Het ministerie van Defensie betaalde ruim zeven miljoen euro schadevergoeding aan softwareleverancier Infor in het kader van de omstreden aanbesteding voor het ict-project Speer. Dat valt af te leiden uit het Nederlandse jaarverslag van Infor over het gebroken boekjaar 2008. Een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) om dit bedrag definitief bevestigd te krijgen, strandde echter recentelijk bij de Raad van State.
In het jaarverslag over het gebroken boekjaar 2008 van Infor Global Solutions (Barneveld) stelt het softwarebedrijf: 'In December 2007 the Company entered into a settlement agreement with a large client. The compensation received by the Company is included in this year's income statement.' Uit de bijbehorende post 'Other Income' valt af te leiden dat het gaat om een schikking van ruim zeven miljoen euro. Ook in het jaarverslag van 2009 verwijst Infor nog naar deze schikking met een grote klant. Hoewel de naam van Defensie als klant niet wordt genoemd, is het hoogst aannemelijk dat het hier gaat om de schikking met het ministerie.
Het ministerie van Defensie liet namelijk op 4 februari 2008 de Tweede Kamer in een brief weten op 27 december 2007 een minnelijke schikking te zijn aangegaan met Infor, de rechtsopvolger van Baan. Defensie had eerder in 2004 na een aanbesteding voor een erp-platform gekozen voor SAP (het zogenaamde Speer-project). Baan, dat naderhand in handen kwam van Infor, was het niet eens met de gang van zaken en stapte naar de rechter. Het bedrijf verloor het kort geding en het appèl. Daarop begon Baan (Infor) een bodemprocedure waarin het een schadevergoeding vorderde.
Over de brug
De toenmalige staatssecretaris van Defensie Jack de Vries schreef in de Kamerbrief van 4 februari 2008 dat ontwikkelingen in de jurisprudentie van het aanbestedingsrecht bij het Europese Hof van Justitie 'leidden tot de gerede kans op een veroordeling tot vergoeding van een deel van de door Baan gemaakte kosten en gederfde winst. Gelet hierop en op het risico van een langdurige en kostbare appèlprocedure bij het gerechtshof met een onzekere afloop, is besloten in overleg te treden met de firma Baan om een minnelijke schikking te bereiken.'
Op 27 december 2007 ging Defensie met Infor een vaststellingsovereenkomst aan waarin afspraken werden opgenomen over een schikkingsbedrag waarbij Infor in ruil afzag van alle vorderingen uit de aanbesteding. Met de doorhaling van de zaak door de rechtbank Den Haag kwam op 9 januari 2008 een einde aan het geschil.
Raad van State
Het ministerie van Defensie gaf de hoogte van de schadevergoeding niet vrij. Computable startte vier jaar geleden een WOB-procedure om dit bedrag te achterhalen. Zowel het ministerie als daarna de rechtbank Utrecht verwierpen het beroep op de WOB. Eind mei oordeelde de Raad van State, het hoogste bestuursrechtsorgaan van Nederland, uiteindelijk dat het ministerie openbaarmaking ervan terecht weigerde met het oog op het in vertrouwen meedelen van een schikkingsbedrag. Tijdens de zitting afgelopen maart kwamen de jaarverslagen van Infor Global Solutions (Barneveld) ter sprake, maar in het kader van die vertrouwelijkheid wilden zowel Defensie als Infor er niet op in gaan.
Speer
Het project Speer (Strategic process and enabled reengineering) is een van de grootste en langstlopende ict-projecten van de rijksoverheid. In mei 2000 startte het ministerie van Defensie een aanbesteding voor de levering van materieel-logistieke programmatuur (zogeheten software voor enterprise resource planning) en het onderhoud daarop. Ook werden er aanbestedingen uitgeschreven voor advies-, implementatie- en migratiepartners. Het project liep de afgelopen jaren diverse malen vertraging op. Afronding ervan, er zijn wel al delen in gebruik, staat nu gepland voor juni 2014 (was oorspronkelijk 2012).
Ook het budget bleek telkenmale ontoereikend. In 2004 stonden de kosten van de invoering nog geraamd op 165 miljoen euro (exclusief twintig miljoen euro licentiekosten). Inmiddels is die post gestegen tot 268,1 miljoen euro. Daarnaast zijn er nog kosten begroot (34,2 miljoen) voor het maken van koppelingen tussen oude en nieuwe informatiesystemen (Pals: Project Aanpassing Legacy Speer). Ook is er, blijkt uit de voortgangsrapportage van 4 mei 2012, een post van 120 miljoen euro gebudgetteerd voor de exploitatievoorbereiding bij de it-organisatie van Defensie. Het totale budget staat nu op 422,3 miljoen euro. Feitelijk hoort daar ook nog de schadevergoeding van ruim zeven miljoen euro aan Infor bij, waardoor de teller op bijna 430 miljoen euro staat.
Wel een beetje flauw van Computable om hier nu weer een artikel over te schrijven. De bedragen uit de jaarverslagen zijn natuurlijk al veel langer bekend. Het lijkt er sterk op dat de redactie van Computable het verlies voor de rechter niet kan verkroppen. De uitspraak is helder. Het behoort geheim te blijven. Er dan toch een gooi naar doen op basis van jaarverslagen is bijzonder flauw. Computable is een slechte verliezer!
Kort geding gewonnen, appèl gewonnnen en dan ineens koudwatervrees krijgen bij de bodemprocedure. Wat hadden ze in die eerste twee procedures dan over het hoofd gezien? Al met al Infor er wellicht netto meer aan overgehouden hebben dan SAP. Zal hooguit een ton aan procedure/advocaatkosten aan vast hebben gezeten. Ze zijn dus niet schadeloosgesteld voor de deelneming aan de aanbesteding, maar voor het – kennelijk onterecht – niet geselecteerd zijn bij de aanbesteding.
Net als private bestuurders moeten overheidsbestuurders bestuurlijke aansprakelijkheid dragen bij met faillissement vergelijkbare situaties. Budgettekorten, projectdebâcles e.d. moeten worden teruggevoerd op verantwoordelijke personen. Als er sprake is van onbehoorlijk bestuur, grove nalatigheid, incompetentie e.d., dient persoonlijke bestuurlijke aansprakelijkheid te gelden.
Men moet zich niet achteraf kunnen beroepen op incompetentie van de politiek o.i.d. Als een uitvoerend bestuurder geen aansprakelijkheid wil dragen moet hij/zij het project niet aanvaarden.
Iedere betrokkene heeft nu belang bij zo hoog mogelijke kosten en zo weinig mogelijk resultaat. Dat belang kunnen ze nu zonder consequenties nastreven. Terwijl het gebeurt, zitten toeschouwers bij dit soort debâcles een beetje dom te grijnzen en te smiespelen (met een kleine groep dat in hun vuistje lacht).
@Rob, je onderschat hier de kosten die verbonden zijn aan een lange aanbestedingsprocedure plus nasleep met veel juridische kosten. Het gaat hier om het grootste ICT project dat in nederland de afgelopen jaren heeft gelopen. Alleen aan licenties heeft SAP hier reeds 20 mio aan overgehouden (tot heden). Kijk maar eens in de SAP jaarverslagen wat het winstpercentage op SAP software is. SAP springt hier echt een stuk beter uit dan Infor.