Ministeries hebben het actieplan NOiV voor gemiddeld 64 procent gerealiseerd, blijkt uit het onderzoek. Andere overheden, bijvoorbeeld waterschappen, provincies en gemeenten, zijn volgens het programmabureau goed op weg, maar kunnen nog meer doen. 'Blijkbaar hebben we de voordelen nog niet overtuigend genoeg gebracht', zegt Heemskerk. 'Hiervoor gaat NOiV de komende tijd nog wat actiever met mede-overheden samen optrekken.'
Het Rijk gebruikt meer dan tweehonderd pakketten van open source software. Deze software wordt vooral gebruikt 'onder de motorkap', bij besturingssystemen, databasemanagementsystemen en webservices. Linux, Apache, MySQL en Firefox worden steeds vaker gezien als standaard, schrijft het programmabureau. De overheid gebruikt steeds meer open source contentmanagementsystemen en ook de browser Firefox wordt steeds vaker ingezet.
Open Office
Open Office staat niet in de lijst met software die vaak wordt toegepast. Dat er nog geen grootschalige implementaties van de open werkplek zijn, komt door de complexiteit van de werkplek, aldus NOiV.
De reden dat overheidsinstanties nog niet grootschalig overschakelen naar open source software of open standaarden, komt doordat zij de interdepartementale samenwerking verkiezen boven het gebruik van de software. 'De keuze wordt elders gemaakt en de deelnemende gemeenten volgen de gemaakte keuze', schrijven de onderzoekers. Volgens staatssecretaris Heemskerk heeft het ook een andere reden. 'Ook staat de vrees voor hoge transitiekosten overschakeling naar open source nog te veel overheden in de weg.'
ACTIEPLAN NEDERLAND OPEN IN VERBINDING (NOIV)
In december 2007 werd het actieplan ‘Nederland in open verbinding' door de Tweede Kamer aangenomen. Het plan van PvdA-staatssecretaris Frank Heemskerk heeft tot doel het gebruik van open standaarden en open source software bij de (semi-)publieke overheid te versnellen. Heemskerk wil de interoperabiliteit binnen de overheid vergroten door het gebruik van open standaarden en de afhankelijkheid van leveranciers te verminderen door het gebruik van open source software. Zo wil hij bovendien een ‘gelijk speelveld op de softwaremarkt bevorderen'.
Reacties
Dit gaat vast niet snel gebeuren. Ambtenaren houden doorgaans niet van verandering en willen zich kunnen indekken. Ze denken dat te kunnen doen via leveranciers die veel geld voor licenties vragen. Als je leveranciers veel betaalt, dan zullen ze toch ook hard voor je moeten lopen? Dus kiezen ze massaal voor MS, Oracle, SAP, et cetera. Helaas, juist de grote leveranciers bieden meestal niet meer dan een beperkte inspanningsverplichting en is de rest van de ondersteuning als meerwerk te betalen.
Dezelfde grote leveranciers willen de ambtenaren vaak ook paaien door goedkopere of gratis Closed Source opleidingen aan te bieden bij de aanschaf van licenties. Dat kan niet bij Open Source. Op zo'n manier krijgen ze eerder de ICT-beheerafdeling mee (als die nog niet door outsourcing verdwenen is).
En hoe zit het met de gemiddelde ICT-beleidsambtenaar? Wat pikt die op van de Open Source succes stories, Open Source programma?s en - uitvoeringsagenda?s? Gemiddeld is die ambtenaar er nauwelijks van bewust dat er ook aanzienlijke transitiekosten kunnen zijn bij reguliere Closed Source migraties. Die begrijpt ook niet dat er extra beleidsmogelijkheden zijn bij nieuwe gezamenlijke initiatieven, zoals gezamenlijk te ontwikkelen werkplekken, SaaS en dienstencentra. Er is geen enkele reden dat de meeste beleidsambtenaren nog eens 10 ? 15 jaar blijven nadenken over Open Source en het testen van Open Source om niks concreets opleveren.
Niet dat Closed Source slecht is en het wordt steeds beter, maar er zijn vaak ook Open Source alternatieven die effectief en efficient in te zetten zijn. Bij initiatiefrijke (semi)overheden is dit ook al jaren te zien.
Als de politiek snel meer Open Source wil in een tijd van financieel-economische crises, dan zal ze dat moeten afdwingen.
Nog steeds is de Out of Box Experience tussen Closed en open software groot.
