De restwarmte van datacenters is een goed alternatief voor het gebruik van aardgas. Zeker in de discussie over het terugdringen van Gronings gas, moet de overheid inzien dat restwarmte een belangrijke bijdrage kan leveren aan het terugdringen van het gasgebruik. Die oproep komt van de Dutch Datacenter Association (DDA). De grote vraag: wie gaat dat betalen?
Bijna een jaar geleden lanceerde de DDA een plan voor het ‘gratis’ aanbieden van hun restwarmte. Een eerste stap om hun restproduct (warmte) aan te bieden aan externen. Er is een aantal kleine initiatieven in onder meer Eindhoven, Aalsmeer en Amsterdam, maar grootschalige restwarmtewarmteprojecten komen niet van de grond.
Volgens DDA ligt de bal nu bij de overheid. ‘Ondanks goede wil en mooie plannen zijn partijen voorzichtig in het nemen van concrete stappen. Een jaar na dato zien we dat er nog geen grote projecten van de grond zijn gekomen. Dat moet beter.’ Volgens de branche-organisatie is samenwerking met alle partijen, inclusief de overheid, essentieel om deze duurzame transitie over de drempel te tillen en de juiste randvoorwaarden te scheppen.
Volgens DDA-directeur Stijn Grove is het tijd voor proefprojecten (pilots) op grotere schaal. Hij vertelt dat in Groningen al gekeken wordt om restwarmte van datacenters in de Eemshaven (onder andere Google) naar de stad Groningen te krijgen. ‘Groningen wil zelf de afhankelijkheid van gas verminderen.’ Grove vertelt dat verschillende ingenieursbureaus alternatieven voor Groninger gas onderzocht hebben, waaronder geo-warmte. Nu wordt gekeken naar de mogelijkheden om restwarmte vanuit de Eemshaven naar de stad Groningen te krijgen.
Kosten
Om de restwarmte vanuit het datacenter naar bijvoorbeeld de stadsverwarming te krijgen zijn netwerken voor warmtetransport nodig. Volgens de DDA-directeur gaat het, afhankelijk van de grootte van het netwerk, om investeringen van miljoenen euro’s. ‘Graafkosten zijn hoog en de investeringen in infrastructuur van het warmtetransportnetwerk en warmtepompen zijn hoog.’ Hij benadrukt dat warmtetransport niet de core business is van bedrijven in de datacentersector en hoopt dat andere partijen aanhaken om het gebruik van die restwarmte te activeren.
De DDA-directeur roept de overheid op om de energietransitie aan te jagen. Bijvoorbeeld met subsidieregelingen voor het vervangen van cv’s door warmtepompen. Maar ook in regelgeving. Grove: ‘restwarmte van datacenters wordt gezien als ‘industriële restwarmte terwijl het gaat om restwarmte op basis van groene stroom’ (DDA claimt dat 90 procent van de aangesloten datacenters groene stroom gebruiken). Overheden zouden dus kunnen kijken naar een milieu-investeringsaftrek.’
Impasse
Grove wijst erop dat het belangrijk is dat grootschalige hergebruik van restwarmte uit de impasse komt. Hij hoopt dat overheden en bedrijven samen pilots opzetten om de energietransitie die het gasgebruik moet verminderen aanjagen. ‘Natuurlijk zijn er allerlei technische en zakelijke vragen. Hoe werkt een decentraal netwerk?. Wat zijn mogelijke afrekenmodellen?’ Op technisch vlak bestaan er volgens Grove al standaarden voor warmtetransport van restwarmte. Hij hoopt dat de impasse wordt doorbroken. De DDA-directeur: ‘Als iedereen op elkaar wacht gebeurt er niks’.
Leuk initiatief, en leuk idee, echter het energieverbruik van servers en dergelijke loopt al jaren steeds verder terug. Fabrikanten maken steeds snellere processoren die echter steeds minder energie verbruiken, en dus ook steeds minder warmte afgeven, dus ook steeds minder koeling behoeven. Wat als we vandaag miljoenen investeren in warmtetransport, waarbij de bron over 10 jaar opdroogt, of zo weinig vermogen oplevert dat het niet meer rendabel is ?
Men kan beter de huidige restwarmte distribueren naar omliggende bedrijven cq. afnemers, of het omzetten in electriciteit dat weer in het datacenter gebruikt kan worden. Warmte transporteren over 35-40 km, plus een distributienet in de stad aanleggen kost naar mijn idee veel te veel, als je weet dat de opbrengsten jaarlijks minder zullen gaan worden