Open source moet desktop stroomlijnen

De gebruikersinterface van de desktop is zo complex dat veel gebruikers er nauwelijks meer wijs uit worden. De desktop van de toekomst moet daarom zo flexibel zijn dat die simpel te configureren is voor verschillende gebruikersgroepen. Dit stelt Antony Satyadas van IBM. Open source is daarvoor essentieel.

De desktop is niet uitsluitend die kast die op het bureau staat. Professionals rekenen er tegenwoordig alles onder dat gebruikers toegang biedt, dus ook laptops en pda's. De behoeften van die gebruikers dijen uit, maar het antwoord van fabrikanten is dat zij alle nieuwe functies aan iedereen aanbieden, omdat ze niet weten wie waaraan behoefte heeft. De gebruiker moet veel zelf doen.

"Het is een rommeltje op de desktop", zegt Antony Satyadas, chief competitive officer bij IBM's softwaredivisie. Hij reist de wereld rond om lezingen te geven over de desktop van de toekomst. "Vista en Office liggen onder vuur, onder meer vanwege de kosten, de tijd die gebruikers nodig hebben voor configuratie en de moeizame integratie in heterogene omgevingen." IBM wil daar orde in scheppen met een compleet en open desktopplatform, dat het nu aanbiedt samen met Linux-leveranciers Red Hat, Novell en Canonical (Ubuntu).

Automatisch aanpassen

Volgens Satyadas is een aantal trends zichtbaar op het gebied van gebruikersbehoeften. Ten eerste willen zij dat hun werkruimte zich automatisch aanpast aan hun rol en lokatie. Een laptop moet bijvoorbeeld volautomatisch contact zoeken met het beschikbare netwerk. Veel gebruikers schakelen tegenwoordig heen en weer tussen werk en privé, maar hun desktopomgeving schakelt niet met één druk op de knop mee. De ommezwaai naar andere documentfolders, een ander e-mailaccount, enzovoort, moeten ze zelf maken.

Gebruikers willen bovendien geen omkijken hebben naar beveiliging, maar wel zeker zijn van de betrouwbaarheid van het systeem. Daarnaast moet de interface van de desktop veel gebruiksvriendelijker zijn. "Dat die behoeften bestaan, weten we omdat we goed contact onderhouden met onze business partners, werknemers en studenten", zegt Satyadas. "Daarnaast maken we marktanalyses en kijken we ook naar de trends in afzonderlijke sectoren, zoals de gezondheidszorg en de financiële wereld."

Personeelszaken

"Deze nieuwe behoeften leiden tot een drietal eisen aan de ict-industrie", analyseert Satyadas. "Ten eerste moet de desktop van de toekomst flexibel zijn. Dat vraagt om onafhankelijkheid van het besturingssysteem en het gebruikte apparaat. Dit valt te bereiken met server managed client middleware. Die moet dan wel open source zijn, zodat iedereen er applicaties voor kan ontwikkelen. Bij IBM hebben we Eclipse als middleware ontwikkeld. Lotus Notes is erop gebouwd, net als diverse applicaties van anderen. Met onze business partners bouwen we een gemeenschap rond Eclips, zodat zoveel mogelijk mensen ervan kunnen profiteren."

De tweede eis ligt volgens Satyadas bij een ‘cognition oriented architecture', dat wil zeggen een desktop die zo nauw mogelijk aansluit bij de wensen die de gebruiker op enig moment heeft. Dit betekent onder andere dat een desktop meer interfaces moet aankunnen dan toetsenbord, scherm en muis. De gebruiker moet het apparaat kunnen bedienen op de manier die hem het best uitkomt, dus ook door aanraking of met spraak.

Inleven in rol

De desktop moet zich ook kunnen inleven in de rol van de gebruiker. Satyadas: "De afdeling personeelszaken heeft doorgaans een goed inzicht in de functie van werknemers. Die informatie kun je gebruiken om desktops aan te passen aan gebruikerscategorieën. Zo kun je de balans tussen automatische configuratie en zelfwerkzaamheid van de gebruiker verbeteren. Idealiter zou de desktop zich ook moeten aanpassen aan de situatie waarin de gebruiker zich bevindt."

Ook dit vraagt volgens hem om open source. Het aantal denkbare gebruikerscategorieën is immers zo groot, dat een enkele softwareontwikkelaar ze nooit allemaal zal kunnen aanbieden. Organisaties zullen ze moeten kunnen aanpassen aan hun eigen wensen.

"De derde eis is een lagere total cost of ownership", zegt Satyadas. "Op dit moment zit de meerderheid van de softwarekosten niet in licenties, maar in de mensen." Hij denkt dat flexibeler te configureren, open software tot lagere onderhoudskosten leidt. Satyadas, overtuigd: "Open standaarden zijn de toekomst. Hele grote softwareprojecten zullen sowieso open source moeten zijn. Anders worden ze te duur en zijn ze niet te hanteren."