Cibit Adviseurs/Opleiders heeft geen reden tot klagen: het bedrijf groeit ieder jaar nog, zelfs tegen de economische stroom van de afgelopen paar jaar in. Bovendien opereert het bureau vanuit een spiksplinternieuw pand, rustiek gelegen in park Berg & Bosch in Bilthoven. Toch maakt directeur Johan den Biggelaar zich zorgen: qua kenniseconomie komt er in Nederland bitter weinig van de grond en bij grote overheidsaanbestedingen worden kleine partijen stelselmatig geweerd. “Dat is funest voor onze innovatiekracht als natie”.
|
Worsteling
Hij wijst erop dat Cibit met opleiding en advies niet op één paard wedt: gaat het minder in de ene sector, dan kan de andere sector dat compenseren. “We merkten in 1992 reeds dat opleidingen conjunctuurgevoelig zijn: werkgevers zien het als variabele kosten en die worden bij een dip als eerste geschrapt. Dus toen in 2001 de opleidingsmarkt ineenzakte, hebben we veel energie gestoken in het commerciële apparaat voor de advisering. Dat betaalde zich met een omzetstijging van 20 à 30 procent per jaar uit.” Daarbij speelt volgens hem mee dat steeds meer opdrachtgevers hun advisering betrekken van niet-aan-ict-uitvoering gebonden kantoren. Firma’s zoals Atos Origin, Cap Gemini en IBM, hebben de uitwerking van overnames van respectievelijk Kpmg, Ernst & Young en Pricewaterhousecoopers onderschat. “Ondanks de mooi uitgesproken intenties dat er een Chinese muur is geplaatst tussen advies en ict-uitvoering, houden opdrachtgevers er niet van dat het onder één dak valt. Cibit is een kleine, niet-gebonden partij die zelf niets bouwt en daarom als rechterhand kan fungeren van een opdrachtgever in een ict-traject.”
Cibit nam vorig jaar Serc over, een soortgelijk kennisbureau, maar dan voor software-engineering en -kwaliteit. “Serc zocht een partij om mee verder te groeien. De overname is een goede stap geweest, omdat het onze expertise heeft verbreed.” Vandaag de dag opereren er bij het bureau drie adviesgroepen: kennismanagement, informatiemanagement en ict-advies. Volgens Den Biggelaar ligt er de laatste tijd veel werk klaar rond ict-beleid en -beheer, in het bijzonder uitbesteding. “Klanten worstelen met hun opdrachtgeverschap, vooral rond de vraag wat er aan ict-deskundigheid en architectuur in huis gehouden moet worden om leveranciers adequaat aan te kunnen sturen. Cibit gebruikt het it-service capability maturity model – ITS CMM – om afspraken in een uitbestedingstraject en de volwassenheid van de geboden dienstverlening te toetsen. Dichtgetimmerde service level agreements alléén doen namelijk vaker kwaad dan goed.”
Schoenendoos en kachelpijp
Naast advisering over de inrichting van bedrijfsprocessen bedenkt Cibit tevens it-oplossingen. Bijvoorbeeld over de clustering van de schoenendoosadministraties van de bij de NOC/NSF aangesloten sportbonden tot een centraal te hanteren administratief systeem. Ook de architectuur achter het Port Community System (gebouwd door Oracle en Logica CMG) van Port Infolink komt van het bedrijf vandaan. Het is een geavanceerde edi-oplossing voor Rotterdamse havenbedrijven om de verschillende berichtenstromen van verladers, vervoerders en douaniers (“de diversiteit aan kachelpijpoplossingen”) te kanaliseren.
Cibit verzorgt voor it-professionals kortlopende cursussen op het terrein van systeemontwikkeling, architectuur, kennismanagement en informatiebeheer. Daarbovenop biedt de
Cibit door de tijd heen
|
Koffie en kennis
Van oudsher staat Cibit bekend als een bolwerk van kennistechnologie, onder andere vanwege de begin jaren negentig geïntroduceerde ontwikkelmethodiek system development framework (sdf). Volgens Den Biggelaar is de focus op dit onderwerp, sterk gedreven door kunstmatige intelligentietechnieken, inmiddels verdwenen. “De laatste versie van SDF – 2.0 – is drie jaar geleden uitgebracht, al werden we laatst nog benaderd door een Amerikaans bedrijf dat het wilde gebruiken en om documentatie vroeg. In de jaren negentig zocht iedereen naar een technologische oplossing om kennis in een organisatie vast te houden. Tegenwoordig gaat het om kennismanagement: hoe ontsluit en beheer je kennis en informatie door middel van uiteenlopende, effectieve oplossingen. Techniek is daarbij een hulpmiddel en is onder de motorkap beland. Het besef is ontstaan dat het bij kennisbeheer om processen handelt die een databank overstijgen.” Hij geeft als simpel voorbeeld de invoering van een koffieapparaat op de gang om informatieuitwisseling tussen medewerkers in een bedrijf op gang te helpen.
