Na de forse verliescijfers die Baan Company afgelopen week bekend maakte, hult de Nederlandse softwarebouwer zich in bescheidenheid. "We hebben nog steeds hoge ambities, maar zijn nu een stuk voorzichtiger in het uitdragen ervan", verklaarde financieel directeur Klaas Wagenaar na afloop van de presentatie van de tegenvallende jaarcijfers.
Wagenaar verwacht dat de effecten van de herstructurering, waarbij duizend arbeidsplaatsen vervielen, pas in het tweede kwartaal van dit jaar merkbaar zijn. Hoewel het operationele verlies over 1998 'slechts' veertig miljoen dollar bedraagt, komt het totale verlies inclusief saneringskosten uit op 315 miljoen. Dat is 45 miljoen dollar meer dan Baan vooraf aankondigde. Het is niet de eerste keer dat het Veluwse softwarebedrijf met verrassingen op de proppen komt. Ook heeft Baan er een handje van de presentatie van de cijfers uit te stellen. Volgens investeerder en marktkenner Max ten Dam doet dat het vertrouwen van de markt geen goed: "Je ziet dan ook dat steeds meer klanten en partners zich van het bedrijf afwenden. Nedcar is daar een voorbeeld van."
Baan realiseert zich dat het door de financiële wereld voor elke misstap wordt afgerekend. Vooral op de Noord-Amerikaanse markt heeft Baan moeten inleveren, terwijl het bedrijf het op de Europese markt nog relatief goed doet. Wagenaar manoeuvreert daarom behoedzaam. Hij noemt 1999 een moeilijk jaar en durft geen schatting te geven van toekomstige financiële prestaties. "Dit is het jaar van de consolidatie en onzekerheid. Vooral de tweede helft van 1999 is onvoorspelbaar als gevolg van millenniumklussen."
Om in de toekomst een stabielere omzetstroom te genereren en minder afhankelijk te zijn van het grillige verloop van omzet uit de verkoop van licenties, wil Baan meer aan consultancy, onderhoud en opleiding gaan doen. Bij consultancy denkt Wagenaar vooral aan het inbrengen van productexpertise binnen implementatieprojecten; hij wil het partnerkanaal namelijk niet in de wielen rijden.
Wagenaar meent met de presentatie van deze jaarcijfers alle erfenissen uit het verleden achter zich te hebben gelaten. De banden met investeringsmaatschappij Vanenburg Ventures zijn zo goed als verbroken. De licenties die bij het partnerkanaal op voorraad lagen, heeft Baan in het vierde kwartaal allemaal teruggekocht, een extra verlies van 56 miljoen dollar. Baan noteerde in het verleden omzet als het licenties verkocht aan wederverkopers. Ook als die partners de licenties nog niet verkocht hadden aan eindgebruikers. Dat bleek in strijd met Amerikaanse financiële regelgeving en is nu volledig teruggedraaid.
Loek van den Boog, investeerder en Baan-kenner, vindt het nog te vroeg voor conclusies. "De jaarcijfers zijn nog geen graadmeter. De herstructurering wordt pas later zichtbaar. De complexe verkooporganisatie is sterk vereenvoudigd en dat is een belangrijk wapenfeit." Op welke marktpositie Baan uiteindelijk uitkomt, hangt volgens Van den Boog dan ook af van de effectiviteit van de doorgevoerde sanering.
Nu de stormachtige groei van de erp-markt tot staan is gebracht, neemt de concurrentie toe. Wagenaar zegt voornamelijk aartsrivaal SAP tegen te komen, maar draait om de vraag heen of zijn klantenbestand agressief door concurrenten wordt benaderd. "De penetratiegraad van erp in de markt is nog niet zo groot, ongeveer 20 procent." Er is volgens Wagenaar dus nog plaats voor vele spelers op de erp-markt. Na 1 januari 2000 verwacht Wagenaar weer een opleving van de erp-markt.
