Hoe weet je of een artikel op internet daadwerkelijk door de betreffende auteur is geschreven? En hoe kan een tool helpen bij het bestrijden van desinformatie? Het project Proof of Provenance wil hier een bijdrage aan leveren. In een coalitie met zeven andere partijen (Beeld & Geluid, de Waag, Koninklijke Bibliotheek, Stichting Privacy by design, Radboud Universiteit, VPRO en KRO-NCRV) bouwt de NPO aan een systeem dat helpt om desinformatie en fake-news te voorkomen. Voor de hoofdjury van de Computable Awards 2023 reden om het project ‘Proof of Provenance’ te nomineren in de categorie Partnerproject.
De term Proof of Provenance komt uit de kunstwereld. Daar wordt het gebruikt om de echtheid van een kunstwerk vast te stellen. Het project heeft een extensie opgeleverd die iedereen in zijn browser kan installeren. Het stelt de lezer in staat te achterhalen wie de oorspronkelijke auteur is van een bepaald artikel. Het zegt niets over de waarheid van een bericht. Dit project maakt het mogelijk om online content van een digitale handtekening te voorzien via de Irma-app. En dat betekent dat je ieder bericht of deel van een bericht terug kan leiden tot de bron. Naast de extensie is er ook een plug-in ontwikkeld voor twee verschillende cms-systemen van publicerende partijen.
Het project lijkt alleen maar aan belang te winnen. In de afgelopen periode is het publieke debat verder verhard en wordt de betrouwbaarheid van nieuws snel in twijfel getrokken en bestempeld als fake-news. Tijdens de coronapandemie is meer en meer desinformatie verspreid en dus wordt het steeds belangrijker om de authenticiteit van berichten te bewijzen. Het project is succesvol afgerond, er zijn werkende prototypes opgeleverd. Daarnaast zijn alle bouwstenen open source beschikbaar gemaakt, dus iedereen kan ermee verder. Er zijn nog wel een aantal wensen voor een volgende fase. Zo wil het projectteam de plug-in bruikbaar maken voor meer contentmanagementsystemen, zodat steeds meer redacties ermee kunnen werken.
