Alleen wanneer telewinkelen en elektronisch zakendoen simpel mogelijk is geworden, kan het Web een volwassen massamedium worden, dat naast krant, radio, televisie en telefoon zijn plek verovert. De massale acceptatie van betaalsystemen – waarom niet een digitale euro van de nieuwe Europese centrale bank – is de hobbel die genomen moet worden om de transacties van de grote massa te faciliteren.
Online media worden meestal gebruikt voor kleine aankopen. Daarvoor is het het makkelijkst als men onmiddellijk en veilig kan afrekenen. Volgens een onderzoek van Smartbiz zijn de meest via Internet bestelde artikelen achtereenvolgens: boeken, software, computerhardware, muziek, vrijetijdskleding, en films en video’s – inderdaad kleine aankopen.
Internet begon als een onderzoeksnetwerk voor wetenschappelijke communicatie in de jaren zeventig. Pas tegen 1996 was het Internet zover gegroeid dat voor het eerst meer zakelijke dan niet-zakelijke gebruikers waren aangesloten. Dit luidde een grote verandering in, relevant voor e-handel: de fase van webverteren. In eerste instantie verzette de academische wereld zich daar heftig tegen.
Ieder bedrijf van enige omvang heeft nu een site met minimaal PR-materiaal en informatie over producten en diensten. Nieuwsrubrieken zijn niet meer veilig, door de vele advertenties van vooral seksexploitanten en omdat e-mail-adressen uit nieuwsrubrieken worden gefilterd en gebruikt om direct-e-mail-databases te vullen. Iedere dag een postbus vol beloftes over snel rijk worden, pyramidespelen, seks, tips om de hit rates van je sites te verhogen en referenties naar webgidsen is niet leuk. Het is tijd voor de elektronische nee-nee-sticker. Bedrijven te over die hoge hit rates beloven, maar voorlopig doe ik het gewoon met de hand.
Nu start de fase dat webverkoop groeit als kool. Een in 1996 uitgevoerd trendonderzoek van Activmedia bevestigt dat. Activmedia voorspelt dat de verkoop via het Web toeneemt van 436 miljoen dollar in 1995 tot 45 miljard in 1998. Momenteel domineert de VS de webverkoop, maar dat aandeel valt tegen 1998 terug tot 70 procent. Export is een belangrijk bestanddeel van de webverkoop. De eerste succesverhalen (CD-winkel Cdnow, boekhandel amazon.com, routerfabrikant Cisco, software-aanbieders en sex-sites) zijn er al. Men kan afrekenen met de bekendste creditcards (vaak onbeveiligd) of Internet-betaalsystemen, zoals First Virtual van de First Virtual Internet Bank.
Verrassend is de sterke opkomst van First Virtual het laatste jaar. Weinig andere pure Internet-betaalsystemen hebben zo’n marktacceptatie verworven. Als de Internet-penetratie in de meeste westerse landen een kritische grens van 10 procent overschrijdt (waarschijnlijk dit jaar nog), zullen ondernemers massaal digitale winkels inrichten, zoals Nashuatec, Boeknet en vele andere.
Creditcard-maatschappijen die als eerste profiteerden van Internetverkoop werken met man en macht aan veiliger oplossingen volgens de Secure Electronic Transaction-standaard van Visa en Mastercard – overigens niet geheel onkraakbaar volgens Internet-hackers. Ipay, Cyberchipper, Digicash en andere betaalsystemen gaan strijden om de gunst van de kleine transactie. Immers, hoe microbetalingen te ondersteunen is een specifiek probleem dat moet worden opgelost. Als ik tien cent moet betalen voor een opgevraagd Volkskrant-artikel, moet dat wel efficiënt kunnen, zonder hoge transactiekosten (2,50 gulden bij een creditcard-transactie is dan veel).
Interessant is het jet millicent-initiatief van Digital. Om e-handel tot een succes te maken moeten nog veel meer problemen worden opgelost: ketenintegratie door edi-oplossingen, zoals die van Harbinger, integratie met back office-systemen en logistieke orderverwerking.
Winkeliers moeten nu vooral denken aan de massa. Zie ik kansen als ik me richt op de massa van tachtig miljoen Internetters? Of richt ik me op een zakelijk marktsegment dat nu al massaal aanwezig is op Internet, zoals computergebruikers? Ondertussen is voor inkoopafdelingen aansluiting op het Web een must. Ook voor inkoop is het een efficiënt middel om snel productinformatie op te vragen, functionele vergelijkingen te maken, softwareproducten te laden voor tests, aanbiedingen te vergelijken en de gang naar een winkel te besparen. Voor de verkopende partij zijn de voordelen nog veel groter: bezuinigen op marketing en verkoop door efficiënte orderverwerking.
Wat kan de overheid doen om al dat moois een duwtje in de rug te geven? Wijers en Zalm zouden een digitale florijn kunnen introduceren, of, nu ze toch bezig zijn met ‘Amsterdam’ voorbereiden, een digitale cybereuro die voldoet aan de hoogste beveiligingsnormen en dus de facto onkraakbaar is. Dat zou nog eens regeren zijn. Betere Marshallhulp voor de onderontwikkelde digitale economie kan ik me niet voorstellen.
Om de drie weken schrijft dr Martijn Hoogeveen, manager Partnership & Service Development bij PTT Telecom Internetdiensten, op deze plek over de beste Internet-sites rond een thema dat interessant is voor de lezers van Computable.
Alle http-adressen van de genoemde sites zijn te vinden op Computable Online: https://www.computable.nl/internet.