Van veel closed source software zie je dat de installatie een kwestie is van Next, Next, Finish om een draaiend systeem op te leveren. Vervolgens kan het draaiende programma (guided) geconfigureerd worden.
Installeren bij open source software komt veelal neer op een vele uren kostend of een consultant gedreven tweaken van configuratiefiles, scripts, tools en externe programma's alvorens het programma start. Het tweaken is zeker nodig wanneer je afwijkt van het default besturingssysteem voor een opensourceapplicatie omdat je het aantal verschillende Linux besturingssystemen en versies binnen een organisatie wenst te beperken.
@John: Inderdaad maakt het dus niet uit voor ge-outsourcede of zeer beperkte ICT-afdelingen. Zij zijn veelal toch al aangewezen op externe hulp. Wanneer je een chauffeur hebt voor je auto, is alleen het comfort van de achterbank van belang. De richtingaanwijzer is iemand anders zijn probleem ;-)
Daarnaast is er natuurlijk de pure vraag of een opensourceprogramma echt opensource is wanneer bijvoorbeeld de licentie en communicatie componenten alleen als binary beschikbaar zijn.
Fijn dat John zo goed op de hoogte is van de cultuur onder ICT- en beleidsambtenaren. Maar dit soort grove en onterecht generalisaties maken het moeilijk om de rest van je verhaal erg serieus te nemen. Probeer je eens werkelijk te verdiepen in wat er op een gemiddelde gemeentelijke ICT-afdeling afspeelt voordat je je weer vrolijk in domheid wentelt.
@ Pieter
Opmerkelijke uitspraak:
"installeren bij open source software komt veelal neer op een vele uren kostend of een consultant gedreven tweaken van configuratiefiles, scripts, tools en externe programma's alvorens het programma start"
Wanneer heb je werkelijk iets gedaan met open source programma's of linux? 5 jaar geleden of meer schat ik.
Voor je zulke uitspraken doet moet je je eerst informeren. Tonen dat je kennis niet uptodate is, maakt geen goede indruk.
Ubuntu installeren is niet moeilijker dan Windows en draait geweldig ook eenvoudigere (en dus goedkopere) systemen als Windows. Iedere chimpansee kan Open Office installeren en ermee werken. Ik draai thuis 100% Open Source, zonder problemen. Het kan wel, als je maar wilt!
Het probleem met closed source is dus niet dat het niet werkt, maar dat het onvoldoende wordt ondersteund en dat extra ondersteuning (veel) meer geld kost. Beetje het verhaal van de inkjetprinter die je koopt voor 40 Euro waarna twee nieuwe cartridges 50 Euro kosten. Voordeel van zo'n printer is dat je ook gewoon een nieuwe kunt kopen. Met software ligt dat helaas anders.
Open source pretendeert gratis te zijn en net zo goed als closed source, maar wordt ook niet ondersteund. Dat betekent dat je daar mensen voor moet hebben die weten hoe het werkt, hoe je het kunt customizen en die de ontwikkeling bijhouden. In feite ontwikkel je dan zelf en de vraag is of dat uiteindelijk niet duurder is dan standaard. Mijn stelling is dat open source bestaat bij de gratie van closed source. En dan nog dit: Stel dat open source uiteindelijk op grote schaal de plaats van closed source in neemt, dan betekent dat in de praktijk dat je afhankelijk bent van het werk van hobbyisten. Hobbyisten die in veel gevallen nu nog hun geld verdienen met werken voor closed source leveranciers en daardoor in hun vrije tijd aan open source kunnen werken. Daarmee werken ze aan hun eigen ondergang, want straks zijn ze dus hun baan kwijt. Of ze dan nog steeds zo bereidwillig aan open source willen werken is maar zeer de vraag. Ik voorspel daarom dat de kwaliteit van open source in de toekomst eerder verslechtert dan verbetert. Voor echt goede open source ga je uiteindelijk net zoveel betalen als voor closed source.
'Vooral gemeenten kunnen meer open source software en open standaarden gebruiken.'
Volgens mij zijn we (gemeenten) per 1 januari verplicht om met open standaarden te werken... Dus wat dat 'kunnen' dan betekent?
@hk : ignorance is bliss
hardware != software
*Free* as in *speech*, not *beer*
Er zijn genoeg mogelijkheden om betaalde ondersteuning te krijgen van OSS : Ubuntu, Open Office (Sun.*) en zo zullen er nog genoeg zijn...
