Met veel tromgeroffel werden in mei 2001 de eindresultaten van het ebXML-project gepresenteerd. ebXML (e-business XML) zou dé wereldstandaard voor elektronisch zakendoen moeten worden en een brug moeten slaan tussen leverancierspecifieke of sectorspecifieke oplossingen, zoals Biztalk, xCBL, cXML en Rosetta Net. Sindsdien is het vrij stil rond ebXML. Toch gaat het werk aan deze universele handelsinfrastructuur achter de schermen gewoon door. Het kan echter nog zeker twee jaar duren voordat het af is, denkt onderzoeker Maarten Steen.
Het ebXML-project was een tijdelijke samenwerking tussen UN/Cefact en Oasis die in mei 2001 culmineerde in de presentatie van de ebXML-standaard in Wenen. Het doel van dit project was om een wereldwijd toepasbare standaard voor elektronische handel op basis van XML berichtenuitwisseling te creëren zonder dat daarmee de investeringen in EDI-standaarden en toepassingen verloren zouden gaan. Daarnaast wilde men voorkomen dat softwareleveranciers met eigen, en daardoor niet samenwerkende oplossingen zouden komen.
| Websites Un/Cefact: http://www.unece.org/cefact Oasis: http://www.oasis-open.org ebXML: http://www.ebxml.org Ebtwg: http://www.ebtwg.org Rosetta Net: http://www.rosettanet.org OAG: http://www.openapplications.org |
Het product van het ebXML-project is de ebXML-standaard. Dit is een verzameling specificaties die samen beschrijven hoe elektronische handel op basis van XML zou moeten verlopen. Bedrijven moeten hiertoe drie fasen doorlopen:
In de implementatiefase moeten bedrijven zichzelf, hun bedrijfsprocessen en technische randvoorwaarden voor elektronische handelsrelaties beschrijven en vastleggen in een ‘collaboration partner profile’ (cpp). Deze profielen worden vervolgens geregistreerd in een ebXML-repository.
In de ontdekkingsfase kunnen bedrijven de repository raadplegen om de cpp’s van (potentiële) handelspartners te vinden en met hen een ‘collaboration partner agreement’ (cpa) opstellen.
In de uitvoeringsfase, tenslotte, doen handelspartners transacties volgens de in de cpa vastgelegde scenario’s.
De belangrijkste specificatie is de ebXML technische architectuur, die de verschillende onderdelen van de standaard bij elkaar brengt. Zo is er een specificatie voor de structuur en inhoud van cpp’s en cpa’s, de ebXML-repository, de ebXML-‘messaging service’ voor betrouwbare uitwisseling van berichten, een taal voor het beschrijven van bedrijfsprocessen, en een methode voor het samenstellen van berichtdefinities op basis van een verzameling basisinformatie-elementen (core components).
In totaal heeft het ebXML-project zeven specificaties en veertien technische rapporten opgeleverd. Deze documenten zijn voor iedereen te downloaden van de ebXML-website.
Recente ontwikkelingen
Hoewel het ebXML-project is afgelopen, is de standaard nog niet af. Met de huidige specificaties is het nog niet mogelijk om de visie van ebXML – volledig geautomatiseerde afwikkeling van samenwerkingspatronen tussen bedrijven – te realiseren. Veel van de specificaties zijn een eerste versie en bevatten nog fouten of tegenstrijdigheden of zijn onvolledig. Hierdoor zijn ze maar gedeeltelijk implementeerbaar.
Un/Cefact en Oasis zetten het werk aan de ebXML-standaard daarom voort, waarbij de verdeling als volgt is: Oasis is verantwoordelijk voor de ebXML-infrastructuur, dat wil zeggen de specificaties voor de ‘messaging service’, de ‘repository’, en de cpp’s en cpa’s. Un/Cefact verzorgt de zakelijk inhoudelijke delen van ebXML, zoals de ‘core components’, bedrijfsprocesmodellering en de catalogus van standaard bedrijfsprocessen.
Oasis heeft voor haar deel van het werk een aantal technische commissies in het leven geroepen. Binnen Un/Cefact vindt nog een brede discussie plaats over hoe het werk aan ebXML en het onderhoud van de Edifact standaard is samen te voegen. Om toch continuïteit te geven aan de ebXML-standaardisatie is een tijdelijke werkgroep, de Electronic Business Transition Working Group (Ebtwg) opgericht.
