De organisatie voor it-examens Exin richt zich meer en meer op het bijscholen van werkende ict’ers en automatiseerders zonder formele opleiding. Door de krappe arbeidsmarkt wordt bij het aannemen van personeel minder gelet op de vooropleiding. Is de kandidaat aangenomen, dan volgen de benodigde diploma’s alsnog. Deze koerswijziging blijkt uit een peiling onder zo’n 1200 deelnemers aan de it-examens.
Exin ondervroeg in september zo’n 1200 deelnemers aan de it-examens. Daarmee wil de it-examenorganisatie zich een beeld vormen van de kandidaten en achterhalen of de aangeboden programma’s nog aan de verwachting voldoet. De kandidaten zijn vaker dan voorheen werkende ict’ers die hun kennis op peil willen houden en ict’ers die zonder formele opleiding in het vak terechtkomen.
Dat blijkt ook uit de cijfers: vrijwel alle deelnemers hebben baan in de ict. Opvallend is het lagere percentage (50 procent, zie tabel) werkenden bij de kandidaten voor PDI (het praktijkdiploma informatica, bedoeld voor beginnende automatiseerders).
Deze afwijking verbaast productmanager Rienke Voorburg niet. De andere helft van de kandidaten zit nog op school of komt uit werkgelegenheids- of re-integratieprojecten. Een ander deel van deze kandidaten probeert via PDI in een andere baan terecht te komen. "PDI-kandidaten zijn de echte it-starters."
Daarmee heeft het PDI-examen de beginnersrol overgenomen van Ambi (basisdiploma informatiekunde op hbo-niveau). Door de krapte op de arbeidsmarkt is de afgelopen jaren minder acht geslagen op de vooropleiding van automatiseerders, oppert Voorburg. Deze werkende automatiseerders zonder concrete ict-opleiding volgen wel de Ambi-modules, om alsnog geschikte diploma’s te krijgen.
Voor de meeste Ambi- en PDI-kandidaten zijn het vergroten van hun it-kennis en het verbeteren van hun positie op de arbeidsmarkt de belangrijkste redenen. "Deze opleidingen zijn duidelijke keuzes voor de carrière", zegt Voorburg.
Diploma
Het diploma is nodig voor het werk, antwoordt het merendeel van de kandidaten van de drie Itil-examens, (de standaardopleiding voor it-beheer). Voor de it-projectmanagers (Prince-2) is het vergroten van de kennis niet langer het belangrijkste. Van deze kandidaten zegt 95 procent het diploma nodig te hebben om hun werk te kunnen uitvoeren.
De eerste van de drie Itil-opleidingen is ook op veel verschillende plaatsen te volgen. Volgens Voorburg bieden bijna alle opleiders en opleidingsinstituten het aan. "De cursus is zo veelgevraagd, iedereen stort zich erop." De vervolgopleidingen, Itil-practitioner en Itil-service manager, zijn gericht op specifiekere groepen automatiseerders. Het geven van deze twee opleidingen is ook voorbehouden aan een selectere groep opleiders.
| Opleiding: | Ambi | PDI | Itil-foundation | Itil-practicioner | Itil-servicemanager | Prince2 |
| Percentage kandidaten met betaalde baan in ICT | 90 | 50 | 95 | 98 | 98 | 92 |
| Percentage kandidaten met meer dan 4 jaar ervaring | 60 | 30 | 45 | 50 | 85 | 65 |
| Werkt bij | ||||||
| Bedrijf met meer dan 500 werknemers | 60 | 50 | 70 | 70 | 75 | 60 |
| Bedrijf met 200 tot 500 werknemers | 10 | 15 | 8 | 8 | 4 | 20 |
| Bank- & verzekeringswezen | 25 | 7 | – | 25 | – | 25 |
| Computerservice- & it-bureaus | 25 | 15 | – | 50 | – | 55 |
| Overheid | 20 | 15 | – | 10 | – | 9 |
| Overige zakelijke dienstverlening | 7 | 8 | – | 10 | – | 9 |
| Initiatiefnemer | ||||||
| Doet cursus op eigen initiatief | 80 | 80 | 30 | 65 | 70 | 55 |
| Doet cursus op initiatief werkgever | 15 | 10 | 70 | 35 | 25 | 40 |
| Opleiding betaald door werkgever | 80 | 50 | 95 | 95 | 90 | 90 |
| Motivatie voor opleiding | ||||||
| Vergroten it-kennis | 95 | 95 | 80 | 80 | 55 | 70 |
| Erkend diploma halen | 90 | 90 | 75 | 90 | 75 | 80 |
| Verbetering positie arbeidsmarkt | 90 | 90 | 75 | 90 | 80 | 80 |
| Nodig voor werk | 85 | 80 | 90 | 95 | 95 | 95 |
| Verzoek van werkgever | 45 | 35 | 80 | 60 | 45 | 65 |
De baas betaalt
Het merendeel van alle examens wordt betaald door de werkgever. Dit blijkt uit een inventarisatie van het nationaal informatica exameninstituut Exin. Van de kandidaten blijkt 80 tot 95 procent met geld van de baas examen te doen. Het PDI-examen wordt slechts in de helft van de gevallen door de werkgever betaalt. Een verklaring hiervoor is dat de andere helft nog moet beginnen in de automatisering.
Tegelijkertijd blijkt uit het onderzoekje dat de meeste kandidaten op eigen initiatief kiezen voor de opleiding. Dat valt onderzoekster Rienke Voorburg ieder jaar weer op. "De baas betaalt, maar de keuze voor de opleiding wordt zelf gemaakt." Alleen bij Itil-foundation geeft de wens van de werkgever de doorslag (70 procent). Deze basisopleiding is verplichte kost voor bijna iedereen die iets met Itil-beheer te maken krijgt, stelt de productmanager, tot en met de administratieve kracht van een automatiseringsproject. "Het komt veel minder voor dat iemand uit zichzelf Itil-foundation komt doen."
Managers hebben vaak geen zicht op het opleidingenaanbod. Het is volgens Voorburg een veelgehoorde klacht. Kandidaten krijgen wel een schema waarin de groei van hun capaciteiten wordt gepland. De invulling van het schema met specifieke cursussen wordt vaak overgelaten aan de werknemer.