Als je kundig genoeg bent *mag* je het zelf doen !
De rest is pure speculatie.
Ik ben sterk voorstander van vrije software, maar blijf wel reeel. Thuis en op mijn huidige werk gebruik ik veel open/vrije software.
Zoals in eerder commentaren is aangegeven, is de realiteit en achtergrond van iedere gemeentelijke organisatie vaak anders (complex enz) dan men zich voorstelt.
In iedere organisatie (vooral grote, decentrale) zijn er lagen waar software aan de orde komt. Wat ik uit mijn jaren werkervaring als beheerder bij een gemeente heb gezien:
- netwerk (routing, firewall, virtualisatie, distributie etc)
- kantoorautmatisering (OS, mailclients, browser, Tekst/Office programma's)
- specific purpose applicaties al dan niet gedistribueerd via netwerk/internet (bijv. bij gemeenten - GBA, belastingen, GEO; bij Ministeries - I don't know).
- onderliggende tiers van applicaties: databases, webservers etc..
Ik denk dat je per laag niet alles over een kam kan scheren.. Per laag verschilt het nogal in het aanbod van Open/Vrije software. Neem bijv. de gemeentelijke Belastingen applicatie. Hier in Nederlands zijn er maar 3 bedrijven (Centric, GouwIT, Getronics/PinkRoccade) die deze volgens de wet/regelgeving en gemeentelijke verordeningen (regels) kunnen aanbieden. Hier is helaas geen Open/vrij alternatief. Voor een CMS is er een overvloed aan Open/vrije alternatieven.
De doelen van OSOSS staan uiteindelijk voor een betere samenleving (ons recht) en bedrijfsvoering. Tsja, wat "beter" is kan op veel wijzen worden uitgedrukt: o.a. Transparatie, onafhankelijkheid, uitwisselbaarheid. Helaas wordt dit vaak verworpen (nagelaten) door eerdere commentaren over "geld", "kennis/vaardigheden personeel".. Een goede, onafhankelijke samenleving en bedrijfsvoering kost middelen, en soms een goed businessplan. OSOSS alternatieven kiezen en met beleid (opleiding etc.) uitvoeren waar mogelijk. Dat is toch een bijdrage aan onze samenleving?
Is dit steven het doel niet waard?
hk haalt een terecht punt aan dat door veel open source fanatici structureel genegeerd wordt: een deel van de software engineers in NL hebben geen baan als 100% van de software open source zou zijn. In Nederland is een levendige softwareindustrie die voornamelijk wordt betaald uit licentieinkomsten en supportcontracten. Als de licentieinkomsten wegvallen moet je of de supportcontracten veel duurder maken of met minder mensen meer werk doen.
Tweede valkuil waar veel overheden intrappen is dat open source nog lang de beschikking heeft over gemeente specifieke modules. Lees bv het verhaal van de gemeente Vught die Drupal inzet, waar letterlijk instaat dat ze volledig opdraaien voor de kosten voor gemeentelijke modules: http://www.noiv.nl/node/65786
Tuurlijk willen ze de code wel delen, maar het vervelende is dat gemeente X ditzelfde doet voor Typo3, gemeente Y voor Hippo etc. Wie is dan verantwoordelijk voor de code? Wie levert support? "de community" wordt dan geroepen, maar die hebben geen telefoonnummer om je vraag te stellen. De bouwer? Prima, maar die rekent gewoon zijn uurtarief.
Mijn punt: denk goed na over alle aspecten voordat je blind achter de fanatici aanloopt.
Zoveel onwetendheid.
Open source software wordt momenteel voor het allergrootste deel gemaakt en gefinancierd door grote Amerikaanse bedrijven, de EU en andere grote organisaties.
De tijd dat het hobbyisten waren ligt 10 jaar achter ons.
Dat betekent dat diegene die hier zijn/haar mening geeft zich in 10 jaar niet geinformeerd heeft, dan loop je hopeloos achter in de ICT.
@Jan van Leeuwen:
Dat ligt er aan.
We zien zeker een tendens dat bedrijven zich gaan bemoeien (deelname, overname) met deze projecten.
Neem nou Mysql -> Sun -> Oracle.
Ook blijven er projecten enkel in het publieke domein..
Allen met redenen..
Er is hierover zoveel leesmateriaal als vissen in de zee. Neem nou de info over opensource van website bedrijf waar ik werk:
http://solide-ict.nl/open-source
en:
http://people.mech.kuleuven.be/~bruyninc/etos/informatie.html
Wat dit artikel omvat is wat gemeenten ermee moeten. Dan kunnen we het i.g.g. met Jan eens zijn..
