IT laat vrouwen in de kou staan

Het lukt IT-ondernemingen nog niet om vrouwen te verleiden voor een baan in deze sector. De branche staat bekend als technisch, mannelijk en hard met lange werkdagen. Dit schrikt veel vrouwen af. Slechts 11 procent van de automatiseerders is vrouw. En dat is laag in vergelijking met andere sectoren. Daar ligt het aantal vrouwelijke werknemers gemiddeld op 40 procent. Deze situatie wordt nog schrijnender; bijna de helft van de vrouwelijke medewerkers onder de 24 jaar heeft het afgelopen jaar haar baan in de automatisering opgezegd.
Ondanks de knellende krapte op de arbeidsmarkt en de roep van veel bedrijven dat zij serieus werk maken van arbeidsvoorwaarden, gebeurt er nog bedroevend weinig. Het onderzoek dat FNV Bondgenoten volgende week presenteert, geeft aan dat deeltijdwerken praktisch niet mogelijk is en dat regelingen omtrent kinderopvang en verlof nog in de kinderschoenen staan. Juist deze voorwaarden trekken veel vrouwen aan. Bovendien wil ook een aantal mannen rustiger aan doen.

Glamour

De personeelsadvertenties en wervingscampagnes van automatiseringsbedrijven laten weinig verbeteringen zien. Nog steeds staat de 'glamour' van de branche centraal; hoge salarissen en lease-auto's. Over oplossingen van de problemen in de branche, zoals gebrek aan vooruitzichten, grote werkdruk en onregelmatige werktijden, wordt geen woord gerept.
Ans van Uffelen, bestuurder IT van FNV Bondgenoten, reageert geschrokken op de resultaten. "IT-bedrijven vragen zich absoluut niet af welke werknemers zij binnen willen halen", luidt haar eerste commentaar. "Zij werven maar wat, zonder een goed beleid. Deze ondernemingen hebben kennelijk niet door dat een groot deel van de arbeidsmarkt zich niet aanmeldt. En dat is in deze tijd van personeelstekorten zeer vreemd. Bedrijven moeten het probleem onderkennen en vrouwen binnenhalen."
De onderzoekers vestigen hun hoop op jonge softwarebedrijven, met name die in de administratieve segmenten. Deze ondernemingen werken vaak met flexibele organisaties, waarin sociale, organisatorische en communicatieve vaardigheden van belang zijn. Als zij in hun advertentiecampagnes de nadruk gaan leggen op deze vaardigheden, verwachten de onderzoekers meer reacties van vrouwen.
Ook de taakgroep 'Werken aan ICT' kan een positieve invloed uitoefenen. Deze commissie onder leiding van oud-Getronicsdirecteur Risseeuw vraagt in zijn aanbevelingen aandacht voor achterstandsgroepen, zoals vrouwen en allochtonen. "Het idee is goed. Eigenlijk is het de eerste keer dat dit onderwerp in de schijnwerpers staat. Maar een en ander hangt natuurlijk af van de uitwerking", aldus van Uffelen.

Geen cao

Op het gebied van arbeidsvoorwaarden is nog veel werk te verrichten. Uit het onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat het merendeel van de bedrijven geen cao heeft afgesloten en evenmin over een ondernemingsraad beschikt.
IT-organisaties bieden over het algemeen opleidingsmogelijkheden aan, maar alleen als dit meerwaarde oplevert voor het bedrijf zelf. De meeste trainingen vinden plaats in de vrije tijd van de cursist.
Meer dan de helft van de bedrijven heeft keuzemogelijkheden opgenomen in hun arbeidsvoorwaarden. Meestal gaat het om de aan- of verkoop van vrije tijd. Ongeveer 50 procent van de organisaties beschikt over een regeling voor langdurig verlof. Een regeling voor ouderschapsverlof is echter een zeldzaamheid en er bestaan weinig clausules ter bestrijding van structureel overwerk.