Fred van der Molen beschouwt en becommentarieert het ict nieuws van de afgelopen week. Met deze keer: Wie kwam er uit de kast? Waarom stapt Siemens in Symbian? Wat kan Bill Gates nu ook?
Wie kwam er uit de kast?
… Nicola Hemming, de baas van Kazaa. Nog nooit had ze een interview gegeven, maar vorige week verscheen haar blonde hoofd ineens in meerdere media tegelijk, waaronder onze eigen Planet Multimedia. Dat kon natuurlijk geen toeval zijn. Die plotselinge toeschietelijkheid was overduidelijk onderdeel van een ‘damage control’ operatie. De populariteit van Kazaa is namelijk in internetkringen ingestort nadat bekend werd dat Kazaa stiekem software meelevert waarmee computers op afstand kunnen worden overgenomen. Vervolgens kunnen ze worden ingezet in het gedistribueerde computernetwerk Altnet voor reken-, opslag- en distributietaken. De bedenker van Altnet is het bedrijf Brilliant Digital Entertainment, een bedrijf dat al langer ‘spyware’ en advertentiesoftware met Kazaa meelevert. Altnet moet overigens nog de lucht in en Briljant ontkent dat ze dat stiekem zouden doen.
Hemming is de directeur van Sharman Networks, een onderneming die op het tropische eilandje Vanuatu is gevestigd. Sharman is eind vorig jaar speciaal opgericht om Kazaa over te nemen. De genius achter dat plan is Kevin Bermeister, eigenaar van Brilliant. Hij heeft zijn goede vriendin Hemming verzocht Sharman op te zetten. Waar Bertelsman voor Napster 85 miljoen dollar neertelde, hebben Hemming, Bermeister en een investeringsclubje Kazaa waarschijnlijk voor een koopje overgenomen. De eigenaren van het in Nederland gevestigde softwarebedrijfje waren namelijk zo nerveus geworden van de juridische procedures die Buma/Stemra tegen hen voerde, dat ze er dolgraag van af wilden. Volgens Hemming is iedereen er beter van geworden. De vorige eigenaar en mede-oprichter Niklas Zenstrom zou ook nog altijd goed verdienen aan de licenties. In de interviews fulmineert Hemming tegen ‘illegale’ gestripte versies van Kazaa, waar alle software van Briljant uit is gesloopt. Gaat Kazaa nu ook processen voeren?
Waarom stapt Siemens in Symbian?
… om een eigen identiteit te houden. Siemens heeft voor ruim 20 miljoen euro een belang van 5 procent genomen in Symbian, maker van software voor ‘intelligente’ mobiele telefoons. Siemens sluit zich daarmee aan bij grootaandeelhouders Nokia, Ericsson en Motorola die tot dusver samen met Psion het Symbian-consortium vormden. Nu vier van de vijf grootste fabrikanten van mobiele telefoons – alleen Samsung ontbreekt – in Symbian participeren, ontstaat een heus monsterverbond. Dat deze grootmachten bij elkaar schurken heeft alles te maken met de plannen van een nieuwe speler op de telefoonmarkt, Microsoft, die een variant van zijn Pocketpc pda-software onder de naam Smartphone wil slijten aan fabrikanten van de volgende generatie mobiele telefoons. Microsoft heeft lang aan Ericsson en Siemens getrokken, maar beide bedrijven hebben ter elfder ure besloten toch nog maar liever met marktleider en concurrent Nokia mee te doen. Dat is op zijn minst opmerkelijk. Dat Ericsson sinds de ‘joint venture’ met Sony geen belangstelling meer heeft voor Microsoft is begrijpelijk, maar waarom zou een underdog als Siemens geen gebruik maken van de marketingkracht van Microsoft?
