Daar waar mogelijk is op it-afdelingen het menselijk handelen vervangen door software. De afdelingen staan garant voor een correcte afname en toepassing van hun diensten. Daarvoor moeten ze met behulp van it-monitoring-technologie de prestaties van it-voorzieningen meten. Monitoring is van strategisch belang, want it-gerelateerde storingen beïnvloeden het resultaat van de bedrijfsvoering.
Twintig jaar geleden zagen it-afdelingen zich gedwongen een belangrijk deel van hun taken te automatiseren om de voorhanden hardware- en softwarevoorzieningen efficiënter te benutten. Het bewaken van de it-bronnen en de it-prestaties werd een aparte discipline. In eerste instantie lag de focus op het bewaken van de infrastructurele componenten van de informatievoorziening, dus netwerkverbindingen, opslagcapaciteit, processoractiviteiten en de beschikbaarheid van randapparatuur. Het ITIL-model (Information Technology Infrastructure Library) vormde het uitgangspunt voor het op industriële schaal inrichten en bewaken van it-functies. Voor een it-afdeling werd monitoring hetzelfde als de meet- en regeltechniek in de procesindustrie.
Tot vorig jaar bestond in Nederland de vereniging itSMF, die zich met de promotie van ITIL, it-monitoring en bijbehorende tools bezighield. De leden van de beroepsvereniging zijn overgegaan naar de sectie Service Management van Ngi-NGN. Die vereniging is inmiddels gefuseerd met de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Informatie Professionals (KNVI) en de vakvereniging voor documentaire informatievoorziening (SOD). Productinformatie over it-monitoring tools is te vinden in rapporten op de site www.persistencemarketresearch.com, bij Gartner (Using IT Infrastructure Monitoring Tools to demonstrate the Value of IT Operations), op de site www.apprize360.com en bij Big Panda (The State of Monitoring).
Hoe meer data er door monitoring wordt vergaard en opgeslagen, des te meer betekenis die data krijgt en indicatoren gaat genereren. De basisrol van it-monitoring blijft hetzelfde, maar naast het bewaken van de it-infrastructuur bestaan de taken verder uit het leveren van informatie over de operationele prestaties van het bedrijf (servicemanagement). De technologie biedt nieuwe perspectieven met ‘smart’ data die ons gaan vertellen wat goed gaat en wat niet. We worden steeds beter in het automatiseren van het inzamelproces, het analyseren en het opnieuw verwerken en correleren van data. Bovendien kunnen we ze makkelijker delen met interne gebruikers met behulp van business intelligence tools, cartografische weergaven of BAM (Business Application Monitoring). Die aanpak biedt ook nieuwe mogelijkheden om storingen te controleren en effectiever te zijn bij het herstellen van it-diensten.
Wanneer we opgeslagen monitoring data gaan hergebruiken en analyseren, lenen de geaggregeerde gegevens zich uitstekend voor interactie met de ‘business’. Ze blijken een goed instrument voor het communiceren tussen it-afdeling en andere bedrijfsafdelingen, zowel op het uitvoerende niveau als op het niveau van het financieel management en het senior management. Het is veel makkelijker geworden om gegevens te delen via een reeks van communicatiemiddelen (schermen, dashboard pushes, grafische weergaven, enz.). Voor een it-afdeling met beperkte capaciteit ligt de uitdaging in het correleren van gegevens en correct rangschikken alvorens ze te verspreiden. Het gaat er niet om zo veel mogelijk gegevens te produceren, maar om het juiste informatiepakket samen te stellen aan de hand van een selectie van data en indicatoren die nauwkeurig de bedrijfsprestaties weergeven.
De business georiënteerde insteek plaatst it-monitoring op een hoger niveau. Niet langer vormt it-monitoring de vraagbaken voor uitsluitend interne medewerkers; de discipline is tevens de servicedesk voor iedereen die zich via een (web)portaal wendt tot een dienst van een bedrijf of een openbare instantie. Deze monitoringfunctie komt bovenop de bestaande infrastructurele controletaak. Clouddiensten vormen in deze een extensie van de it-infrastructuur. Business en it hebben nu dezelfde belangen. Gezamenlijk moeten zij zich ontfermen over de werking van de applicaties en de daarmee verbonden webservices. Daartoe ontwikkelt de it-afdeling een volwassen monitoringstrategie en toont daarmee transparant te kunnen functioneren door technische gegevens te transformeren naar voor de business begrijpelijke informatie.
Persistence Market Research schatte in 2015 de omvang van de wereldwijde markt voor monitoring tools in op ongeveer 19 miljard dollar. Volgens het bureau stijgt voor eind 2024 de waarde naar 34 miljard. De vraag is of de marktdominerende partijen van weleer, die hun tooling voornamelijk op licentiebasis verkochten, gaan profiteren van de groei. Er zijn nu veel meer kleinere partijen actief die het ’pay per use’ model hanteren. Soms leveren ze via een maandelijks opzegbaar abonnement tevens aanvullende functionaliteit in de vorm van implementatie- en trainingsdiensten.
