3,8 miljoen voor bouwen zoeksoftware VOC-archief

In het archief van de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) zijn de documenten verzameld die de handelsorganisatie op diverse plekken tussen 1602 en 1795 opstelde. De vijfentwintig miljoen pagina's, die in totaal ongeveer vier kilometer archiefruimte innemen, zijn door Unesco opgenomen in de Memory of the World-index. Wereldwijd is het één van de grootste en meest informatierijke archieven over de vroegmoderne geschiedenis van de werelddelen waar de VOC actief was (met de nadruk op Azië). Zie bijvoorbeeld de Generale Missiven van Gouverneurs-Generaal en Raden aan Heren XVII der Vereenigde Oostindische Compagnie.

Het onderzoek met deze archieven is echter tijdrovend en moeilijk, onder meer vanwege de enorme omvang, het oud-Nederlands en de veranderde contexten, zoals veel landen, steden en gebeurtenissen die in de loop der tijd van naam zijn veranderd. Bij het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis loopt een project, genaamd Globalise, om deze barrières op te heffen met de ontwikkeling van razendsnelle, context specifieke zoeksoftware. Het NOW ondersteunt Globalise de komende vijf jaar met 3,8 miljoen euro.  

Het is de bedoeling dat niet alleen wetenschappers digitaal van het archief gebruik kunnen maken, maar ook het grote publiek, bijvoorbeeld voor stamboomonderzoek. De software, die wordt ontwikkeld door het IISG, het Nationaal Archief, VU, Huygens ING en de KNAW, zal bovendien beschikbaar worden gesteld voor andere archieven, zodat ook die toegankelijk gemaakt worden, meldt NOS.nl.

Investeringen NWO_groot

Naast het project Globalise kreeg ook een internationaal consortium met onder andere de Universiteit van Amsterdam en de Rijksuniversiteit Groningen geld (1,5 miljoen) voor de bouw van een grote nieuwe telescoop, de Cherenkov Telescope Array. De Universiteit van Twente ontving 2,2 miljoen voor het Laboratorium voor energie-materialen om nieuw onderzoek te doen naar batterijen.

NWO ontving dertig aanvragen voor deze ronde van het programma investeringen NWO-groot. Daarvan zijn er dus zeven beloond. De volgende ronde opent deze zomer. Belangstellenden kunnen tot het einde van dit jaar een voorstel indienen.