De digitale wereld is al lang geen vrijplaats meer. Grote techbedrijven bepalen steeds vaker hoe we communiceren, winkelen, informatie zoeken en apps gebruiken. Om te voorkomen dat deze bedrijven hun macht misbruiken, heeft de Europese Unie de Digital Markets Act (DMA) in het leven geroepen. Een belangrijk onderdeel van deze wet is de aanwijzing van zogeheten “poortwachters”. Maar wat zijn dat precies? En waarom is het belangrijk dat ze aan strengere regels worden gehouden?
De Digital Markets Act (DMA) in het kort
De DMA is een Europese verordening die sinds 2023 van kracht is. Het doel? De digitale markt eerlijker maken. De wet richt zich op de allergrootste online platforms, bedrijven die zo dominant zijn geworden dat ze de toegang tot digitale diensten kunnen controleren. Denk aan zoekmachines, sociale netwerken, appwinkels en online marktplaatsen. Door hun omvang en invloed kunnen deze platforms bepalen wie wel en niet succesvol is online. Dat leidt tot oneerlijke concurrentie, beperkte keuze voor consumenten en een rem op innovatie. De DMA wil dat doorbreken door duidelijke spelregels op te leggen.
In het kader van veranderende digitale regelgeving en het bevorderen van transparantie, is het interessant om te zien hoe ook het https://madisoncasino.be/nl/games als online casino binnen België opereert, waarbij verantwoord gokken en ondersteuning steeds belangrijker worden in de digitale gewoonten van gebruikers. Net als bij techplatforms draait het hier om het beschermen van gebruikers, het voorkomen van misbruik en het stimuleren van verantwoord gedrag.
Doelstellingen en reikwijdte van de DMA
De DMA is niet zomaar een richtlijn. Het is een bindende wet die bedrijven verplicht om zich aan specifieke regels te houden. De belangrijkste doelstellingen zijn:
• Eerlijke concurrentie: Kleine en middelgrote bedrijven moeten een eerlijke kans krijgen om te concurreren.
• Transparantie: Gebruikers moeten weten hoe hun data gebruikt worden en waarom bepaalde producten of diensten worden getoond.
• Innovatie: Nieuwe spelers moeten de ruimte krijgen om te groeien zonder geblokkeerd te worden door dominante platforms.
De DMA geldt voor bedrijven die actief zijn in meerdere EU-landen en die een bepaalde omzet en gebruikersaantal overschrijden. Het is dus geen wet voor elke webshop of appontwikkelaar, maar specifiek gericht op de allergrootste spelers.
Definitie en criteria van poortwachters onder de DMA
Een poortwachter is niet zomaar een groot bedrijf. De DMA hanteert strikte criteria om te bepalen wie als poortwachter wordt aangemerkt. Het gaat om bedrijven die:
• Minstens 45 miljoen actieve gebruikers per maand hebben in de EU
• Minstens 10.000 zakelijke gebruikers per jaar bedienen
• Een jaaromzet hebben van meer dan €7,5 miljard in de EU of een marktwaarde van meer dan €75 miljard
Daarnaast moeten ze een zogeheten “kernplatformdienst” aanbieden, zoals:
• Zoekmachines
• Appstores
• Sociale netwerken
• Online advertentiesystemen
• Webbrowserdiensten
• Virtuele assistenten
Welke platforms vallen onder de poortwachtersregeling?
Op dit moment zijn bedrijven als Google, Apple, Meta (Facebook), Amazon en Microsoft aangemerkt als poortwachters. Zij bieden meerdere kernplatformdiensten aan en hebben een enorme invloed op hoe informatie, producten en diensten online worden verspreid. Bijvoorbeeld: Apple beheert de App Store en bepaalt welke apps wel of niet beschikbaar zijn op iPhones. Google bepaalt via zijn zoekmachine en advertentieplatform wie zichtbaar is en wie niet. Meta beheert sociale netwerken die miljoenen mensen dagelijks gebruiken. Deze bedrijven hebben dus een poortwachtersfunctie, ze bepalen wie toegang krijgt tot de digitale snelweg.
Verplichtingen en verantwoordelijkheden van poortwachters
De DMA legt poortwachters een reeks verplichtingen op. Ze mogen bijvoorbeeld:
• Geen eigen diensten voortrekken boven die van concurrenten
• Geen gebruikersdata combineren zonder toestemming
• Geen zakelijke gebruikers verbieden om buiten het platform zaken te doen
• Geen onduidelijke of misleidende voorwaarden hanteren
Daarnaast moeten ze transparant zijn over algoritmes, aanbevelingssystemen en advertentiepraktijken. Ze moeten ook zorgen dat gebruikers makkelijk kunnen overstappen naar andere diensten en dat er geen kunstmatige barrières worden opgeworpen.
Gevolgen voor de digitale markt en gebruikers
Voor gewone gebruikers betekent dit vooral dat je meer te kiezen hebt. Je zit straks niet meer vast aan één berichtenapp omdat al je vrienden daar zitten. Overstappen wordt makkelijker, en je contacten gaan gewoon mee. Ook krijg je beter zicht op wat er met je gegevens gebeurt. Waarom zie je die ene advertentie steeds? Wat weet een platform eigenlijk van jou? De DMA zorgt ervoor dat je daar meer grip op krijgt.
Voor ondernemers en kleinere bedrijven is het een verademing. Ze hoeven niet langer te vrezen dat hun producten onderaan de zoekresultaten verdwijnen omdat het platform liever zijn eigen spullen promoot. Ze krijgen een eerlijkere kans om zichtbaar te zijn en klanten te bereiken, zonder dat ze zich moeten aanpassen aan ondoorzichtige regels of afhankelijk zijn van één partij.
En voor de digitale markt als geheel? Daar schuift het zwaartepunt. De macht komt niet langer alleen bij een handjevol techreuzen te liggen, maar wordt beter verdeeld. Dat opent de deur voor nieuwe ideeën, frisse spelers en meer vertrouwen bij gebruikers. Het maakt de online wereld een stukje gezonder. Wil je zelf de juridische details nalezen? Dan kun je terecht bij de officiële tekst van de Digital Markets Act (DMA).
Meer lezen
