De ethische verantwoordelijkheid van ict en ict’ers gaat verder dan nepnieuws en bots op social media. Het raakt namelijk regels en wetten, zoals ooit met Napster en recent met Uber. Laatstgenoemde blijkt een speciaal systeem te hebben opgetuigd om controleurs en wetshandhavers bewust om de tuin te leiden. De moedwillige misleiding door dit zogeheten Greyball omvatte ook een nepweergave in de Uber-app van geïdentificeerde inspecteurs en andere vertegenwoordigers van ‘Uber-hinderende’ autoriteiten.
Toegegeven, regels en wetten kunnen flink achterhaald zijn. Moderne ontwikkelingen en zeker innovatief gebruik van technische mogelijkheden kunnen stuiten op ouderwetse beperkingen. Maar botweg ontduiken, omzeilen, ondermijnen en passeren is ethisch gezien niet altijd de juiste weg. Bovendien doemen anno nu veel zwaardere ethische kwesties en dilemma’s op, zoals surveillance, profilering en deportatie. Ethiek is al jaren onderschat in de ict, maar de twee moeten nu echt een twee-eenheid vormen. Wat vind jij?
Reacties
Ethiek gaat in essentie over goed en kwaad. ICT en ethiek zijn in het verleden en nu nog teveel als totaal losstaand van elkaar beschouwd. Daarentegen staan thema's als informatiebeveiliging en privacy wel op de agenda. De menselijke beperking is dat mensen niet kunnen overzien waartoe hun handelen uiteindelijk leidt. Weten we echt waartoe ICT leidt? Is dat een ultra vorm van kapitalisme, geweldige vrijheid voor individuen en gelijke kansen, of staatscontrole? En is dat acceptabel of niet? Ethische beschouwingen kunnen helpen deze vragen te richten.
Iedere techniek heeft tot doel (een deel van) de samenleving te dienen. (Dit is op zich al een ethische uitspraak...) Ict lijkt zich steeds meer te onttrekken aan deze ethiek. De toepassing van de techniek, de handeling, verricht door een handelaar, heeft consequenties voor de samenleving. Deze consequenties hebben ethische dimensie. De sjoemelsoftware is fout omdat er sprake is van misleiding. Het oneigenlijk gebruik van privégegevens is juridisch juist wanneer om toestemming is gevraagd, maar moreel verwerpelijk. Niet meer aan meedoen dus.
Ethiek is een leidraad voor het menselijk handelen en heeft als zodanig niets met ICT te maken.
Kijk bijvoorbeeld eens naar het handelen van Jeff Bezos:
https://www.theregister.co.uk/2017/03/24/amazon_wins_tax_case_irs/
Of dat van Google, Apple, Starbucks, Ikea, Amazon, Microsoft:
http://fortune.com/2016/03/11/apple-google-taxes-eu/
Ethiek is iets voor de burgers. Kun je ze lekker mee onder de duim houden.