De plannen van Eurocommissaris Margrethe Vestager om de macht van Big Tech in te perken, gaan nog niet ver genoeg. De Commissie Interne Markt van het Europees Parlement wil de duimschroeven verder aandraaien, met als resultaat dat de Digital Markets Act/Digitale Marktenwet (DMA) een extra aanscherping krijgt.
De Commissie, een belangrijke schakel in het wetgevend proces, wil meer bedrijven aan banden leggen. Dit kan door hen de status te verlenen van ‘poortwachter’. Mogelijk gaan ook Booking.com, Alibaba en Zalando tot deze categorie behoren. Daarmee komen ze onder hetzelfde regime te vallen als Alphabet (Google), Amazon, Apple, Facebook en Microsoft.
Poortwachters zijn techbedrijven met ten minste acht miljard euro omzet in Europa en een marktwaarde van tachtig miljard euro op de beurs. Het zijn bedrijven waar consumenten niet om heen kunnen als ze een bepaalde dienst nodig hebben.
Werkingssfeer
De Commissie wil ook de werkingssfeer van de DMA verruimen. Ook webbrowsers, virtuele assistenten en connected tv moeten er onder vallen. De bijgewerkte tekst van het wetsvoorstel bevat ook strengere beperkingen op het gebruik van individuele gegevens voor advertentie-targeting. Ook de toestemmingsvereisten worden aangescherpt. Verder stuurt de Commissie aan op een volledig verbod op grote platforms die persoonlijke gegevens van minderjarigen voor commerciële doeleinden verwerken.
Ook wil de Commissie het voor gebruikers van instant messaging-diensten of sociale netwerken mogelijk maken om met elkaar te praten. Dit betekent dat Signal- of Telegram-gebruikers kunnen communiceren met WhatsApp-gebruikers. Op die manier worden deze markten privacyvriendelijker. Ook bevordert het de concurrentie.
Daarnaast wil de Commissie voorkomen dat poortwachters gegevens over gebruikers van verschillende diensten combineren, tenzij consumenten hun uitdrukkelijke toestemming hebben gegeven.
Consumenten die weigeren hun gegevens over de diensten te combineren, mogen geen andere diensten of diensten van mindere kwaliteit ontvangen dan gebruikers die wel hebben ingestemd.
Voor Eurocommissaris Vestager, de grote gangmaker achter de antitrust-wetgeving, komen deze aanscherpingen als geroepen. Nu de Commissie Interne Markt met haar plannen heeft ingestemd en zelfs nog verder wil gaan, is de weg vrijgemaakt voor een plenaire stemming over de wet, hoogstwaarschijnlijk in december. Als laatste moeten de EU-ministers met deze strenge wetgeving instemmen.
Zenuwachtig
Volgens Nederlandse Europarlementariër Paul Tang is nu de laatste horde genomen in de wet die de marktmacht van de vijf allergrootste Big Techbedrijven aanpakt. Hij zegt: ‘Als het aan de onderhandelaars in het Europees Parlement ligt, zijn alle oneerlijke manipulatiepraktijken van Zuckerberg & co binnenkort verleden tijd. Digitale advertenties mogen niet langer op kinderen worden gericht, agressieve overnames worden aangepakt en gebruikers krijgen eindelijk het recht om hun telefoon en computer zo in te stellen als ze zelf willen.’
Onder wereldwijde belangstelling presenteerde de Europese Commissie een jaar geleden de DMA. Als enige Nederlander onderhandelde Tang over deze wet die achttien concrete verplichtingen in het leven roept om monopolies te voorkomen en machtsmisbruik te verbieden. Bedrijven die zich niet aan deze verplichtingen houden, kunnen boetes krijgen van 4 tot 10 procent van hun jaarlijkse omzet. Bovendien kunnen ze worden opgebroken.
Volgens Tang is Facebook nog nooit zo zenuwachtig geweest over wetgeving als nu: ‘De afgelopen maanden heeft Facebook miljoenen euro’s besteed aan lobby en aan een marketingcampagne om Europese wetgevers van gedachten te doen veranderen. Maar het lijkt erop dat dit keer niet het grote geld gaat winnen.’
Naar verwachting stemt volgende maand het gehele Europees Parlement over de DMA. Donderdag stemmen de nationale ministers van Economische Zaken ook over amendementen aan de DMA. Als de posities van zowel de Raad als het Parlement bekend zijn, zal de EU dit voorjaar tot een finaal akkoord moeten komen onder het Franse EU-voorzitterschap. In 2023 zal de wet naar verwachting in werking treden.
