ABN schetst 4 scenario’s van ict-sector na corona

Hoe ziet de ict-sector eruit als de coronacrisis straks achter de rug is? Over die vraag buigen verschillende sectoreconomen, analisten en onderzoekers van ABN Amro, met medewerking van externe experts, zich in het rapport: Ondernemen is vooruitzien. Wat zijn bijvoorbeeld de gevolgen van de coronacrisis voor 5G, security en privacy?

In dat rapport schetsen de banklieden ‘vier scenario’s van Nederland na corona’. ‘Deze zijn een uitvergroting van de maatschappelijke trends die door de virusuitbraak zijn ontstaan of worden versterkt’, aldus de bank.

Het rapport heeft volgens de samenstellers de intentie om ondernemers, maar ook beleidsbepalers, houvast te bieden. De geschetste scenario’s kunnen binnen de sector die de bank schaart onder technologie, media en telecom (tmt) dienen als uitgangspunt bij strategische discussies en het toetsen van investeringsbeslissingen. De samenstellers benadrukken dat de coronapandemie ‘enorme’ economische en maatschappelijke gevolgen heeft. ‘In het slechtste geval duurt de dreiging van corona nog jaren, bijvoorbeeld tot 2025. In welke richting ontwikkelen economie en maatschappij zich dan?’, luidt de hoofdvraag.

De bank gaat uit van twee fundamentele onzekerheden: ‘Ten eerste is het om de ordening van economie en maatschappij te begrijpen relevant hoe we ons organiseren. Meer specifiek gaat het hier om de vraag of de overheid de bepalende factor is, of juist de markt (markt vs. overheid).’

‘Ten tweede kennen wij in Nederland een hoge mate van solidariteit. De grote vraag is echter, zullen we solidair met elkaar blijven en wordt dit zelfs in toenemende mate afgedwongen, of gaat het recht van de sterkste gelden (individu vs. collectief)? Het antwoord kan ons vermogen tot collectieve besluiten over zorg, pensioen en de verdeling van inkomen en vermogen in de wielen rijden. Of mogelijk juist het relatief vrije ondernemerschap en de keuzevrijheid van consumenten aan banden leggen. Hieruit ontstaat een matrix met vier verschillende scenario’s.’

In het rapport wordt vervolgens beschreven hoe de technologie-, media- en telecom-sector, standaard door de bank aangeduid als  (tmt) zich binnen deze scenario’s ontwikkelen. Elk scenario moet ondernemers handvatten geven waarmee ze zich voor kunnen bereiden op de toekomst. Door in te spelen op ontwikkelingen die in meerdere scenario’s voorkomen. Zoals bijvoorbeeld de uitrol van 5G

#1 Vrijheid voor de sterken

In een eerste scenario, aangeduid als ‘Vrijheid voor de sterken’, legt de overheid, om innovaties te versnellen, een minimum aan regulering op aan techbedrijven. Mede omdat die bedrijven tijdens de crisis hebben aangetoond hoe snel zij met oplossingen kunnen komen.

‘Het aanbod van technologische producten is hierdoor groot en de prijs wordt gedrukt. Alleen voor de meest efficiënt opererende bedrijven is plaats’, schetst de bank.

In het scenario is de vraag naar slimme apparaten en apps is toegenomen. De intelligente lockdown en het bijbehorende thuiswerken heeft de relatie van mensen tot hun huis en werkplek immers blijvend veranderd. 5G en iot komen van de grond en ‘bijna alles gebeurt digitaal. Cyberbeveiliging wordt nog belangrijker. Het verhoogde privacy- en veiligheidsbewustzijn betekent legio mogelijkheden voor IT-bedrijven die individuen of bedrijven helpen met het beschermen van hun netwerk of gegevens tegen kwaadwillenden, schetst de bank

‘Er zijn weinig wetten en regels die bedrijven beperken in het gebruik van (persoonlijke) data. Consumenten zijn alleen bereid hun gegevens proactief actief te delen wanneer het voor hen een duidelijk voordeel oplevert’.

#2 Open hightech-gemeenschap

In dit scenario heeft samenwerking op het gebied van technologie door de coronacrisis een vlucht genomen, met als schoolvoorbeeld Apple en Google die samen een contactonderzoek-api lanceerden voor softwareontwikkelaars.

ABN-onderzoekers: ‘Platforms en api’s vormen de ruggengraat van een ecosysteem waarin partijen flexibel samenwerken. De burger is doordrongen van hun verbondenheid met – en verantwoordelijkheid voor het grotere geheel. Dit is een blijvende gedragsverandering gebleken, waarbij technologie en solidariteit hand in hand gaan.’

Internet of things heeft hierdoor, met 5G als versneller, een vlucht genomen: mensen en bedrijven plaatsen sensoren in en rond hun huis/ gebouwen. De vraag naar software, hardware en it-infrastructuur om dit alles te faciliteren neemt hierdoor toe. De beweging van bezit naar gebruik heeft een enorme versnelling doorgemaakt, ‘Product-as-as-Service’-abonnementsmodellen en deelplatforms worden dus populair. Als mensen het algemeen belang kunnen dienen, zijn ze bereid om een deel van hun privacy op te geven, verwacht de bank.

#3 De eigen staat

In het derde scenario: ‘De eigen staat’, gaan de onderzoekers vooral in op security. ‘De tijdens de crisis toegenomen hoeveelheid cybercriminaliteit was voor de overheid een reden om de regelgeving en handhaving op het vlak van cybersecurity op te schroeven. De druppel was een Nederlands ziekenhuis dat tijdens de tweede besmettingsgolf werd platgelegd door een geavanceerde cyberaanval.’

Clouddienstverleners op de Nederlandse markt mogen hun datacenters niet buiten de Europese Unie (EU) stallen. Sommige Software-as-a-Servicebedrijven (SaaS) krijgen het hierdoor moeilijk, verwacht de bank.

‘Mensen zijn voorzichtig met potentieel ‘hackbare’ objecten en slimme apparaten die zijn aangesloten op het internet dalen in populariteit. De digitalisering van de samenleving heeft een stap teruggezet en de potentie van 5G wordt hierdoor bij lange na niet benut. Private-equitybedrijven en durfkapitaalverstrekkers die zich richten op technologie en software zijn dan ook grotendeels uit Nederland vertrokken. Burgers zijn niet meer zo happig op het weggeven van data, verwacht de bank.

#4 De beschermende staat

In het vierde scenario blikken de Nederlandse burgers tevreden terug op de manier waarop de overheid heeft opgetreden tijdens de coronacrisis. De kiezer heeft zich bij de verkiezingen van 2021 dan ook uitgesproken voor een sterke, solidaire overheid met oog voor de toekomst.

Gevolg voor de ict-sector: door omscholing zijn steeds meer ict-vacatures vervuld, platformbedrijven als Uber moeten mensen in vaste dienst nemen en een minister van Digitale Zaken ziet streng toe op de ict-sector. Telco’s worden it-bedrijven, 5G is na een flinke overheidscampagne breed geaccepteerd en duurzaamheid en vergroeiing worden van hogerhand opgelegd.