Het Europees Parlement gaat meebeslissen over een Europese bewaarplicht van ict-verkeersgegevens. Dit besloten de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie van de EU-lidstaten eind vorige week in het Britse Newcastle. Als gevolg hiervan zal het bestaande, omstreden voorstel van Groot-Brittannië, Zweden, Ierland en Frankrijk komen te vervallen.
“Er zal nu een democratische procedure worden gevolgd”, zegt Europarlementariër Edith Mastenbroek (PvdA). Er waren al heel lang klachten over de rechtsgeldigheid van de huidige procedure, vertelt ze. “Voor de zomer heeft het Europees Parlement zich negatief uitgesproken over de rechtsbasis van een zogenoemde ‘derde pijlerprocedure’ (waarbinnen de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie van de EU-lidstaten, verenigd in de JBZ-Raad, zelfstandig bindende beslissingen kunnen nemen, red.) Nu is dan eindelijk besloten dat het Europees Parlement volledige instemmingsbevoegdheid heeft ten aanzien van de bewaarplicht.”
Inhoudelijke discussie
Mastenbroek zegt hier blij over te zijn, maar zich tegelijkertijd te realiseren dat de inhoudelijke discussie nu pas gaat beginnen. “Voorheen heeft het parlement slechts kritiek kunnen uiten op de gevolgde procedure, nu komt de inhoud aan bod. Wat is de noodzaak van een bewaarplicht en hoe werkbaar is het? Wat zijn de risico’s voor de privacy?” Veel tijd voor die discussie is er niet meer, weet ze. “Ik denk dat het nu heel snel gaat.”
De algehele inschatting in Brussel is dat de Britse minister van binnenlandse zaken Clarke, gastheer in Newcastle, na overleg met leden van het Europees Parlement heeft besloten dat het onverstandig zou zijn dit orgaan bij de besluitvorming te negeren. Mogelijk heeft ook meegespeeld dat er onder de in Newcastle aanwezige bewindslieden grote meningsverschillen bestonden. Zo stonden de Duitse ministers van justitie en binnenlandse zaken lijnrecht tegenover elkaar wat betreft de gewenste duur van een bewaarplicht. Dergelijke meningsverschillen zouden een snelle doorbraak in de ‘derde pijler’ verhinderd hebben.
Na de aanslagen in Londen is EU-voorzitter Groot-Brittannië er alles aan gelegen zo snel mogelijk een EU-brede bewaarplicht voor ict-verkeersgegevens in te voeren. Hoewel deze bewaarplicht binnen de ict-branche zeer omstreden is, zegt Clarke nog eind dit jaar een wettelijke regeling te verwachten. Dit betekent dat het Europees Parlement zich waarschijnlijk in november buigt over een alternatief voorstel van de Europese Commissie, die nu procedureel aan zet is. Dit voorstel, dat al op tafel lag en op 21 september wordt gepresenteerd, zal mogelijk nog worden aangepast in de richting van het ‘Britse’ voorstel. De JBZ-Raad zal immers wisselgeld hebben geëist voor hun democratische ‘geste’, zo schat men in Brussel in.
