Drie jaar geleden verlieten de ontwikkelaars van het succesvolle web-bladerprogramma Mosaic de universiteit, startten Netscape, en ontwikkelden een nieuw programma: Navigator. Dankzij een verbeterde functionaliteit en gratis verspreiding werd Navigator snel het meest gebruikte bladerprogramma op de PC. Bill Gates onderschatte Internet volledig en Microsoft was in geen velden of wegen te bekennen: 1-0 voor Navigator.
Gates heeft laat, maar niet te laat, zijn standpunt ("het is een pure hype") herzien. Hij zag in dat Netscape bezig was het nieuwe netwerkbesturingssysteem voor de Internet-PC te ontwikkelen. Microsoft zette zijn volle gewicht aan programmeurs en marketing in. Met het eigen bladerprogramma Internet Explorer (inmiddels versie 4) is de softwarereus aan een stevige opmars begonnen. Inmiddels ligt het gebruik van Explorer en Navigator op respectievelijk 31 procent en 63 procent. Het aandeel van Explorer onder nieuwe versies ligt nog hoger. De stand is 1-1.
Ondanks alle marketinginspanningen en het volledig in de strijd gooien van zijn dominante marktpositie, is Microsoft er tegen de verwachting van analisten in toch nog steeds niet in geslaagd Netscape Navigator van de kaart te vegen. De softwaregigant kan een anti-trust zaak in de VS tegemoet zien, omdat zij distributeurs als Compaq zwaar onder druk zet om exclusief voor Explorer te kiezen en omdat het bladerprogramma gratis aangeboden wordt. Bovendien wordt het programma als een onvervreemdbaar onderdeel van Windows 98 geoffreerd.
Hoe heeft Netscape overeind kunnen blijven waar anderen onderuit gingen? De frontale aanvalsstrategie van Microsoft heeft Netscape slim beantwoord door zijn inspanningen te verschuiven naar de bovenkant van de zakelijke markt, in het bijzonder de Unix-markt. Hier zit Microsoft nauwelijks in. Netscape richt zich op intranet-, e-commerce- en Internetprovider-oplossingen. Deze strategie werpt haar vruchten af: Netscape verdient inmiddels circa 250 miljoen dollar per kwartaal, en de groei zit er nog steeds flink in. De koploper vindt het belangrijk zichtbaar te blijven in de eindgebruikersmarkt. Het vertraagt de opmars van de concurrent door distributie-overeenkomsten te sluiten met bondgenoten in het overbevolkte anti-Microsoft-kamp die de Navigator gratis verspreiden. Netscape heeft inmiddels wel zijn strategie om met de Communicator een volwaardige omgeving voor de Windows desktop uit te werken moeten afzwakken en brengt nu een uitgeklede versie, de Navigator 4.0, op de markt.
Zowel de 3.0-versies als de 4.0-versies van beide krachtpatsers doen weinig voor elkaar onder. Bij de 3.0-versies was de snelheid van Navigator beter dan die van Explorer en was de Java-implementatie van Navigator zuiverder. Dit heeft Microsoft al een rechtszaak met licentieverlener Sun opgeleverd. Explorer biedt daarentegen Activex-plug-ins, die als krachtiger en gebruiksvriendelijker gezien werden. Verder biedt Microsoft een voordeel door voort te borduren op zijn Ole-functionaliteit die uitwisseling van objecten tussen Windows-applicaties vergemakkelijkt. PC World geeft in het juninummer een vergelijking van Netscape Communicator en Internet Explorer 4.0. Ook de 4.0-producten doen niet voor elkaar onder qua functionaliteit. De Explorer 4.0 is een uitgebreid pakket geworden dat naast het bladerprogramma, Outlook e-mail, news, Frontpad Html-editing browser, Netmeeting (chat) en audio- en videoconfereren bevat. In Communicator zit naast de Navigator, Messenger e-mail en news, de Composer Web Editor, Conference tekst- en audio-chat, en Collabra groupware. Dat laatste irriteerde Lotus, omdat het een bedreiging vormt voor de eigen groupware-pakketten.
Een vervelende angel in de strijd tussen Microsoft en Navigator zit in het misbruiken van Html om de eigen positie te versterken. Hypertext Markup Language is de met SGML Document Type Definitions ontwikkelde scripttaal voor het schrijven van web-pagina’s. Html 3.2 is de nieuwste versie, die gebruik van applets, tabellen, tekst rond figuren, superscript en subscript toevoegt. Een groot probleem vormen de extensies die met name Netscape verzint om eigen, specifieke webpagina’s te ontwikkelen. Dit creëert een ongewenste binding met het bladerprogramma en leidt tot veel irritatie op het Web. Op veel webpagina’s worden voorwaarden gesteld aan de gebruiker: "alleen te zien met bladerprogramma ….X…". In bijna alle gevallen is dit volstrekt onnodig.
Het staat nog steeds 1-1 in de titanenstrijd Navigator versus Explorer en de uitslag is ongewis. Wanneer Microsoft zijn dominante marktpositie mag blijven uitbuiten zal de balans naar Explorer doorslaan. Maar de softwarereus ontmoet in de markt een toenemende weerstand. Teveel fronten openen is – ook in een software-oorlog – niet verstandig. Dat zal voor Microsoft nog wel eens het grootste probleem kunnen worden. In hun drang naar meer functionaliteit hebben beide titanen de omvang van hun bladerprogramma’s niet in de hand weten te houden. Het onuitgepakte Communicator-bestand is meer dan 8 MB! En dat terwijl er veel PC’s zijn waarin Ram-geheugen beperkt is. Dit gat in de markt wordt ondermeer gevuld door het Noorse Opera, een snel en efficiënt bladerprogramma van minder dan 1 MB. Niet iedereen wil iedere twee jaar een nieuwe PC kopen!
Om de vier weken schrijft dr Martijn Hoogeveen, manager Partnership & Service Development bij PTT Telecom Internetdiensten, over de beste Internet-sites rond een interessant IT-onderwerp.
Alle http-adressen van de genoemde sites staan in Computable Online: https://www.computable.nl/internet.