Klanten vinden kennismanagementvraagstukken nog steeds lastig en zoeken daarvoor het liefst hulp. Opdrachten blijven niet beperkt tot Nederland. Cibit is bijvoorbeeld actief voor de Europese Commissie, Siemens, Telecom Italia en de Engelse gezondheidszorg. “Voor Shell hebben we nagedacht hoe we mensen konden motiveren om kennis met elkaar te delen. Het ging om ingenieurs die verstand hadden van meet- en regeltechniek en verdeeld waren over 1200 locaties. Een oplossing was om regelmatig mensen die ergens in uitblonken, in het zonnetje te zetten. Daardoor werden ze aangemoedigd om van hun ervaringen kond te doen.”
Bel trekken
Op macroniveau ontwikkelt Cibit scenario’s voor de inrichting van de kenniseconomie. Den Biggelaar constateert in Nederland een groot gebrek aan daadkracht als het gaat om innovatie. “De Innovatieraad heeft mijn sympathie, maar voor de rest gebeurt er qua innovatie bitter weinig. De overheid roept dat het als ict-gebruiker een voortrekkersrol wil spelen, maar maakt dat streven absoluut niet waar. Ook het bedrijfsleven steekt zijn nek niet uit. Het hoger technisch onderwijs verschraalt en de drempels voor buitenlandse studenten en onderzoekers worden ook nog eens verhoogd. Er bestaat in Nederland geen waardering meer voor techniek en innovatie.” Waar is de daadkracht gebleven?, vraagt hij zich af. “Ik heb ook geen kant-en-klare antwoorden, maar ik merk wel dat er in de rest van Europa veel meer gebeurt.”
Binnenkort trekt Cibit met een aantal andere kleinere, op innovatie gerichte firma’s aan de bel bij het kabinet. Hun klacht is dat zij stelselmatig worden geweerd bij aanbestedingen. Ministeries en andere grote overheidsorganisaties sluiten namelijk voor ict steeds vaker mantelcontracten af met een aantal grote leveranciers. Vervolgens nodigen zij voor aanbestedingsopdrachten alleen nog maar die beperkte groep uit. “Ik snap het wel,” zegt Den Biggelaar, “zo’n aanpak scheelt veel tijd en drukt de kosten. Maar de kleinere firma’s worden zo buitengesloten. Dat is niet de bedoeling van een aanbesteding en het verkleint de ruimte voor innovatieve oplossingen.” Hij wijst op de oplossing die Cibit – in opdracht van ITO, het it-agentschap van het ministerie van Binnenlandse Zaken – bedacht voor elektronische aangifte bij de politie. “Dat deden we op tijd en binnen budget en dat bij een organisatie die vaak speelbal is van diverse partijen. Kleine organisaties kunnen hier prima mee overweg.”< BR> 
Milieuorganisaties betreurden het besluit het oude ziekenhuisterrein Berg & Bosch in Bilthoven – opgekocht door projectontwikkelaar Delta Lloyd – om te bouwen tot kantorenpaviljoen. Zij hadden liever gezien dat het perceel aan Het Utrechts Landschap was overgedragen. Wie vandaag de dag in deze bosachtige omgeving werkt, mag zich gelukkig prijzen. Een van de nieuwe gebouwen is dat van Cibit. Het Scandinavisch ogend pand is ontworpen door architectenbureau Hoogeveen Architecten. Het interieur, een frisse kantoortuin met gesloten delen, is bedacht door Mark Roestenburg bni. Cibit-directeur Den Biggelaar spreekt van een inspirerende, natuurrijke omgeving. “Onder de medewerkers van Cibit blijken zich plots talloze vogelaars te bevinden”, heeft hij inmiddels gemerkt.
