Week 47 - 2005

Open Document Format
Een marktleider is niet gebaat bij open standaarden, zijn concurrenten wel. Dat is een oude wetmatigheid uit de computerindustrie. De grote krachten achter het Open Document Format zijn daarom Sun, IBM, Adobe, Novell en Google. Microsoft zit daar niet bij. Allicht niet, want het bedrijf verkeert in de gerieflijke positie dat bijna 90 procent van de bedrijven en overheden wereldwijd gebruik maakt van Microsoft Office. De bestandsformaten van Word, PowerPoint en Excel fungeren dus als de facto standaards, dus waarom een alternatief in het leven helpen waar je zelf geen controle over hebt?
Daar kunnen we schande van spreken, maar in de praktijk is deze situatie een stuk comfortabeler dan eind jaren tachtig, toen er nog tal van tekstverwerkers en spreadsheetprogramma's in omloop waren.
Enigszins bizar is het natuurlijk wel dat organisaties zich zo afhankelijk hebben gemaakt van één leverancier. Nu we langzamerhand overstappen naar een nieuwe generatie bestandsformaten gebaseerd op XML, moeten gebruikers dan ook de kans grijpen om af te komen van de 'vendor lock-in'. Open documentformaten dus; je hoeft tenslotte ook geen speciale bril te kopen om een boek van een bepaalde uitgever te kunnen lezen.
De steun voor het recente OASIS Open Document Format for Office Applications groeit. Een veelgeciteerde mijlpaal is het voorstel van de Amerikaanse staat Massachusetts om de eigen overheidsinstellingen te verbieden software te gebruiken die OpenDocument niet ondersteunt. Microsoft heeft eerder aangeven OpenDocument niet in Office zal incorporeren als standaardbestandsformaat. Nu het gemor echter aanzwelt, reageert het bedrijf op de bekende wijze: op het juiste moment meebewegen, maar net niet helemaal. Deze week maakte de softwaregigant bekend dat het zijn eigen Open XML-bestandsindeling ter standaardisatie voorlegt aan het Europese standaardisatie-instituut ECMA. Open XML wordt het bestandsformaat van de komende Office 12. Microsoft komt daarmee ten dele aan de huidige bezwaren tegemoet: omdat de nieuwe Open XML-bestandsindelingen zonder kosten zijn te licentiëren, zijn organisaties voor hun archivering niet tot in lengte van jaren gebonden aan Microsoft-software. Bovendien kunnen andere softwareontwikkelaars de bestandsindeling nu in hun software integreren. OpenOffice zou bijvoorbeeld OpenXML als 'native' bestandsformaat kunnen ondersteunen. Tegelijkertijd blijft Microsoft volledige controle houden over de specificaties.
Ik voorspel dat deze handreiking van Microsoft voldoende zal blijken. Overheden kunnen melden dat de blijvende toegankelijkheid van hun archieven en documenten is veiliggesteld en dat aan de situatie van gedwongen winkelnering een einde komt. De cio's zullen ondertussen opgelucht concluderen dat er voorlopig geen reden is om alternatieven voor MS Office in te voeren.

 
Fred van der Molen beschouwt en becommentarieert het ict-nieuws van de afgelopen week.