Bouwen van luchtkasteel vraagt goede architect

De uitspraak 'ook het bouwen van een luchtkasteel vergt een goed architect' door de Vlaamse schrijver en dichter Karel Jonckheere (1906-1993) is, zonder dat hij dat waarschijnlijk bedoelde ook van toepassing op it-architectuur. Het is de taak van de architect om te zorgen dat de soms (veel) te hoog gegrepen wensen en eisen van de business toch zo goed als mogelijk op termijn te verwezenlijken zijn.

De geoefend it-architect heeft hiervoor een aantal handige gereedschappen in zijn gereedschapskist. Zelfs met de komst van ‘enge’, onvoorspelbare dingen als cloud, agile, bring your own en apps zijn er architectuurprincipes toe te passen die beheersbare en veilige groei van de functionaliteiten en dus mogelijkheden faciliteren. Niet alles is natuurlijk van te voren te voorzien, maar de risico’s kunnen wel beperkt worden en een zo hoog mogelijke flexibiliteit is een belangrijk nastreefbaar doel.

De uitdagingen met de modernste vormen van it, bijbehorende methodieken en andere gerelateerde verschijnselen zijn als volgt samen te vatten:

• Cloud computing is eng omdat delen van het it-landschap niet meer binnen de eigen bedrijfsmuren en niet meer in eigen beheer en dus niet meer onder eigen controle  draaien; meer flexilibiteit leidt tot minder controle.
• Bij het ontwikkelen van nieuwe toepassingen op de agile manier is de business sterk betrokken en de drijvende kracht achter de oplossing. Het grootste gevaar wat hier op de loer ligt, is dat er een oplossing gecreëerd wordt die volledig is gericht op een korte termijn doelstelling van het management, maar die niet wendbaar is; weer een nieuwe silo applicatie.
• Bring your own heeft als grootste uitdaging dat bestaande toepassingen ontsloten moeten kunnen worden op allerlei zelf meegebrachte devices. Veiligheid is hier in het geding. Hoe zorgen we dat de geheime bedrijfsinformatie via deze devices niet op straat komt te liggen bij verlies of diefstal van het apparaat?
• Het fenomeen apps is de grootste nachtmerrie van elke it-manager. Het zorgvuldig opgebouwde applicatielandschap wordt verstoord door deze vorm van ‘schaduw it’. Hier zijn veiligheid en auditability de grootste problemen. Veiligheid is moeilijk af te dwingen, omdat de apps buiten de eigen vertrouwde infrastructuur draaien. Auditability is misschien een nog wel groter probleem; hoe kunnen we bewijzen dat een document de organisatie heeft verlaten of dat er een stap in het proces is genomen en door wie?

Architectuur gaat in de it met name over standaardisatie en modularisatie. Beide onontbeerlijk bij het aanpakken van bovenstaande uitdagingen. Standaardisatie helpt bij het beter kunnen beveiligen van de informatiestromen en het goed kunnen uitwisselen van data tussen systemen en diensten. Modularisatie helpt bij het voorkomen van silo’s en het snel kunnen inspringen op veranderende (markt)omstandigheden.

Vaak wordt de it-architect verweten dat hij een remmende werking heeft op innovatie. Dat is misschien wel eens zo, maar dan betreft het een slechte it-architect. Een goede architectuur is juist bij uitstek in staat om innovatie te versnellen, immers: Innovatie ontstaat vaak door het slim combineren van technologieën. Standaardisatie en modularisatie zijn hierbij van het grootste belang. We kunnen zelfs het tegenovergestelde beweren: it-oplossingen die niet onder architectuur worden ontwikkeld beperken of verhinderen innoverende slagkracht op de middellange tot lange termijn.

Luchtkastelen bouwen is misschien niet zo heel zinnig, want laten we realistisch blijven; zo mooi als het door de business bedacht werd wordt het in de praktijk nooit. Maar, de lat hoog leggen en de juiste architectuur neerzetten om zo ver mogelijk te kunnen komen is in het geheel niet dom. De inzet van een ervaren it-architect is hierbij een noodzakelijk goed.