Peter van Eijk is onafhankelijk adviseur (www.digitalinfrastructures.nl).
Kun je je kennis en vaardigheden vergroten door uit te besteden? Of hol je die juist uit door uitbesteding? Dit onderwerp van mijn vorige column leverde nogal wat controverse op in mijn mailbox en online.
Het dilemma van informatietechnologie zit in de beheersing. Hoe meer technologie we beheersen, hoe meer we er mee kunnen, maar ook hoe meer mensen we nodig hebben om het te blijven snappen. En we kunnen simpelweg niet al die mensen zelf in dienst hebben.
Een voorbeeld is het beheer van DNS, wat als het ware het telefoonboek van het internet is. Als dat niet werkt ligt alles plat. Je eigen deel van DNS zelf goed doen vergt nogal wat hardware om de beschikbaarheid hoog te houden. De systeembelasting is echter nul komma nul. Ook moet je voortdurend blijven opletten en de software actueel houden, anders wordt het zo gehackt. Een goede kandidaat voor uitbesteding dus, zodat een heel team aan deskundigen er dag en nacht mee bezig kan zijn. Daarmee wordt de kwaliteit veel hoger, en de eigen inspanning kleiner.
Als het aantal mensen dat je in dienst hebt constant blijft, kun je door uitbesteden de hoeveelheid technologie die je kunt beheersen vergroten. In plaats van de technologie te kunnen toepassen, hoef je dan alleen maar de kwaliteit te bewaken. Je hoeft geen bal te kunnen raken om een recensie van een voetbalwedstrijd te schrijven. Je hoeft geen hamburgers te kunnen bakken om te proeven of ze lekker zijn.
Alleen heeft een langdurige relatie met een leverancier dezelfde risico's als een huwelijk. In het begin doe je uit verliefdheid alles voor elkaar. Maar zonder regelmatige aandacht blijkt die knappe spits van het eredivisie team op een bepaald moment met een bierbuik in het café-elftal te zitten. En dan heb ik het nog niet over hoe die vrouw er dan uit ziet. Scheiden is dan wel een hele grote stap, met een hypotheek en de kinderen.
Ook een uitbestedingsrelatie hou je liever zo lang mogelijk leuk. Als je afhankelijk van elkaar bent, zul je dus moeten blijven investeren in elkaar om te begrijpen wat voor jou en die ander belangrijk is.
Yin en Yang. Alleen internen of externen red je het op korte en lange termijn niet mee. Beetje overhead of branchevreemde activiteiten buiten de deur. Outsourcen moet niet een machtsoverdracht blijken, maar een voor beide partijen interessante stap. Een goed bedrijf zou qua peoplemanagement nauwelijks verloop hebben, maar wel doorstroom. Zelden piekactiviteiten waar extra mensen nodig zijn, en continu in beweging. Is spoed echt spoed, of kun je niet beter binnen de bandbreedte van je bedrijfscurve wat over/ondercapaciteit accepteren?
Zeg je hier niet hetzelfde als wat er al jaren wordt geroepen: "Schoenmaker blijf bij je leest", "richt je op je kerntaken"?
Er zullen diverse mensen zijn die hierop zullen wijzen en dan in het verlengde hiervan dat er toch nog kennis over het betreffende onderwerp in de organisatie aanwezig moet zijn en dergelijke.
En ze hebben nog gelijk ook... hoe kan je het niveau van kwaliteit in de gaten houden als je er geen kaas van hebt gegeten? Maar met dezelfde vaart zeg ik: "ook jij hebt gelijk". Het probleem is meestal dat het feit dat kennis in de organisatie geborgd dient te zijn wordt vertaald in een situatie waarbij er een hele afdeling aanwezig moet zijn die het werk het beste zelf kan uitvoeren. Im Grunde is het niet veel anders dan het probleem dat de meeste leidinggevenden hebben met thuiswerk: je moet vertrouwen hebben in het feit dat er buiten je directe blikveld voldoende werk wordt uitgevoerd om de continuiteit van je bedrijf/afdeling te waarborgen. En dat is een heel ander pak mouwen.
Ongemerkt zijn we al best wel goed in het uitbesteden. Post bezorgen we niet zelf, stroom wekken we zelf niet op, geld wordt beheerd door de bank, catering, lease, en gaan zo maar verder.
Bij volwassen diensten is het goed uit besteden.
Bij minder volwassen diensten zoals met name software ontwikkeling is uitbesteden een heel ander cup of thee. Maar als je dan naar diensten kijkt zoals hosting en software as a service, dan zie je dat de volwassenheid met rasse schreden nadert.
Uitbesteden van IT gerelateerde zaken zou in mijn ogen thuis moeten horen bij strategie. IT is namelijk heel belangrijk en duur, maar hoort het bij je bedrijfsvoering?
Voor niet IT bedrijven is standaardiseren het devies. Dan ben je in ieder geval goedkoper uit als je het uitbesteed.
De schrijver gaat er schijnbaar vanuit dat de leveranciers allemaal op hun blauwe ogen te vertrouwen zijn. Wat dat betreft lijkt het veel op een garage met je (lease)auto uitvreet. Als je een slechte hebt dan weten ze feilloos al die zaken aan je auto te vervangen waarvan je zelf geen flauw idee hebt of dit nodig is of niet.
In IT is het exact hetzelfde en kan je de vergelijking maken dat vele ervan 'gold diggers' zijn. Als je zelf geen flauw benul van die details hebt kom je het ook nooit te weten. Pas wanneer je overstapt naar een integere club zullen zij die beerput voor je open trekken. De slechten zullen dat ook doen maar je daarbij een veel te lang traject aansmeren op die beerput op te ruimen.
Wat dat betreft sluit ik me volledig bij Henri aan. Zorg dat je gaat standaardiseren en daarmee de hele IT transparant krijgt. Bij twijfel besteed de controle uit aan een (concurrerende) partij die er belang bij heeft om fouten op te sporen.
Henri Koppen | 1 november 2011 08:23 
Lees meer over