In oktober vond in San Francisco de eerste bijeenkomst van de Ebtwg plaats en deze maand is de tweede in Seattle. De werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van grote bedrijven, branche- en sectororganisaties, adviesbureaus, it-bedrijven en wetenschappelijke instellingen. Vanuit Nederland zijn naast het Telematica Instituut, TIE en Berenschot actief in de Ebtwg. Het enthousiasme en het urgentiebesef zijn groot. Er zijn tien deelprojecten gedefinieerd, die elk een deel van de architectuur gaan invullen. Toch zal het nog enige tijd duren voordat de ebXML-standaard af is. Zoals in elk standaardisatieproces wordt er gewerkt op basis van consensus om partijdigheid te vermijden en de kwaliteit te bevorderen, en met zo’n breed deelnemersveld vergt dat veel tijd. Daarnaast zal de definitieve ebXML-standaard pas kunnen verschijnen nadat de reorganisatie van Un/Cefact is afgerond. Besluitvorming hierover vindt plaats in mei.
Toekomst ebXML
Het ebXML-project was erg ambitieus: in 18 maanden een XML-gebaseerde infrastructuur voor wereldwijde elektronische handel creëren. Dat doel is nog niet gehaald. Oasis en Un/Cefact zetten de ontwikkeling van ebXML wel door, want een echt alternatief is er niet. Microsofts Biz Talk wordt wel eens als alternatief aangedragen, maar is voornamelijk een handige oplossing voor het vertalen van berichten tussen verschillende XML-dialecten. Uiteindelijk zal wereldwijde elektronisch handel alleen lukken met een breed gedragen, internationale standaard. ebXML is hiervoor de beste en waarschijnlijk enige echte kandidaat op dit moment.
Bedrijven die elektronisch handel willen gaan drijven zitten ondertussen met de vraag of ze op ebXML moeten wachten, iets met Biz Talk moeten gaan doen, op basis van edi gaan koppelen met handelspartners, of zelf maar een oplossing moeten (laten) bouwen. Wachten tot de ebXML-standaard af is, hoeft niet. Dat kan wel twee jaar duren, maar stukje bij beetje verschijnen al implementaties van delen van de ebXML-infrastructuur. Verschillende leveranciers zijn bijvoorbeeld bezig om de ebXML-repository en de ‘messaging service’ te implementeren. Ook zijn sectororganisaties, zoals Rosetta Net en de Open Applications Group (OAG), nu al bezig om industriespecifieke handelsscenario’s vast te leggen volgens de ebXML-standaard. Indien uw organisatie ook denkt over invoering van XML voor elektronisch zakendoen, dan is het verstandig kennis te nemen van de ebXML-specificaties en de eigen toepassingen daarop af te stemmen. Wanneer de standaard vast komt te liggen, is de aansluiting eenvoudig te realiseren met XML-vertaaltechnologie. Het is dus te vroeg om afscheid te nemen van uw edi-systeem, maar plan wel vast een migratietraject waarin op opportunistische wijze steeds delen van de ebXML-architectuur geadopteerd worden wanneer ze beschikbaar komen.
Maarten W. A. Steen Wetenschappelijk Onderzoeker Telematica Instituut
Bronnen
Marc de Graauw, Wildgroei in XML-vocabulaires schreeuwt om afstemming, Computable nr. 41, p. 52, 13 oktober 2000.
Teus Molenaar, ebXML wint terrein, Computable nr. 38, p. 3, 21 september 2001.
Pim van der Eijk e.a., Professional ebXML Foundations, Wrox Press, november 2001.
Wil Janssen, Johan Koolwaaij en Milena Stefanova, XML – Hype or Hope? , Rapport Nr. TI/RS/2000/038, Telematica Instituut, 2000.
https://extranet.telin.nl/docuserver/dscgi/ds.py/ViewProps/File-11272
Wie is wie
Un/Cefact is de organisatie voor internationale handelsfacilitatie en elektronische handel van de Verenigde Naties. Zij is onder andere verantwoordelijk voor de creatie en het onderhoud van de Edifact berichten voor elektronische handel.
Oasis is een wereldwijd georganiseerde vereniging van softwareleveranciers met een gemeenschappelijke interesse in oplossingen voor de uitwisseling van gestructureerde data (lees: XML-documenten) tussen handelspartners.
De Ebtwg (E-Business Transition Working Group) is een tijdelijke werkgroep van Un/Cefact om het werk aan ebXML voort te zetten totdat er een permanente e-Business Working Group is gevormd.
De Bpawg (Business Process Analysis Working Group) is een werkgroep van Un/Cefact die werkt aan modelleertechnieken en referentiemodellen voor internationale handel.
De EWG (Edifact Working Group) is de werkgroep van Un/Cefact die de Edifact (Electronic Data Interchange for Administration, Commerce and Transport) standaard voor elektronische handelsberichten heeft ontwikkeld en onderhoudt. Deze groep zal op den duur opgaan in de nieuw te vormen e-Business Working Group.
OAG (Open Applications Group) is een consortium van it-bedrijven dat zich richt op de definitie van XML-berichten voor e-business en applicatie-integratie.
Rosetta Net is een consortium van bedrijven in de elektronica-industrie met als doel om e-business processen tussen handelspartners in die sector te standaardiseren.
