kregen. Op Schiphol ondervond de marechaussee hinder.
5) Crowdstrike legt Schiphol lam
Vorig jaar zomer veroorzaakte een wereldwijde computerstoring, veroorzaakt door een foutieve update van de software van it-beveiliger Crowdstrike, onder meer voor chaos op luchthaven Schiphol. Ook op andere luchthavens, zoals Eindhoven Airport maar ook in andere landen, ging het niet goed.
6) Schiphol: Op- en terugschakelen noodstroom kostte tijd
Op 29 april 2018 ontstond er chaos op Schiphol, nadat een spanningsdip in het hoogspanningsnet van energienetwerkbeheerder Tennet leidde tot een niet goed opgevangen onderbreking van de stroomvoorziening op een deel van de luchthaven. Daardoor vielen de incheck- en bagagesystemen uit. Onderzoek van TNO wees uit dat er sprake was van een falende noodstroomvoorziening.
7) British Airways: Ict niet plat door hack
In 2017 kampte British Airways (BA) met een grote ict-storing, onder meer op Heathrow. Volgens de vliegtuigmaatschappij was de ict-storing niet het werk van cybercriminelen, maar ontstaan door problemen met de stroomtoevoer in datacenters waardoor computersystemen volledig plat gingen.
8) Opnieuw British Airways en ook Delta
Een jaar eerder had British Airways ook al te maken met een storing in het inchecksysteem. Hierdoor ontstonden er problemen, en in sommige gevallen lange wachtrijen, op vliegvelden in onder meer London, Chicago, Berlijn, Rome en Schiphol. De storing bij British Airways volgde op een eerdere, grote computerstoring bij de Amerikaanse vliegtuigmaatschappij Delta.
9) Britse en Amerikaanse luchthavens kampen met ict-storing
In 2014 was er ict-trammelant op de luchthavens in Groot-Brittannië en de VS. De storingen hadden te maken met de systemen voor de luchtverkeersleiding en de douane-systemen voor paspoortcontrole.
10) Kapotte router laat luchtreizigers 9 uur wachten
De oorzaak van de urenlange vertragingen op de luchthaven van Los Angeles in 2007 was te wijten aan falende netwerkhardware. Tot het moment waarop de grenspolitie weer bij de informatie kon over mogelijke terroristen onder de reizigers, moesten passagiers in hun toestel op het platform van de luchthaven wachten. Om te voorkomen dat de airconditioning zou uitvallen, werden verschillende toestellen tussentijds bijgetankt. Bovendien ontbrak een noodprocedure om passagiers bij een computerstoring toch te kunnen controleren.
11) Computerfout legt Schiphol stil
Toch schreef de redactie van Computable in 1998 ook al serieuze artikelen over incidenten op vliegvelden. Bijvoorbeeld over de ernstige vertraging van het luchtverkeer op Schiphol in juli 1998 door een storing in de hoofdcomputer van de Luchtverkeersbeveiliging (LVB). Daar draaide het nieuwe Amsterdam Advanced Air Traffic Control-systeem (Triple A) van de Amerikaanse softwareleverancier Raytheon. Het probleem werd veroorzaakt door een foutieve invoer van gegevens, waarop het hele systeem vastliep. De hoofdcomputer moest toen een ‘koude start’ maken, met als gevolg dat alle data opnieuw ingevoerd moesten worden. Bovendien zette de LVB het systeem geleidelijk weer in, waardoor de vertragingen nog tot laat in de avond voortduurden.
