"Een schizofreen jaar". Dat vindt Henk Bosma van 1997. "Als bedrijf hebben we het goed gedaan, maar het vervreemdingsproces is mislukt". Met dit laatste doelt de voorzitter van de concerndirectie Roccade Informatica Groep op het stranden van de overname-onderhandelingen tussen de Staat der Nederlanden, de aandeelhouder, en Getronics. Inmiddels heeft Bosma een nieuw doel voor ogen: een beursgang. Hij hoopt dat de overheid hierover op korte termijn een besluit neemt.
Roccade staat de komende vier à vijf jaar op eigen benen. Daarna zal het voormalig Rijks Computer Centrum als beursgenoteerd bedrijf zelf meedoen aan het fusie- en overnamespel, verwacht Bosma. Voor een langdurig overnameproces krijgt hij de handen niet meer op elkaar. Bovendien bleek vorig jaar dat Roccade in dit soort trajecten uitbestedingsopdrachten misloopt. Potentiële klanten willen geen langdurige relaties aangaan als er nog geen zekerheid is, zo heeft de bewindvoerder ervaren. De overheid is zich van deze nadelen bewust en heeft daarom de gesprekken met IBM, de andere kandidaat-koper, stopgezet.
De automatiseerder moet snel groeien om zich staande te kunnen houden in een markt die zich kenmerkt door stevige concurrentie, internationalisering en schaalgrootte. Het bedrijf zal dus, naast autonome groei, moeten acquireren. Daarvoor is geld nodig, maar het huidige eigen vermogen schiet tekort. Een beursgang - die volgens Bosma meer kan opleveren dan verkoop - verschaft het benodigde kapitaal en aanzien voor verdere groei. Om alvast een duidelijker marktprofiel te krijgen zijn de werkmaatschappijen Bowhouse, JBA/Ratioplan en Trendsoft samengevoegd tot Roccade Industrious en heet DP/Finance voortaan Roccade Finance.
Een beursnotering is ook noodzakelijk om meer personeel aan te kunnen trekken, zegt Bosma. Dan is Roccade in staat om aan de hand van een aanlokkelijke aandelenparticipatie mensen binnen te halen of te behouden. Het personeelsbeleid is op dit moment een zorgpunt omdat het bedrijf vorig jaar minder nieuwe mensen binnenhaalde dan waarop het rekende. Naast de bekende krapte op de arbeidsmarkt wijst Bosma als oorzaak op de negatieve invloed van de privatiseringsperikelen. Het aantal medewerkers steeg in 1997 van 4031 naar 4346. Dit jaar wil het staatsbedrijf achthonderd nieuwe medewerkers aantrekken, waarvan vierhonderd voor Pink Elephant. Daarbij richt Roccade zich ondermeer op het contracteren van ervaren consultants.
Een ander wervingsinstrument waaraan Roccade werkt, betreft buitenlandse expansie. Op deze manier wil de onderneming aantrekkelijk worden voor IT'ers met internationale carrière-ambities. De vestiging die Pink Elephant in Groot-Brittannië opende, groeide vorig jaar naar tweehonderd man. Pink wil ook in Toronto en Sydney een naam opbouwen met detacherings- en opleidingsactiviteiten. Vooralsnog stellen de prille internationale activiteiten nog weinig voor: ze zorgen voor zo'n 1 procent van de omzet.
Vorig jaar realiseerde de IT-dienstverlener een omzet van 804,7 miljoen en een winst van 35,2 miljoen gulden. In vergelijking met 1996 (omzet: 655,6 miljoen; winst: 28,7 miljoen) is dat voor zowel omzet als winst een toename van 23 procent. De winst werd gedrukt door een voorziening van 15,2 miljoen gulden voor te verwachten millennium-activiteiten. Met de reeds gemaakte kosten erbij opgeteld schat directielid Henk Huisman dat Roccade in totaal zo'n 25 miljoen gulden kwijt is aan het Jaar 2000-probleem. Het gaat dan om kosten voor het aanpassen van de eigen softwarepakketten en de herstelwerkzaamheden van informatiesystemen van klanten. In dit laatste geval blijkt Roccade bij zo'n 20 procent van de beheercontracten op te moeten draaien voor het millennium-onderhoud. De opbrengsten die het overhoudt aan Jaar 2000-opdrachten, lopen in de tientallen miljoenen.
Directeur Risseeuw van Getronics noemde de aansprakelijkheidskwestie en de millennium-schade reden om eind 1997 zijn bod van 1,2 miljard gulden op Roccade drastisch te verlagen. Volgens Huisman is de aansprakelijkheidsdiscussie met klanten echter grotendeels uitgewoed. Neem daarbij de relatief bescheiden millennium-lasten van Roccade en het wordt duidelijk dat de onderhandelingen tussen de Staat en Getronics niet op het Jaar 2000-probleem maar op prijs zijn stukgelopen.
Pink Elephant-vrienden uiteen
De mislukte overname van Roccade door Getronics blijkt nu ook in de top van het staatsbedrijf een slachtoffer te hebben geëist. Directielid ir. Michiel Westermann MBA die ook in de branche-organisatie Fenit bestuursfuncties vervult, is zo moe van de onzekerheid rond Roccade dat hij per 1 april opstapte. Zijn vriendje van het eerste uur, Willem Middelburg, blijft wel in de directie. Westermann en Middelburg behoorden samen met de bouwkundige Van Namen tot de drie Delftse studenten die Pink Elephant oprichtten. Het trio werkte in de avonduren bij het rekencentrum van een chemische onderneming. Ze verdienden daarmee een tientje per uur.
Toen ze er achter kwamen dat het uitzendbureau hetzelfde bedrag ontving, was het idee voor een eigen detacheringsbureau snel geboren. Voor veel geld verkochten ze later Pink Elephant, dat is gespecialiseerd in het beheer van rekencentra, voor veel geld aan het Rijks Computercentrum (thans Roccade). Vanwege hun commerciële ervaring in het particuliere bedrijfsleven stegen ze snel naar de top van dit overheidsbedrijf.
Door de verwikkelingen rond de (mislukte) overnamepoging door Getronics is het duo Middelburg-Westermann nu uiteengevallen. Westermann stond bekend als een warm voorstander van een samengaan met Getronics. Hij droomde van een groot Nederlands IT-concern dat Europa zou veroveren. Roccade-bestuursvoorzitter Bosma bevestigt dat de onzekerheid en onrust Westermann hebben doen besluiten zijn positie ter beschikking te stellen. "Hij was een groot voorstander van de fusie," zei Bosma, die vooral in de beginfase eveneens erg gecharmeerd was van Getronics.
