Kwart economische groei dankzij ict

Ook is de (bescheiden) versnelling van de groei van de arbeidsproductiviteit van de beroepsbevolking als geheel in de tweede helft van de jaren negentig te danken aan de ict-sector. Niettemin kan Nederland de productiviteitsspurt in de VS vooralsnog niet volgen, met name ook omdat buiten de ict-sector de groei van de productie per werknemer hapert.
Dat concludeert het Centraal Planbureau (CPB) in een rapport over het belang van ict voor de Nederlandse economie vanaf het prille begin van het computertijdperk begin jaren zeventig tot nu. In het eerder dit jaar verschenen Centraal Economisch Plan betitelde het CPB de ict al als een doorbraaktechnologie, vergelijkbaar met de elektriciteit of de auto in de vorige eeuw. Het nieuwe rapport ondersteunt de in het Centraal Economisch Plan betrokken stelling dat in Nederland niet zozeer sprake is van een 'nieuwe economie', maar wel van een 'vernieuwende economie'.
Die opvatting sluit weer precies aan bij de uitlatingen van president Wellink van De Nederlandsche Bank vorige week bij de presentatie van het jaarverslag. Wellink zei toen (opnieuw) niet te geloven in een 'nieuwe economie' waarin dankzij ict de bomen tot in hemel groeien, maar benadrukte hij wel dat de nieuwe technologie de economie een enorme impuls aan het geven is.
Het CPB constateert dat Nederland in verhouding tot gidsland de VS een relatief kleine ict-sector heeft en dus ook maar relatief weinig profiteert van de opmars ervan. De Haagse onderzoekers wijzen erop dat de VS grote namen uit de branche herbergen, zoals Microsoft. De arbeidsproductiviteit in de ict-branche groeide in de VS tussen 1996 en 1999 met bijna 28 procent, terwijl de branche in Nederland slechts 4,5 procent productiever werd.
Daar staat echter tegenover dat de Nederlandse economie meer gebruikt maakt van ict dan andere Europese landen en Japan. Het CPB constateert dat vooral de dienstverleners in de nieuwe branche enorm snel groeien. De ict-industrie groeit in Nederland nauwelijks harder dan de gewone industrie. Het CPB noemt de groei van de arbeidsproductiviteit van de Nederlandse ict-sector indrukwekkend vergeleken met andere delen van de economie. Mede daardoor is het profijt van ict wel degelijk aanwijsbaar.
Bovendien is er volgens het CPB sprake van een inhaalslag ten opzichte van de VS. Ongeveer eenvijfde van alle bedrijfsinvesteringen wordt gedaan in informatie- en communicatietechnologie. Dat de effecten op de economische groei relatief bescheiden zijn, komt volgens de Haagse rekenmeesters omdat de investeringen in ict andere investeringen verdringen. Het Nederlandse bedrijfsleven is niet extra gaan investeren, maar anders.