Consumenten zijn minder vaak bereid hun privé-data af te staan in ruil voor ‘gratis’ diensten. Loopt daardoor het verdienmodel van techreuzen als Google en Facebook op zijn einde? Die vraag stelt system development engineer Huub van Doormaal aan futuroloog Steve Brown, schrijver van het boek 'The Innovation Ultimatum'.
In een serie van drie artikelen beantwoordt futuroloog Steve Brown vragen van Computable-lezers. Uit de vragen die na een oproep zijn binnengekomen, heeft de redactie een selectie gemaakt. In dit tweede artikel gaan we in op de vragen van system development engineer Huub van Doormaal.
- Bedrijven zoals Google en Facebook bieden allerlei ‘gratis’ functionaliteiten en diensten aan. Gebruikers ‘betalen’ met hun gegevens en privacy. Zal je dit verdienmodel blijven bestaan?
- Verwacht u dat gebruikers die geen alternatief aangeboden krijgen die bedrijven de rug toekeren?
- Kunt u voorspellen wat er in de komende vijf jaar aan dit onderwerp (‘gratis’ diensten in ruil voor privé-gegevens) zal veranderen?
Antwoorden Brown
‘Zoals u in uw eerste vraag stelt, is niets ooit gratis. We betalen voor deze diensten met onze persoonlijke informatie, die deze bedrijven honderden dollars per jaar, per persoon kan opleveren. Totdat de economie verandert, of consumenten alternatieven eisen, zal er waarschijnlijk niets veranderen.’
Brown vervolgt: ‘Zoals water bergafwaarts stroomt, zo vindt ook geld zijn weg. Als een bedrijf twintig tot veertig dollar per maand kan verdienen aan het verzamelen en verkopen van uw gegevens en de inzichten die ze daaruit halen, dan verwachten ze dat ze ten minste dat bedrag zullen krijgen voor een vergelijkbare service die is gebouwd rond privacy. Als consumenten die service alleen waarderen tussen tien en vijftien dollar per maand (hoeveel zou je betalen voor Facebook?), dan is voor bedrijven de som snel gemaakt en verandert er niets.’
Brown stelt dat in de begindagen van Facebook gebruikers vaak is gevraagd of ze in de toekomst voor die dienst zouden willen betalen. Het antwoord was toen een duidelijke ‘nee’. Brown: ‘Dus in veel opzichten is dit een probleem dat we zelf hebben gemaakt. De enige manier om deze bedrijfsmodellen te omzeilen is wetgeving die bedrijven dwingt het zogenoemde surveillance-kapitalisme (‘gratis’ diensten in ruil voor privégegevens – red.) te staken, de persoonlijke privacy te respecteren en nieuwe bedrijfsmodellen aan te nemen.’
GDPR
Volgens Brown zijn wetgevingsinspanningen zoals GDPR in Europa en CCPA in Californië ‘een goed begin’ maar zullen ze niets veranderen. ‘Een Amerikaanse versie van GDPR die in de komende twee jaar wordt verwacht, kan verder gaan dan GDPR, maar zal de situatie waarschijnlijk ook niet wezenlijk veranderen.’
Er zijn volgens Brown wel technologische benaderingen die kunnen helpen. ‘Tim Berners-Lee, de uitvinder van het world wide web, heeft een nieuwe webarchitectuur voorgesteld die is gebouwd rond personal online data stores, oftewel ‘pods’, die persoonlijke gegevens veilig opslaan en eigenaren weer controle over die data geeft.’
Blockchain?
Volgens Brown kan ook blockchain-technologie hier een belangrijke rol spelen. ‘Bijvoorbeeld in het beveiligen van persoonlijke gegevens en het bieden van een mechanisme voor bedrijven om alleen beperkte toegang te hebben tot de gegevens die ze nodig hebben. Bijvoorbeeld om personalisatie-mogelijkheden te leveren, terwijl ze nooit het eigendom krijgen.’
Hij vervolgt: ‘Blockchain-technologie kan bijvoorbeeld nuttig zijn als landen worstelen om Covid-19-contactopsporingsmechanismen te creëren die zijn ontworpen voor het algemeen welzijn, maar die ook de individuele privacy respecteren.’
Big data of data-minimalisatie?
Dit is het tweede artikel in een serie van drie waarin futuroloog Steve Brown rondom de publicatie van zijn boek ‘The Innovation Ultimatum’, vragen van Computable-lezers beantwoordt. In het eerste artikel van deze reeks beantwoordde hij de vragen van beveiligingsspecialist Maria Genova. Zij vroeg zich onder meer af of data-minimalisatie belangrijker wordt dan big data nu consumenten steeds kritischer zijn op privacy en beveiliging van hun gegevens.
Daar hebben we blockchain weer. Ik denk dat Facebook niet zit te wachten op blockchain, ze verdienen hun geld nu ook al.
Overigens zijn de meeste gebruikers al weer van Facebook af.
De vraag bij personal online data stores is dan weer of het opgeslagen wordt bij een Google?
futuroloog, trend-watcher, futurist, blockchain-unicorn, frontend-rockstar, game-changer, privacy-disruptor, bullshit-ninja, maurice-de-hond, cloud-visionary, wordpress-guru, automation-solopreneur, data-sherpa.
Het verdienmodel van Facebook werkt prima en zal voorlopig blijven werken. Eerlijk gezegd zag ik tien jaar geleden het verdienmodel van Facebook niet. Google begreep ik: Op Google zoek je, dus ook naar spullen en dus een natural fit voor advertenties. Facebook profileert je en weet daarom veel van je. Als adverteerder aantrekkelijk omdat je de boodschap feilloos kunt richten op je ideale doelgroep en dus zeer waardevol.
Betalen met je data is achterhaalde beperkte waarheid. DuckDuck go gebruikt de resultaten van Google, maar gebruikt niet de data van de ingelogde gebruiker anders dan relevantie op de zoekwoorden die je invult. Ook dat werkt prima, want het bedrijf verdient gewoon zijn centjes.
Wie betaalt voor een dienst kan nog steeds betalen met zijn “data”, we kijken dus veel te simpel naar verdienmodellen en zie de subtiele verschillen in mijn gegeven voorbeelden.
Het Facebook model zit prima en slim in elkaar. Alleen als men Facebook niet meer gebruikt zal het model ook zijn waarde verliezen. Tot de dag van vandaag zit het alleen maar in de lift, ongeacht dat “wij” er steeds minder mee doen.