Van Vliet: ICT politiseert

Het is interessant om te zien hoe politici techniek in het algemeen en ict in het bijzonder inzetten om hun doelstellingen te realiseren. Of het raadzaam is ... ik heb zo m'n twijfels.

Ik heb het een paar jaar gelden mee mogen maken in de gemeenteraad van een grote stad. Uitgangspunt was het motto: ‘de vervuiler betaalt'. Kan niemand mee oneens zijn toch? Van links tot rechts gingen we daarom akkoord met een ondergronds afvalsysteem. Via een website konden de inwoners dan zien hoe hun afvalpatroon was en hoe ze dat zouden kunnen beïnvloeden.

Toen de systemen echter door de hele stad in de grond waren gestopt bleek dat je als burger niet per gewicht betaalde, maar per keer dat de klep werd geopend om vuilnis weg te gooien. Niet diegene die het meeste vuil weggooit, maar diegene die het meest de klep opent betaalt dus de hoogste rekening. Heel vervelend voor de bejaarde mensen die gewend waren kleine zakken met huisvuil weg te brengen. Goed idee, maar de uitvoering is belabberd.

Landelijk zie je nu hetzelfde proces gebeuren met de kilometerheffing. Ook hier hebben weer een paar politici geroepen: "wie veel rijdt moet ook meer betalen". En ook hier zijn natuurlijk alle kamerleden het mee eens. Je zou zeggen; doe een duppie erbij op de dieselprijs en het is opgelost. Nee, in Nederland doen we dat anders, dat gaan we doen met een zogenaamde kilometerheffing waarbij iedereen een kastje krijgt in zijn auto. Vervolgens kan diezelfde overheid continu zien waar je bent. Hoezo privacy?

Gelukkig las ik vorige week dat de kilometerheffing waarschijnlijk later ingevoerd gaat worden dan 2011. De kans dat in 2011 gestart wordt met de kilometerheffing voor vrachtverkeer en in 2012 voor personenauto's is slechts "15 procent", aldus minister Eurlings (Verkeer & Waterstaat) in de Kamer. Kamerlid Koopmans (CDA) waarschuwde dat de invoering inzet kan worden van de verkiezingen in 2011, met als risico dat het hele project misschien niet doorgaat.

Hoezo risico? Leuk idee, maar niet uit te voeren zonder grote risico's en zonder verlies van privacy.
Niet doen dus!

Robert van Vliet adviseur e-overheid