De snelheidsgrenzen van computerprocessoren zijn opnieuw verlegd. Zo introduceerde Digital Equipment Technology (DEC) op een technologieconferentie in San Francisco productieplannen voor een 1000 MHz-versie van diens Alpha-processor. Deze 64-bit chip moet tegen het jaar 2000 uitkomen. IBM ging zelfs een stapje verder en demonstreerde al een prototype van een zogenoemde gigahertz-chip.
Op de International Solid State Circuits Conference besprak de computergigant zijn eigen architectuur voor Power PC-chips met een snelheid van 1000 MHz. Daarnaast schetste IBM de eerste concrete plannen voor processoren op koperbasis. Deze verschuiving in de productie van chips wordt door veel analisten gezien als een nieuwe weg voor de continue prestatieverbetering van deze computerelementen. De snelste Power PC die nu verkrijgbaar is, draait op ‘slechts’ 350 MHz.
IBM heeft ook plannen voor een 500 MHz Power PC 750-processor op basis van de zelf-ontwikkelde kopertechnologie. In september maakte het bedrijf bekend dat het een doorbraak had bereikt in het ontwerp van halfgeleiders door koper te gebruiken in plaats van aluminium als verbindend materiaal voor circuits op een chip. Doordat koper een betere elektriciteitsgeleider is dan aluminium, dat traditioneel gebruikt wordt voor microprocessoren, is het hierdoor mogelijk om kleinere en krachtigere chips te produceren.
Koper op de desktop
Diverse bedrijven hebben al verklaard dat zij IBM’s techniek zullen gebruiken voor Asic-chips (Application Specific Integrated Circuits), ingebedde processoren die speciaal zijn ontworpen voor bepaalde toepassingen. Vorige week omschreef IBM echter hoe kopertechnologie aangewend kan worden voor desktop-processoren. Huidige modellen van de Power PC 750 worden gebruikt in de Macintosh-computers van Apple. Woordvoerders van IBM verklaarden dat dergelijke koper-microprocessoren allereerst verschijnen in de eigen RS/6000-servers – naar alle waarschijnlijkheid nog voor het einde van dit jaar. Kort daarna zullen deze chips verkrijgbaar zijn voor desktopcomputers, aldus de fabrikant.
DEC komt pas over twee jaar met een gigahertz-processor, maar die is dan wel gefabriceerd middels de allernieuwste 0,18 micron-productietechnieken. IBM’s prototype 1000 MHz-chip is gefabriceerd volgens het nu moderne 0,25 micron-proces. Ondertussen gebruikt Intel ook 0,18 micron-technieken voor zijn 64-bit Merced. Het lijkt er dus op dat de Alpha op een botsing aankoerst met de Merced, die eind 1999 moet uitkomen. Verwacht wordt dat die chip rond 2001 snelheden van minimaal 1000 MHz zal halen. Voorlopig blijft Intel relatief gezien echter achter met zijn Pentium II-chips. Deze worden eind dit jaar opgevoerd naar 450 MHz, maar moeten het tot die tijd nog doen met een bovengrens van 333 MHz.
Gigahertz-Alpha
DEC is een van de eerste chipfabrikanten die een niveau van 1000 MHz als een concreet doel stelt. De snelste Alpha op dit moment heeft een kloksnelheid van 600 MHz. Naast de vergrote ruwe rekenkracht worden de geavanceerde processoren ook uitgerust met meer subtiele verbeteringen in het ontwerp die de prestaties verder verhogen. De nieuwe Alpha 21264-serie heeft bijvoorbeeld een nieuwe instructieset voor bewegend beeld (Motion Video Instructions). DEC beweert dat dit de multimedia-prestaties van de Alpha dusdanig verbetert dat gebruikers geen speciale grafische processoren meer nodig hebben. Zo moet de 21264-Alpha grote hoeveelheden dvd-video en surround-sound informatie direct kunnen comprimeren.
"Digital moet een duidelijk prestatievoordeel bieden aan bedrijven die twijfelen tussen DEC’s architectuur en de veilige Intel-optie", zegt processoranalist Nathan Brookwood van onderzoeksbureau Dataquest. "Zolang ze kunnen laten zien dat die voordelen er daadwerkelijk zijn, leeft de Alpha nog voort. Misschien kunnen ze ook wat nieuwe klanten aantrekken." De toekomst van de Alpha-chip leek nogal onzeker sinds oktober, toen Digital zijn chipfabrieken verkocht aan Intel. Deze onzekerheid werd nog versterkt door de recente plannen van Compaq om DEC over te nemen. Compaq is een producent van systemen met Intel-processoren.