Wellicht heeft de Duitse fabrikant twijfels over de Smartphone-technologie zelf. Dat kan. De eerste versies van Windows CE waren immers ook rampzalig. Maar Siemens ziet volgens mij ook om strategische redenen de Smartphone-route niet zitten. Microsoft wil van de telefoonmarkt een klonenindustrie maken, waarbij net als in de pc-industrie de hardware in grote mate inwisselbaar is. Op elk Smartphone-toestel flitst straks eerst het Microsoft-logo op en geen fabrikant mag de software aanpassen. Met Symbian is dat anders. Daar blijft de telefoonmaker in de bestuurdersstoel. Symbian levert de kerntechnologie die de fabrikanten vervolgens naar eigen inzicht en smaak integreren in hun toestellen. De gebruiker zal nooit weten dat de ‘communicators’ van de toekomst werken met een Symbian-besturingsysteem en het zal hem ongetwijfeld ook geen ruk interesseren
Microsoft wil – al dan niet met hulp van Intel – het pc-model overzetten naar de mobiele wereld: een vaste chipset plus besturingssysteem in combinatie met een open architectuur. Bij de A-merken heeft het bedrijf nu bot gevangen en daarom ontwikkelt het bedrijf nu plan B: verkoop via huismerken. Microsoft probeert momenteel rechtstreekse deals te maken met de telecommaatschappijen. Dat is slim bedacht. De telco’s zijn belangrijke verkopers van mobiele telefoons; ze hebben een machtig distributienetwerk. De telco’s kunnen de Smartphone-klonen prachtig onder het eigen merk verkopen, een mooie gelegenheid van ‘corporate branding’. Het wachten is op de eerste grote Europese mobiele aanbieder die hier brood in ziet.
Wat kan Bill Gates nu ook?
… getuigen. Voor het eerst sinds de start van het antitrust-proces eind 1997, bracht Microsoft Bill Gates zelf in als getuige. Sinds Monica Lewinsky was het niet meer zo druk geweest op de publieke tribune van een Amerikaanse rechtszaal. Het was dan ook niet niks dat de rijkste man ter wereld zich liet verhoren door het schorremorrie van de Amerikaanse justitie. Maar ramptoerisme speelde ongetwijfeld ook een rol, want Gates had bij een eerdere videogetuigenis een wat stuntelige indruk gemaakt.
Daar was nu geen sprake van. In alle ‘recensies’ kreeg Gates een dikke voldoende. Belangrijker voor Microsoft was evenwel dat Gates – ondersteund door Powerpoint-dia’s – gedetailleerd mocht uitleggen, waarom het voor Microsoft onmogelijk is aan de eis te voldoen versies van Windows te maken zonder ‘middleware’ als Internet Explorer, Media Player, Messenger en Passport.
Want daar spitst de zaak zich op toe, sinds negen ‘dissidente’ staten het eerdere schikkingsvoorstel hebben verworpen en het antitrust-proces op eigen houtje voortzetten. Aangetoond is dat Microsoft antitrust-wetten heeft overtreden. De negen staten zoeken nu naar maatregelen om "de concurrentie te herstellen tot het niveau voordat deze illegale activiteiten plaatsvonden."
Hun voorstel is nu dat hardwarefabrikanten Windows ook zonder applicaties als Messenger, Media Player en Explorer moeten kunnen uitleveren. Dat geeft ruimte voor concurrentie. Gates wilde de staten ervan doordringen dat ze de consequenties van deze maatregel niet goed hebben doordacht. Volgens hem moet Microsoft Windows van de markt halen, als Explorer eruit moet worden gesloopt.
Nu zit niemand er meer op te wachten dat de browser uit Windows wordt gesloopt – het zou inderdaad een ramp zijn voor de gemiddelde gebruiker – maar de terechte vrees van justitie is dat Microsoft zijn monopoliepositie op het gebied van desktop-besturingssystemen zal blijven gebruiken om andere markten te annexeren. Daartoe moeten hardwarefabrikanten inderdaad de gelegenheid krijgen varianten uit te leveren van Windows, al voorspel ik dat ze daar zeer spaarzaam gebruik van zullen maken. Gates moest overigens toegeven dat Microsoft al een gestripte versie van zijn besturingssysteem heeft ontwikkeld, ingebedde Windows XP, die als basisbesturingssysteem van een pc zou kunnen dienen. Hij moest bevestigend antwoorden op de vraag of op je pc met dit besturingssysteem een programma als Office kon laten draaien.
