De overname van Netscape door America Online zorgt voor verdeeldheid onder analisten en experts. De meningen lopen uiteen van 'eerste echte bedreiging voor Microsoft' via 'AOL zal leiden in media en elektronische commercie' tot 'schadelijk voor de zakelijke serversoftware van Netscape'.
AOL zegt dat de overname van Netscape met name bedoeld is om de groei van elektronische commercie te bevorderen. Volgens de online-dienst zelf wordt het nu een leverancier van totale oplossingen, die de mogelijkheid heeft Internet-verkeer naar een website te dirigeren. Iets wat andere 'solution providers', zoals IBM, niet hebben, aldus AOL. De vraag is echter of dit bedrijven voldoende lokt om de gevestigde IT-bedrijven links te laten liggen. Bovendien speelt ook de vraagprijs voor een positie op het AOL-netwerk een flinke rol.
Marktonderzoeker IDC bestempelt deze overname als een belangrijk keerpunt in de ontwikkeling van het World Wide Web en elektronische commercie. "De schijnbaar onoverwinnelijke aanwezigheid van Microsoft wordt nu geconfronteerd met z'n eerste echte uitdaging. AOL begint met zijn Internet-ambities in wezen een oorlog tegen Microsoft. De inzet van deze strijd is de controle over het web. De overname van Compuserve was al een duidelijk teken dat AOL erop uit is de online-markt te domineren."
Onderzoeksbureau Hurwitz Group is somber gestemd over de vooruitzichten voor de bedrijfssoftware van het overgenomen concern. "Bedrijven namen Netscape stilaan serieus wat betreft bedrijfsoplossingen. Met AOL wordt Netscape vooral een portaal-leverancier. Belangrijke klanten van Netscapes bedrijfsoplossingen zullen zich nu afvragen hoe het verder gaat met hun contract." De Hurwitz-analisten menen dat de softwareleverancier snel met een afdoend antwoord moet komen. "Hierdoor krijgen IBM, Sun, Oracle en Hewlett-Packard weer de kans om Netscape te kloppen op dit gebied."
Sun neemt namelijk voor de komende drie jaar licenties op alle Netscape-producten en voegt die toe aan zijn eigen portfolio. Hiervoor betaalt het concern een bedrag van 350 miljoen dollar. AOL zal op zijn beurt voor 500 miljoen dollar aan hardware van het computerbedrijf kopen. Sun verkrijgt ook invloed op de ontwikkeling van Netscapes client- en serversoftware. De serverprogrammatuur botst in sommige gevallen met Suns eigen productreeks. Beide bedrijven hebben namelijk web-, berichten- en applicatieservers. John McFarlane, president van Suns Solaris-softwaredivisie, beweert dat de onderliggende technologie complementair is en dat de producten op termijn mogelijk worden samengevoegd.
Verder werken Sun en AOL onder de noemer 'AOL Anywhere' samen om toegang tot het AOL-netwerk te bieden vanaf diverse soorten toekomstige netwerkapparaten. Sun-president Scott McNealy wil opvallend genoeg geen verschijningsdatum van die consumentproducten noemen voordat die daadwerkelijk gereed zijn. McFarlane bevestigt dat de twee bedrijven software ontwikkelen voor ondermeer piepers en mobiele telefoons op basis van het slanke Personal Java-platform. De analistenfirma Patricia Seybold Group onderstreept de nadruk op elektronische commercie met een positief oordeel over de overname. "Netscape zal zich nu meer concentreren op elektronische commercie en op de Netcenter-website. AOL kan de Navigator-browser prima behouden naast de Explorer van Microsoft, omdat het op het Windows-platform belangrijk wil blijven."
Netscapes browser was inderdaad niet de voornaamste reden voor de overname. Tenminste, niet op de korte termijn. Steve Case, president van America Online, verklaarde vorige week al dat zijn bedrijf de overeenkomst met Microsoft voor diens Internet Explorer verlengd. De reden voor deze schijnbaar dubbele strategie is de felbegeerde positie op het bureaublad van Windows. Microsoft levert namelijk de AOL-software bij zijn besturingssysteem Windows waarbij gebruikers de online-dienst direct op hun bureaublad zien. In ruil hiervoor voert AOL de Explorer als standaardbrowser voor zijn 14 miljoen abonnees. "Het is van kritisch belang dat wij op de Microsoft-desktop zitten", aldus Case.
Dit feit heeft al voor flinke ophef gezorgd in de lopende antitrustzaak van het Amerikaanse ministerie van Justitie tegen Microsoft. Die softwareleverancier beweert echter dat AOL de Explorer verkiest omdat deze technisch superieur is aan de Navigator. AOL spreekt dit tegen, maar verklaarde opvallend genoeg in de getuigenbank dat de aanwezigheid op het Windows-bureaublad minder dan 10 procent van alle nieuwe klanten oplevert. Volgens het geruchtencircuit is dat echter een nogal magere schatting en vormt de bundeling met Windows 95 en 98 juist de grootste bron van nieuwe abonnees.
Directie Netscape verschuift
Netscape-directeuren Jim Barksdale en Marc Andreessen doen een stapje opzij. Barksdale krijgt een positie in de directieraad van America Online, maar zegt zelf "geen bestuurlijke rol te zullen vervullen". Het is nog niet duidelijk wie hem opvolgt. Netscape-mede-oprichter Marc Andreessen blijft zijn functie als directeur technologie vervullen totdat de fusie is afgerond.
Volgens Barksdale zal hij dan "een rol krijgen in de AOL-organisatie die we nu nog moeten uitwerken". Analisten interpreteren deze mededelingen als tekenen dat beide topmannen zich op andere gebieden gaan toeleggen. Verder blijft Netcenter-directeur Mike Homer aan het roer staan van deze website-divisie. Hij legt voortaan verantwoording af aan Bob Pittman, president en 'chief operating officer' van America Online. Het is nog niet duidelijk wat voor rol Jim Clark, de andere oprichter van Netscape, gaat vervullen. Barry Schuler, president van AOL's divisie voor Interactive Services, zal de transitie leiden. De samenvoeging van AOL en Netscape moet over drie maanden rond zijn.
