Computergestuurd vervoer vervangt de bestuurder

Geen ongelukken, files, parkeerproblemen, bumperklevers en bekeuringen meer. En lekker met alcohol op achter het stuur. Een grap? Nee, de toekomst. TNO werkt samen met Europese partners aan computergestuurd vervoer.

De voordelen van computergestuurd vervoer zijn groot. Het aantal ongelukken neemt af, omdat je de mens – oorzaak van 95 procent van de ongelukken – vervangt door een computer. Het vervoer wordt efficiënter: meer voertuigen kunnen rijden op hogere snelheid. Bovendien parkeren ze zichzelf buiten de stad, zodat erbinnen geen parkeerplekken meer nodig zijn. Daarnaast is het voertuig van de toekomst schoner, want voortgedreven door elektriciteit.

Technisch is bijna alles al mogelijk. Voorbeelden: In Capelle aan de IJssel reed een busje met twintig zitplaatsen zonder chauffeur, tussen metrostation Kralingse Zoom en kantorenpark Rivium. Het experiment werd stopgezet vanwege een botsing (zonder gewonden; oorzaak: een menselijke fout) en brand. Eigenaar van het systeem Connexxion gaat het experiment wel vervolgen.

Op Schiphol reden people movers en dat experiment krijgt een vervolg op de Engelse luchthaven Heathrow, dat een personal rapid transit krijgt. Met een druk op de knop komt een elektrisch, computergestuurd voertuig voorrijden.

Een ander voorbeeld van computergestuurde voertuigen is een halfautomatisch bussysteem in de Spaanse stad Castellón, vergelijkbaar met de Nederlandse Phileas in Eindhoven. Halfautomatisch betekent: de bus rijdt automatisch, de chauffeur grijpt in bij calamiteiten.

Sensorfusie

"Eén van de grootste vraagstukken die we moeten oplossen is dat van de aansprakelijkheid," vertelt Van Dijke van TNO. Op de openbare weg is de chauffeur aansprakelijk, maar die ontbreekt in computergestuurde voertuigen. Dan moet de fabrikant of de operator die verantwoordelijkheid dragen. We werken aan certificering zodat het systeem veilig genoeg is om de weg op te mogen, zodat de fabrikant de verantwoordelijkheid ervoor kan nemen. Auto's moeten voldoen aan honderden veiligheidseisen. Datzelfde moet gebeuren bij de computergestuurde capsules of pods."

TNO werkt binnen het project voornamelijk aan integratie in de stedelijke omgeving, de ontwikkeling van navigatiesystemen, obstakeldetectietechnieken en communicatietechniek.
GPS is belangrijk in het voertuig, zodat het ‘weet' waar het zich bevindt en waar het naar toe moet. Laser en radar kunnen voorwerpen op de weg detecteren, net als camera's. Omdat deze technieken elk afzonderlijk voor- en nadelen kennen, is een combinatie van de technieken (sensorfusie) heel geschikt.

"Eigenlijk vervang je het ene intelligente systeem van waarnemen, besluiten en reageren, de mens, door een ander intelligent systeem dat hetzelfde doet maar dan efficiënter. Alleen de mechaniek van stuur, motor, remmen, blijft hetzelfde.

Everzwijn

De computer is enkel een blackbox. "Aërodynamica, een grote neus, een kooiconstructie en kreukelzones zoals in de huidige auto's zijn niet meer nodig omdat er niet meer gebotst wordt. Ook de airbags kunnen er dus uit."

De futuristische manier van vervoeren is mogelijk een openbaar vervoersysteem dat zich wel op commando van deur tot deur beweegt, zonder stoppen. Een persoonlijk voertuig is wellicht niet meer nodig, omdat het efficiënter is dat een ander het gebruikt op een tijdstip dat jij het niet nodig hebt.

Van Dijke: En het plezier van het rijden, dat raak je dan toch kwijt? "Tsja, vroeger ging je met een knuppel het bos in als je everzwijn wilde eten. Dat doet niemand meer. Iedereen gaat naar de slager. Straks is de manier van computergestuurd vervoer gewoon. Ouderwets autorijden kun je misschien alleen nog in een pretpark."