Juist open source software kan interessant zijn voor bedrijven, omdat vaak de software is/wordt ontwikkeld door programmeurs (hobbyisten-of-niet) met passie (betrokkenheid, moraal) en in het algemeen kunde. Dit draagt bij aan de kwaliteit v/d software (code). Bijv. bug-/securityfixes worden vaak snel uitgevoerd en geleverd... Bij commerciele software is het maar afwachten hoe een patch wordt uitgeleverd (vertraging, kosten.. blijft FUD).
Jan, ik weet niet of je zelf wel eens op de bekende open source projectensites komt (bv Apache), maar het merendeel van de actieve projecten wordt getrokken door Europeanen.
Onderzoek door de EU uit 2007 toont ook aan dat Europa een leidende rol heeft in open source ontwikkeling: http://flossimpact.eu.
En ik weet niet of je de ICT-berichten een beetje volgt, maar de tijd dat IBM en SUN honderden mensen op open source hadden zitten is voorlopig even voorbij. Waarom denk je dat de MySQL-community zijn adem inhoudt?
En ja, de EU sponsort ook wel eens wat. Bv 2,5 miljoen euro een "veilig en stabiel Unix OS". (bron: http://www.executivebrief.com/news/eu-funds-research-on-lightweight-stable-open-source-os/)
Hadden we die nog niet? Voor de EU is 2,5m niets, maar ik wordt hier niet vrolijk van.
Het is makkelijk ieder van gebrek aan kennis te betichten, maar ik voel me niet aangesproken.
@ Martin,
Er is kort geleden een onderzoek gedaan wie het meest investeert in FOSS, link moet je zelf zoeken. Daar komen de namen van IBM, SUN, Oracle, etc. etc. bijna allemaal amerikaanse bedrijven.
Europa doet het meest op gebied van de openbaarheid, overheden, gemeenten etc. A'dam, Muenchen, Wenen.
Ik volg die ontwikkeling iedere dag, installeer ook (en niet alleen) FOSS bij mijn klanten in Oostenrijk. Lees de internationale pers en je vindt al die informatie. Overigens Openbravo ERP is door de EU met 5 miljoen gesubventioneerd, in Spanje.
Kijk eens op sourceforge.net.
PS Voor Mysql vreest sinds 2 weken niemand meer, lezen!
Jan, als je refereert aan het Computable artikel van 2 weken geleden waarin Nederlandse experts wordt gevraagd wat ze *denken* dat Oracle gaat doen, dan ga ik liever af op de feiten. Dat mensen nog durven zeggen 'de geschiedenis leert dat Oracle dit deed' maakt me helemaal aan het lachen, want het zijn andere tijden tegenwoordig. Keuzes in de Oracle boardroom gaan echt niet over de in het artikel genoemde "3-tier architectuur", maar zijn zuiver economische keuzes.
Los van wat Oracle wil: het feit dat de oprichters en community naarstig aan het forken zijn lijkt me een duidelijk signaal.
Ps Jan, ik kan het recente onderzoek naar OSS-investeringen niet vinden. Heb je een link?
Blijkt het uiteindelijk toch om best veel geld te gaan. En werd het toch nog een interessante discussie. Nou vind ik de techniek persoonlijk minder boeiend, dus laat ik dat aan, bijvoorbeeld, Jan over. Het gaat mij om de uiteindelijke toepasbaarheid en de kosten die die toepasbaarheid met zich meebrengt. Ik blijf erbij, en dat wordt hier ook wel bevestigd, dat open source niet langer geassocieerd kan worden met gratis. Maar, wie weet hoe e.e.a. zich ontwikkelt. Misschien is de betaalde open source straks echt beter dan de closed source. In dat geval hebben alle partijen er baat bij en heeft iedereen een beetje gelijk.
@ Martin
Ik refereer niet aan artikelen uit computable, maar aan artikelen uit tech-channel, ZDnet of andere. Dat onderzoek moet ik zoeken, ergens in mijn mail-archief is die link nog.
Overigens kan ik je aanraden meer Amerikaanse en Duitse artikelen te lezen.
Ik zoek het op en zet het in deze thread.
En hk, open source is in die zin niet gratis dat je de ondersteuning betaalt, het is in het begin ook niet zo veel goedkoper maar wel vele malen flexibeler.
