Programmeurs in de etalage

Op het symposium 'Lifestyle Technology' van Sogeti is indringend gesproken over de 'always on'-maatschappij: een organisatie waarin de leden altijd (via tal van netwerken) met elkaar en met talloze informatiebronnen in verbinding staan. Dat heeft gevolgen voor bedrijfsleven en overheid. Dr. Peter Cochrane van het MIT Media Lab ging voornamelijk in op de indringende aspecten van computers in het persoonlijke leven. Computers worden onzichtbaar, zitten bijvoorbeeld ingenaaid in kleding, en zorgen voor een samenmelting van het 'werk-leven' en het personlijke domein.

Glazen huisje

Jones ging specifieker in op de kansen en bedreigingen voor bedrijfsleven en overheid van de 'altijd bereikbaar'-samenleving. Zo komen programmeurs in een glazen huisje te zitten. Hun werk gaat een onbekend publiek dienen. "In de ruim twintig jaar dat ik in de informatie technologie werkzaam ben, heb ik gezien dat de meeste applicaties falen om sociale redenen, niet om technologische. Vooral bij mobiele applicaties luistert het erg nauw. Als je de interface niet goed programmeert en de achterliggende architectuur niet helder neerzet, gebruiken mensen de applicatie niet of niet goed. Elke programmeur moet zich nog sterker de vraag stellen: wat heeft de gebruiker eraan? De toekomst van een bedrijf hangt daarvan af."
Een Cobol-programmeur heeft ook een andere instelling nodig dan een Java- of C#-schrijver. Laatstgenoemden werken met objecten en gaan code (van anderen) hergebruiken. Ze moeten veel meer in samenwerkingsverbanden opereren. "Dat stelt ook eisen aan programmeurs."
Jones' aanbeveling is een menselijke aanpak te hanteren bij het ontwerp van software, waarbij factoren als bijvoorbeeld leeftijd en gedrag zijn opgenomen, omdat sociale factoren steeds belangrijker worden bij bedrijfssystemen.

Werkuren

De 'altijd bereikbaar'-samenleving heeft volgens Jones ook gevolgen voor de omgang tussen werkgever en werknemers. Doordat personeel overal en altijd toegang heeft tot zijn applicaties, lopen werk en privé in elkaar over. "In Frankrijk bijvoorbeeld is wettelijk geregeld dat personeel een maximaal aantal uren per week mag werken. Hoe controleer je dat bij mensen die eigenlijk vierentwintig uur per dag aan de slag kunnen zijn. En is de werkgever in overtreding als iemand van huis uit door blijft werken. Moet je een maximum stellen aan het aantal uren dat de applicatie per week toegankelijk is?" De wetgeving, stelt hij, loopt hier nog mijlenver op achter.
Meer gevoeligheden komen aan bod. "Met alle beschikbare informatie en technologie om gegevens te analyseren loopt een voorkeursbehandeling wellicht ongemerkt over in discriminatie. Je kunt bijvoorbeeld met telefoons met een cameraatje - en over vijftien jaar zijn die gewoongoed - de huidskleur van een mogelijke klant zien en koppelen aan generieke gegevens over die bevolkingsgroep. Daar moet je voorzichtig mee omgaan. Een onderneming moet bescherming van de privacy op alle niveaus in zijn systemen opnemen."

Links

Technologie biedt de kansen om iedereen altijd te bereiken. En tegelijkertijd bedreigingen. Jones komt met het voorbeeld van stemmen via internet of gsm. "Afgelopen jaar is het in Groot-Brittannië mogelijk geweest via de mobiele telefoon te stemmen. Dat is het mooie van al die nieuwe communicatiekanalen. Maar er is een neveneffect: het zijn vooral jongeren die hun mobiele telefoon gebruiken om te sms'en en jongeren zijn overwegend linkser dan oudere mensen. De uitkomst van deze technologie kan dus zijn dat naar verhouding meer links-stemmers hun stempel op de uitslag drukken. Maar, misschien was dat wel de bedoeling."
Jones meent in elk geval dat het zinvol is als bedrijven en overheid personeel in dienst nemen dat zich louter en alleen bezighoudt met het doorlichten van systemen en omgangsvormen op wettelijke en ethische eisen.< BR>