Op een seminar heb ik mij ooit laten wijsmaken dat Volvo bij voorkeur mensen in dienst neemt die in het bezit zijn van een rijbewijs. Volvo zou prijs stellen op affiniteit met het product. En die zou dan weer blijken uit dat rijbewijs. Het statement hangt al jaren in mijn hoofd.
Ik dacht er deze zomer weer aan, toen een vriend mij vanuit zijn tent e-mailde middels laptop en gsm. Hij werkt bij een telecombedrijf. Logisch dat je ook in je vrije tijd met die technologie aan het spelen bent. Of niet?
Veel managementdevelopment-programma’s gaan uit van een gewenste ervaringsopbouw. Maar er ontbrak vaak iets heel belangrijks: het element passie.
Volgens mij helpt het veel als je een beetje houdt van de dingen die je dagelijks doet. Als er niet alleen sprake is van een zakelijk contract maar ook van een emotionele band.
Er zijn branches waarin die emotionele band heel duidelijk is. Het is immers niet uit te houden in een manege als je niet op zijn minst een beetje van paarden houdt, en een psycholoog die niet oprecht in mensen geïnteresseerd is, knapt snel af. Als je niet van lekker eten houdt, word je geen kok. Ook van acteurs vinden we het normaal dat ze van hun vak houden. Om maar niet te spreken van andere kunstenaars, die doorploeteren zonder dat er sprake is van duidelijke maatschappelijke erkenning. Dan moet er sprake zijn van intrinsieke motivatie, zou ik zeggen.
Als je een beetje kunt houden van je vak functioneer je beter.
En als je er veel van kunt houden kun je in potentie een topper worden, is mijn stelling. Waarbij ik er dan voor het gemak maar even vanuit ga dat de andere noodzakelijke factoren voldoende vervuld zijn, uiteraard. Een pleidooi dus voor ‘bij gebleken geschiktheid wordt de voorkeur gegeven aan een persoon die houdt van dit vak’.
En dan ben ik nog wel bereid om die passie breed te interpreteren. Er zijn mensen die een passie hebben voor marketing, los van de producten in kwestie. Die zijn dus op heel veel plekken inzetbaar. Er zijn managers die een passie hebben voor rendement en voor structuur. Die zie je overal waar ze werken, juist met die elementen aan de slag gaan. En succesvol zijn. Zelfs als ze geen binding hebben met het product of met de branche.
Hoe ontwikkel je zo’n liefde? Als je geluk hebt weet je het ‘vanzelf’ en kies je een vak dat bij je past. Liefde op het eerste gezicht dus.
Met een beetje minder geluk blijk je op enig moment een vak te hebben gekozen, en ontdek je gaande de rit – door je er steeds verder in te verdiepen – hoe leuk dat vak eigenlijk is, hoeveel facetten er aan zitten en hoeveel lol je eraan kunt beleven. Zoiets als een gearrangeerd huwelijk, eigenlijk.
En je hebt wel bijzonder pech als je erachter komt dat je dingen doet die je eigenlijk niet zo interesseren, of die je niet de moeite waard vindt. Reden om ongelukkig te zijn of om ziek te worden. Maar vooral: reden om door te zoeken en te kijken of die verkeerde keuze wel onomkeerbaar is.
Het is de kunst van een goede werkgever om jou te helpen te ontdekken wat je persoonlijke passie nu eigenlijk is. Want als je doet waar je van houdt, is de kans groter dat je excelleert, dan wanneer je een kunstje doet waar je hart niet bij is. En een bedrijf heeft er iets aan als jij in je kracht zit. Veel meer dan wanneer iemand op routine draait.
Of de dingen maar zo doet omdat iedereen het doet of omdat je dat op Nijenrode (of in Harvard of Delft) nu eenmaal geleerd hebt.
De filosoof Cornelissen (Logica van het gevoel) heeft het in dat kader over ‘het ontdekken van je verborgen programma’. Dat zouden wij allemaal bij ons hebben. En het niet uitvoeren van dat programma zou volgens hem de oorzaak van veel stress zijn.
Het is een interessante visie.
De mooiste verwoording(of verbeelding zo u wilt) die ik de laatste tijd van dit principe gezien heb, was in een reclamespot. Die prachtige spot van Manpower, die aftitelt met de slogan: het beste wat je kunt worden is, jezelf.
Voor de een is die ontdekkingstocht gemakkelijker dan voor de ander.
En het best tref je het nog als je een baas hebt wiens passie het is om anderen in dit proces te coachen.