1 Link betreffende de kernel
http://www.informationweek.com/news/software/linux/showArticle.jhtml?articleID=207001694
Als je wat "googlet" vind je er meer.
http://www.internetnews.com/dev-news/article.php/3737761/Who+Writes+Linux+There+Are+a+Lot+of+Unknowns.htm
Is het artikel dat ik bedoelde.
Hopelijk ben je nu wel geinformeerd.
@paul, je hebt groot gelijk of toch niet. Ik heb ten opzichte van ruim 20 jaar ervaring in de ICT slechts 10 jaar ervaring met ambtenaren (gemeenten, politie, defensie, provincies, regionale samenwerkingsverbanden, departementen, uitvoeringsorganen). Ben dus niet in staat om hun cultuur te vergelijken met die van werknemers in de industrie, de telecom en commerciele dienstverlening, of toch wel een beetje? Wat denk je.
@Pieter, probeer je wel eens Ubuntu, Debian, of een commerciele Mixed Source Linux distro te installeren? Dat is al vele jaren ook erg veel van je Next, Next en Finish. En dan heb je ook nog eens in een keer veel applicaties geinstalleerd. Dat scheelt heel veel keren Next, Next.
Wil je een mailserver, webserver o.i.d. implementeren, dan moet je er sowieso ervaren mensen bijhalen vanwege bijvoorbeeld de beveiliging en de beheersbaarheid (ongeacht of het om Closed - of Open Source gaat). Heb je een eigen ICT-afdeling, laat ze dan in ieder geval leren om de nieuwe producten goed te beheren. Voor een eenmalige installatie/implementatie ligt dat natuurlijk anders. Die cursussen en eventuele inhuurkrachten kosten extra geld. In sommige gevallen kan je dat aardig terugverdienen door (ook) Open Source te gebruiken.
@hk, de uurtarieven voor Open Source ondersteuning liggen in mijn ervaring eerder lager dan hoger voor die voor Closed Source ondersteuning. Echter, Open Source expertise inhuren is wel eens lastiger dan bij Closed Source. Dat geldt zeker voor in Nederland weinig gebruikte pakketten. Dat kan een dan goede reden zijn om in zo?n geval voor Closed Source te kiezen (en dan er vanuit gaan dat die leverancier niet failliet gaat).
Laat ik me eerst even indekken met het feit dat ik geen cent verstand heb van open source, al 10 jaar mijn geld verdien door closed source producten te beheren en op dit moment voor een closed source software vendor werk..... Ik zal toch proberen enigszins objectief te zijn.
Natuurlijk is open source in alle opzichten mooi vanuit het standpunt: open, flexibele, goedkope (gratis?) software etc. etc....
Echter, wat uiteindelijk telt is de TCO, toch? In een wereld waar iedereen open source gebruikt gaat volgens mij de volgende uitdaging plaats vinden. Organisaties willen zekerheid en betrouwbaarheid. Men zal zich voor support en ontwikkeling daarvoor richten tot dienstverleners die de open source kunnen beheren (immers, je gaat niet zelf je ka software programmeren, denk ik). Deze dienstverleners zullen natuurlijk ook hun tarieven vragen en bovendien, als je support wilt blijven houden op door hen beheerde software mag je uiteraard niets aan de code veranderen.
Twee vragen die ik dan stel:
1.Hoe open is deze open source dan nog? en heb je dan ipv Vendor lock geen dienstverlener lock......
2.Is dit uiteindelijk goedkoper dan licenties met supportcontracten kopen?
3.Hoe uitwisselbaar is het?
Ik stel alleen de vraag hoor en weet zelf het antwoord ook niet, maar ik denk dat dat een interessanter discussie is dan of je wel of geen next next finish hoeft te klikken.
Eddie,
Ik heb jaren alleen met proprietary software gewerkt als beheerder. Ik ken de voor en nadelen. Zoals je zegt je hebt er geen ervaring mee, die moet je jezelf met veel lezen en leren bij brengen.
De openheid bij open source blijft en de dienstverlener is veel eenvoudiger te wisselen als bij proprietary software, juist vanwege die openheid. Je koopt geen licentie maar een supportkontrakt, als je de mensen niet in huis hebt, dat kun je bij iedere andere consultant doen die ondersteuning voor jouw software biedt.
Uiteindelijk is het onbreken van de licenties het voordeel, jebent ook niet gebonden aan 1 of 2 machines etc., meer vrijheid dus.