Nuon splitst ICT in tweeën

Nuon zet de bijl in zijn ict-systemen. Voor 2011 moet de ict zijn ondergebracht in twee aparte organisaties, een netwerkbedrijf en een productie-, en leveringsbedrijf. Organisatorisch is de splitsing al een feit. Nu de ict nog.

Het is de nachtmerrie van iedere chief information officer: je hebt net alles op de rit als je te horen krijgt dat je de ict-afdeling moet opsplitsen. Lenne Huisman, directeur ICT bij Continuon, de netbeheerder dat voortkomt uit Nuon, legde het een ict-manager van Holland Casino als volgt uit. "Stel je voor dat je de ict horend bij de roulettetafel en de ict horend bij de blackjacktafel uit elkaar moet halen. Het was de manager meteen duidelijk hoe ingrijpend dit is."

Energiebedrijf Nuon staat voor een dergelijke splitsing van de ict. De Wet onafhankelijk netbeheer (WON) schrijft voor dat energiebedrijven voor januari 2011 het beheer van het transportnetwerk voor elektriciteit (Continuon, per november Alliander) en de commerciële handels- en productiebedrijven (Nuon) niet meer onder mogen brengen in één bedrijf. Het moeten twee onafhankelijke bedrijven worden, met ieder een eigen ict. De organisatorische splitsing van Nuon is al grotendeels een feit.

In 2007 werd het duidelijk dat een dergelijke splitsing eraan zat te komen. "Het kwam niet helemaal onverwacht. Er wordt al sinds 2004 over gesproken", zegt Robbert-Jan Stegeman, cio van Nuon. Het bedrijf hield daarom in ict-contracten er wel rekening mee en stelde clausules op. Sommige contracten waren al eerder gesloten. Het contract voor werkplekbeheer met Atos Origin loopt tot 2009. "Daarna wordt het werkplekbeheer opnieuw aanbesteed, maar dan voor twee bedrijven", zegt Huisman. De inkoopafdeling van het bedrijf is hard bezig de overige contracten te splitsen. Huisman: "De leveranciers willen wel. Ze zien dat wij geen andere keuze hebben."

Organisatorische splitsing

Eigenlijk bestaat het splitsen van de ict-afdeling van het bedrijf uit twee delen, namelijk de organisatorische splitsing en de ontvlechting van de infrastructuur en applicaties. De verdeling van de medewerkers is achter de rug. Alle ict-medewerkers weten bij wie ze in de toekomst aan het werk gaan. Huisman vindt dit deel redelijk goed is verlopen. "Weinig werknemers hebben bezwaar aangetekend", zegt hij. Bij Nuon werken in totaal achthonderd ict'ers. De medewerkers zijn evenredig over de twee nieuwe bedrijven verdeeld.

Nuon besloot eerst welk deel van de ict-afdeling bij welk nieuw bedrijf thuishoorde. "Van de ene applicatie maakt bijvoorbeeld alleen Nuon gebruik, van een andere alleen Continuon", zegt Stegeman. De medewerkers die deze applicaties beheren gaan mee naar het betreffende bedrijf. Bij de delen waar dat niet zo duidelijk is en die gesplitst worden, mochten de medewerkers een voorkeur uitspreken waar ze willen werken. Zij konden daarbij kiezen uit twee heel verschillende bedrijven. "Nuon doet mee in een Europese markt. Continuon is grotendeels actief in het gereguleerde domein", zegt Huisman. Daarnaast speelde ook de vestigingsplaats van de nieuwe bedrijven voor veel medewerkers een rol.

Omdat medewerkers zelf konden kiezen voor welk bedrijf ze willen werken, was het mogelijk dat de verdeling per afdeling ongelijk zou uitvallen. Dit heeft Nuon opgelost met externe medewerkers. "Als er bij een afdeling bij Nuon drie medewerkers aan de slag gingen en bij dezelfde afdeling bij Continuon zes, dan zijn de lege plekken bij Nuon opgevuld door externe medewerkers", zegt Stegeman.

Eerste fase van het programma

Voor de ict-ontvlechting stelde het bedrijf het programma 'it-unbundeling' op. Dit programma bevindt zich nu in de eerste fase. Dit betekent dat de infrastructuren en de netwerken van de twee bedrijven worden gesplitst. Huisman: "Vergelijk het met het splitsen van een huis. Voordat je zinvol kunt gaan bouwen aan een extra badkamer en keuken, moeten eerst de leidingen worden verlegd." Zo wordt nu bijvoorbeeld de SAP-omgeving gedeeld. Daarnaast wordt voor Nuon een nieuw datacenter gebouwd. Continuon gaat gebruik maken van het oude. "Het oude datacenter staat bij Continuon op het terrein. Het was dus fysieke noodzaak om het daar onder te brengen," zegt Huisman.

Het is geen gemakkelijke klus. Huisman: "Ict zit vol afhankelijkheden. Het grijpt op alle niveau's in elkaar." Stegeman geeft het voorbeeld van het SAP. "Deze infrastructuur zijn we aan het splitsen. Maar er zijn applicaties aan gekoppeld. Wat doen die als je de SAP-infrastructuur splitst?"

Het bedrijf kon zich niet voorbereiden door naar anderen te kijken. Een dergelijke operatie wordt wereldwijd niet vaak uitgevoerd. "We hebben het voornamelijk zelf opgetuigd. Persoonlijk heb ik me bijvoorbeeld laten inspireren door de integratie van Air France en KLM. Dit was weliswaar een integratie, maar ook hier was sprake van veel complexiteit en gezien de mogelijke gevolgen voor klanten was ook daar veel zorgvuldigheid vereist", zegt Huisman.

Dure klus

Financieel is de ict-splitsing een dure klus. Geschat wordt dat de ontvlechting van de ict ongeveer de helft opslokt van het totale splitsingsbudget. Financieel directeur Doede Vierstra denkt dat de wettelijke splitsing van het energiebedrijf in een commercieel (productie- en leveringsbedrijf) en een netwerkbedrijf tientallen miljoenen euro's kost. Tijdens de presentatie van cijfers over het tweede kwartaal van dit jaar liet hij weten dat de kosten voor de splitsing inmiddels zijn opgelopen tot tien miljoen euro.

De twee ict-directeuren weten dat ze veel verlangen van hun medewerkers. "We vragen heel veel inzet", erkent Huisman. Omdat het nieuw is, zijn er weinig externe specialisten die ze om raad kunnen vragen. Er wordt vooral geleund op de specialisten binnen het bedrijf. Die zijn ondergebracht in aparte groep en zien er op toe dat de juiste beslissingen worden genomen. Stegeman: "Dat zijn mensen die lang bij Nuon werken of gespecialiseerd zijn in een bepaald onderwerp. Ze weten bijvoorbeeld wat er gebeurt als je een active directory splitst."

In de vergaderkamers van Nuon brandt 's avonds nog laat het licht. De ict-directeuren van Nuon en Continuon overleggen regelmatig met elkaar. "Ik denk dat we nu beter moeten samenwerken dan toen het nog één bedrijf was. Vergelijk het met een scheiding, dat is ook moeilijker dan verliefd worden."